مشیت الهی غیر از اراده الهی است
تبیان به نقل از گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، آیت الله غروی علیاری در جلسه 14 تفسیر یونس ذیل آیه «وَاللّهُ یَدْعُو إِلَى دَارِ السَّلاَمِ وَیَهْدِی مَن یَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ» گفت: هادی کیست؟ بحث هدایت و ضلالت یکی از اهداف تربیتی و عقیدتی بعثت انبیاء است در واقع هدف از بعثت انبیاء تشریع قوانین الهی برای انسانها است.
این مفسر قرآن در ادامه گفت: پس بعد از ذات باری تعالی، رسول اکرم(صلی الله و علیه وآله) وعلی بن ابی طالب مسئولیت هدایت انسان ها را بر عهده دارد. مشیت بعد از اراده الهی در طول افعال الهی هستند. بر اساس آموزه های دینی که از پیامبر(صلی الله و علیه وآله) و ائمه اطهار(علیهم السلام) به ما رسیده است ابتدا مشیت الهی، سپس اراده و و قضا و تقدیر قرار می گیرند.
وی افزود: پس اراده امری مستقل از مشیت است اگر آدمی توفیق داشته باشد که در صراط مستقیم حرکت کند و در همه جهات از خداوند متعال اطاعت و نفس خود را مهار کند در راه خدا گام برداشته است.
غروی علیاری اظهار کرد: انسانی که در این مسیر گام بردارد دیگر ضعیف و نحیف نیست از نظر عمل ملکوتی است و از قفس شب و روز نجات پیدا کرده و پرواز کرده است و تمام موانع و حجاب ها را از بین برده است.
این مفسر قرآن افزود: مشیت و خواست خداوند دوگونه است: خواست تشریعی و خواست تکوینی. خداوند از نظر تشریعی، هدایت همه را خواسته است؛ لذا پیامبران و کتابهای آسمانی را فرستاده است. اما از نظر نکوینی خواسته که مردم بر اساس اراده و اختیار خود راه خود را انتخاب کنند نه اینکه مجبور باشند.
وی در ادامه گفت: منظور خداوند از «صراط المستقیم» در این آیه همان راه خداوند است یعنی خداوند ما را به راه خود هدایت کن. امام صادق(علیه السلام) فرمودند : صراط مستقیم، راهی به سوی معرفت خداوند است. یکی در دنیا و دیگری در آخرت. صراط در دنیا یعنی امامی که اطاعتش بر خلق واجب شده است؛ اما صراط در آخرت یعنی پلی که از روی جهنم زده شده است.
این مفسر قرآن به نقل از امام صادق(علیه السلام) افزود: هر کس در دنیا از صراط دنیا بدرستی رد شود یعنی امام خود را بشناسد و از او اطاعت کند در آخرت نیز از پل آخرت به آسانی می گذرد و کسی که امام خود را نشناسد، در آخرت نیز قدمش بر پل آخرت می لرزد و به درون جهنم سقوط می کند».
وی در آخر گفت: انسان ها برای هدایت شدن به انبیاء نیاز دارند؛ درقرآن از دو نوع هدایت تشریعی و تکوینی سخن گفته شده است. هدایت تشریعی، عبارت است از هدایت انسان بوسیله پیامبران الهی که چنین هدایتی فقط از طرف خداوند است . انسان نیز همانند سایر مخلوقات شامل هدایت تکوینی می شود ولی از آنجا که موجودی است دارای عقل و اختیار خداوند هدایت فطریش را با هدایت تشریعی به وسیله پیامبران همراه کرده است و پیامبران با آوردن احکام الهی بشریت را به سوی کمال مطلوب رهبری می کنند.
