فاطمه مدح ست در حق زنان

حضرت فاطمه(س) شاهکار خلقتِ خالق متعال است؛ شاعران و عارفان بزرگ ادب فارسی اعم از شیعه و اهل تسنن نگاه ویژه ای به شخصیت این بانوی بزرگوار دارند.

خداوند تعالی عصاره ای از فضیلت ها را در حضرت زهرا(س) تجسم بخشیده و در والایی شأن و درجه ی ایشان در حدیث قدسی به پیامبر بزرگ اسلام فرموده است: لَوْلاکَ لَمَا خَلَقْتُ الْأَفْلاکَ، وَ لَوْلا عَلِىٌّ لَما خَلَقْتُکَ، وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُکُما؛ اگر تو نبودى، جهان را نمى آفریدم و اگر على نبود، تو را، و اگر فاطمه نبود، شما را پدید نمى آوردم، (الجنّة العاصمة، ص149)
حضرت زهرا (س) یکی از پنج نور پاکی است که آیات فراوانی درباره آنها نازل شده و یا در تفسیر قرآن، به آنها تأویل می شود. از جمله سوره کوثر، سوره انسان در باره ی داستان انفاق خانواده حضرت علی (ع) ، آیه ی تطهیر، آیه ی مباهله و آیه ی مودت و... .
شأن والای حضرت زهرا(س) به قدری بلند است که پروردگار سوره کوثر را بنام ایشان بر پیامبر(ص) نازل فرمود. بنا بر عقیده بسیاری از علمای شیعه و پاره ای از علمای اهل تسنن، بارزترین مصداق کوثر وجود نازنین حضرت زهرا(س) است. حضرت فاطمه خیر کثیر و فضل عظیمی است که خداوند متعال به حبیب خویش عنایت فرموده است.
در اینجا به حدیثی اشاره می کنیم از امام صادق(ع) که جابر آن را نقل می کند: از آن حضرت پرسیدم: چرا فاطمه زهرا (س) را زهرا نامیده اند؟ حضرت فرمود: زیرا خداوند او را از نور عظمت خود آفرید. پس وقتی که آن نور تابید، آسمان زمین روشن شد و چشمان ملائکه را خیره ساخت، آنان سجده کردند و پرسیدند ای پروردگار ما، این نور چیست؟ پس خداوند به آنان وحی کرد که نوری از نور من است که در آسمان زمین، آن را از عظمت خود خلق نموده ام و آن را از صلب یکی از پیامبرانم خارج کرده ام و آن را بر تمام پیامبران برتری بخشیده ام و از این نور، امامانی خارج شده اند که برای برپایی فرمان من قیام می کنند و مردم را به حق من هدایت می کنند و من آنها را بعد از پایان یافتن وحی و نبوت جانشین خود در زمین کرده ام.» (کشف الغمه، ج 2، ص 464)
حضرت فاطمه (س) سوای اینکه دختر گرامی حضرت پیامبر(ص) و همسر با وفای حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) و مادر سرور جوانان اهل بهشت است، با ویژگی های فردی و شخصیتی خویش مورد توجه خاص پیروانشان است. از این میان شاعران و عارفان بزرگ ادب فارسی اعم از شیعه و اهل تسنن نگاه ویژه ای به شخصیت این بانوی بزرگوار دارند.
ناصربن خسرو از شاعران اسماعیلی مذهب است، وی خلعت از خلفای فاطمی مصر گرفت و به تبلیغ این مذهب در ایران پرداخت. او از کسانی است که به اهل بیت (ع) خصوصاَ به بانوی دو عالم حضرت زهرا(س) ارادت خاصی دارد و اشعار زیادی در مدح آن حضرت سروده است.
شمس وجود احمد و خود زهرا
ماه ولای تست ز اطوارش
دخت ظهور غیب احد احمد
ناموس حق و صندوق اسرارش
هم مطلع جمال خداوندی
هم مشرق طلیعه انوارش
صد چون مسیح زنده ز انفاسش
روح الامین تجلی پندارش ...
هم ماه  بارد از لب خندانش
هم مهر ریزد از کف مهیارش
این گوهر از جناب رسول الله
پاکست و داور است خریدارش
کفوی نداشت حضرت صدیقه
گر، می  نبود حیدر ک رارش
(دیوان. ص4)
باید اعتراف کرد که هیچ بانویی به اندازه حضرت زهرا(س) مورد ستایش و تبجیل شاعران قرار نگرفته و نامش در حوزه ادب فارسی ما تکرار نشده است.

