تبیان، دستیار زندگی
با تمام فوایدی که برای روس سخنرانی ذکر شده است، اما انتقادهایی نیز به کاربرد این روش در تدریس وارد است. مثلا اگر شنونده زمان سخنرانی معلم، حواسش پرت شود و بخشی از سخنان
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : نسیم گوهری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چه زمانی استفاده از روش سخنرانی در تدریس مفید تر است؟

چه زمانی استفاده از روش سخنرانی در تدریس مفید تر است؟

با تمام فوایدی که برای روس سخنرانی ذکر شده است، اما انتقادهایی نیز به کاربرد این روش در تدریس وارد است. مثلا اگر شنونده زمان سخنرانی معلم، حواسش پرت شود و بخشی از سخنان گوینده را متوجه نشود، نمی تواند مانند زمانی که به خواندن یک کتاب مشغول است به مطالب قبلی بازگردد و دوباره آن ها را مرور کند. در این روش آموزشی دانش آموزان فعال نیستند، حوصله شان سر می رود، قدرت خلاقیت شان پرورش نمی یابد، و صرفا به صورت گیرنده اطلاعات در می آیند.

اما این روش برای آموزش برخی از مطالب مفید است. از این طریق می توان اطلاعات جامعی را در مدت زمان نسبتا کوتاهی در اختیار یادگیرندگان قرار داد و اگر معلم سخنران ماهری باشد، می تواند دانش آموزان را تشویق و تهیج کند و اطلاعات لازم را به آن ها بیاموزد. این روش برای دانش آموزانی که نمی توانند مطالب را به خوبی بخوانند یا بنویسند بسیار مفید است. علاوه بر این ها معلم می تواند در روش سخنرانی، جملات و عبارات کتاب درسی را به صورت ساده تر و قابل فهم تر بیان کند. هم چنین گفته شده که شنیدن مطالب به صورت شفاهی، لذت بخش تر از خواندن آن هاست. درست همان طور که دیدن و شنیدن اجرای یک نمایشنامه از خواندن متن آن آموزنده تر و لذت بخش تر است. دیدن معلم و شنیدن سخنرانی او نیز از خواندن کتاب جالب تر است.  با این روش می توان همزمان به گروه بزرگی از افراد آموزش داد. در صورتی که در روش های دیگر آموزشی مانند، آموزش به کمک کامپیوتر و آموزش فردی، امکان آموزش همزمان به گروه بزرگی از افراد نیست.

موارد استفاده از روش سخنرانی در تدریس
با توجه به مزایا و معایب روش سخنرانی، معلم باید بداند که چه موقع استفاده از این روش سودمند و بجا است و باید از آن استفاده کرد، و چه موقع نباید از آن استفاده کرد. زمانی استفاده از این روش مفید است که:
- هدف اصلی معلم انتقال معلومات باشد.
- زمانی که مطالب مورد سخنرانی، از طریق دیگری در دسترس دانش آموزان قرار ندارد.
- زمانی که مطالب پراکنده هستند و معلم باید آن ها را مرتب کرده، سازمان داده و در اختیار دانش آموزان قرار دهد.
- وقتی که نگهداری در حافظه برای مدت طولانی ضروری نیست.
- زمانی که معلم می خواهد دانش آموزان را راهنمایی کند و دستورالعمل هایی در اختیار آنان قرار دهد تا برای یادگیری از طریق روش های دیگر آماده شوند.

در مواقعی که هدف معلم آموزش موضوعات پیچیده و انتزاعی و کمک به دانش آموزان در یادگیری مهارت های سطح بالا مانند حل مسئله، تحلیل، ترکیب، و ارزشیابی از سوی یادگیرنده است، استفاده از روش سخنرانی مناسب نیست. علاوه بر این روش سخنرانی را باید به معلمان بخصوصی اختصاص داد، زیرا هر معلمی نمی تواند به خوبی از این روش استفاده کند. این روش به ویژگی های شخصیتی معلم مثل آهنگ کلام، سبک سخنوری، سیالی کلام، تحرک در کلاس و حرکات سر و دست او وابسته است که این ویژگی ها به سادگی در همه ی افراد یافت نمی شوند. اگر شخصیت معلم مناسب با روش سخنرانی نیست، بهتر است که از روش دیگری استفاده کند.

چه زمانی استفاده از روش سخنرانی در تدریس مفید تر است؟

نکاتی برای معلمان درباره آموزش با روش سخنرانی
- از هدف های آموزشی استفاده کنید و موضوع درسی را سازمان دهید.
- برای پیشرفت دانش آموزان تان انتظارات سطح بالایی داشته باشید و زمان یادگیری کافی در اختیار آنان قرار دهید. 
- در آغاز درس موضوع درس را به دانش آموزان معرفی کنید.
- هم از سخنرانی، هم از توضیح دادن و هم از نمایش دادن استفاده کنید. 
- با پرسیدن سوال های مفید و تشویق کردن دانش آموزان به شرکت در بحث کلاسی آن ها را درگیر یادگیری کنید. 
- با دادن تکلیف های کلاسی به دانش آموزان فرصت یادگیری انفرادی و یادگیری در گروه های کوچک را بدهید.
- به دانش اموزان تکالیف خانه معنی دار بدهید تا زمان یادگیری آن ها را افزایش دهید و والدین آنان را در یادگیری فرزندشان شریک کنید.

مرکز یادگیری سایت تبیان، تهیه: نسیم گوهری 

 تنظیم: مرجان سلیمانیان