ناصر خسرو آل پیامبر را چنین معرفی می نماید:
قال اول جز پیمبر کس نگفت
وآنگهی زی آل او آمد مقال
جز که زهرا(س) و علی(ع) و اولادشان
مر رسول مصطفی(ص) را کیست آل؟
(قصیده ی136)
ناصرخسرو در ادبیاتی حضرت فاطمه زهرا(س) را شفیعه روز جزا می خواند:
آن روز بیایند همه خلق و مکافات
هم ظالم و هم عادل بی هیچ محابا
آن روز در آن هول و فزع بر سر آن جمع
پیش شهدا دست من و دامن زهرا(س)
( قصیده ی 1)
نگاه عطار نیشابوری  به فاطمه زهرا(س) و زندگانی و تقوای ایشان ویژه و برجسته است.
عطار در الهی نامه برای حضرت فاطمه زهرا(س)  لقب خاتون جنت را به کار می برد و می گوید:
همه یاران در آن اندوه و محنت
شدند آخر برِ خاتون جنت
سنایی غزنوی نیز توصیف زیبایی از ام الائمه دارد. او سیمای حضرت زهرا(س) را خیرالنساء می داند که  چون وجود نازنینش در این دنیا موجود نیست.
سراسر جمله عالم پُر زنان اند
زنی چون فاطمه خیر النساء کو؟( قصیده 164)
به جهت پرهیز از اطاله کلام به بیان ابیاتی از دیگر شاعران بلند آوازه ادب فارسی اشاره می گردد:
الهی الهی به صدق خدیجه
الهی الهی به زهرای اطهر
که بر حال زار بهایی نظر کن
به حق امامان معصوم یکسر
(شیخ بهایی)
* ابن یمین   در تبیین رنج و غم جانکاه حضرت زهرا (س) می سراید:
شنیدم ز گفتار کارآگهان / بزرگان گیتی کهان و مهان
که پیغمبر پاک والا نسب / محمد سر سروران عرب
چنین گفت روزی به اصحاب خود / به خاصان درگاه و احباب خود
 که چون روز محشر در آید همی / خلایق سوی محشر آید همی
منادی برآید به هفت آسمان / که ای اهل محشر کران تا کران
 زن و مرد چشمان به هم بر نهید / دل از رنج گیتی به هم برنهید
که خاتون محشر گذر می کند / ز آب مژه خاک  تر می کند... .
* حضرت مولانا عارف بزرگ  نیز در مثنوی چنین می سراید:
مرد را گویی بود زخم سنان / فاطمه مدح ست در حق زنان
در حق پاکی حق آلایش است / دست و پا در حق ما استایش است
والد و مولود را او خالق است / لم یلد لم یولد او را لایق است
هر چه مولود است او زین سوی جوست / هر چه جسم آمد ولادت وصف اوست
 ( دفتر دوم ، انکار کردن موسی (علیه السلام) بر مناجات شبان)
* سعدی شیرازی در وصف حضرت زهرا(س) و اولاد گرانقدرش چنین می سراید:
یارب به نسل طاهر اولاد فاطمه / یارب به خون پاک شهیدان کربلا
یارب به صدق سینه پیران راستگوی / یا رب به آب دیده مردان آشنا
دلهای خسته را به کرم مرهمی فرست / ای نام اعظمت در گنجینه شفا
( قصیده ی1)
* محتشم کاشانی در غم مصیبت حضرت زهرا(س) چنین می َسراید:
آن در که جبرئیل امین بود خادمش / اهل ستم به پهلوی خیرالنسا زدند
چون روی در بقیع ، به زهرا خطاب کرد / وحش زمین و مرغ هوا را ، کباب کرد

امام حسن عسکری (ع) در مقام بالای حضرت زهرا (س) فرموده اند: ما (اهل بیت) حجت های خدا بر خلق او هستیم و جدّه ی ما فاطمه (ع) حجت خدا بر ما است. (اسرار الفاطمیه، ص 99، للشیخ محمد فاضل المسعودی)
آری فاطمه(س) سرور زنان جهان است رضایت و خشنودی ایشان باعث خشنودی پیامبر(ص) و خشنودی پیامبر(ص) خشنودی پروردگار است .