تبیان، دستیار زندگی
وقتی به قرآن مراجعه می کنیم آیاتی به چشم می خورد که به طور مستقیم یا غیر مستقیم امر می کند که با مستکبرین باید به مقابله پرداخت.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دکترین استکبارستیزی در یک نهضت ماندگار

در حقیقت ماهیت انقلاب امام، قیام برای خدا بود. این قیام، قیامی نبود که از رویِ هوای نفس و رسیدن به جاه و مقام و قدرت باشد. لذا الگوی این قیام دستوراتی است که از ناحیه اسلام ناب و قرآن رسیده است. امام با تمام وجود تابع دستورات اسلام ناب بوده و همه را به تبعیت از این نوع نگرش توصیه می کردند.

محمد امیری نژاد/کارشناس حوزه- بخش قرآن تبیان
استکبار


یکی از محوری ترین مولفه هایی که در گفتمان امام و انقلاب اسلامی اهمیت بسزایی دارد دکترین استکبارستیزی است.
شاخصه ی استکبار ستیزی که یکی از معیارهای اصلی در انقلاب امام، زمانی به خوبی فهم خواهد شد که ما بتوانیم استکبار ستیزی در قرآن و روایات را به خوبی درک کنیم زیرا معتقدیم که معیار امام برای قیامش اسلام و اجرای فرامین قرآنیست.
وقتی به قرآن مراجعه می کنیم آیاتی به چشم می خورد که به طور مستقیم یا غیر مستقیم امر می کند که با مستکبرین باید به مقابله پرداخت.
خداوند می فرماید: «...خداوند جمعیّتى را مى آورد كه آنها را دوست دارد و آنان (نیز) او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع، و در برابر كافران سرسخت و نیرومندند آنها در راه خدا جهاد مى كنند، و از سرزنش هیچ ملامتگرى هراسى ندارند. این، فضل خداست كه به هر كس بخواهد (و شایسته ببیند) مى دهد و (فضل) خدا وسیع، و خداوند داناست.» (مائده: 54) و یا در سوره ی فتح آیه 29 همراهان پیامبر را اینگونه توصیف می کند که: «...كسانى كه با او هستند در برابر كفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند...» (فتح: 29) «خداوند هرگز كافران را بر مؤمنان تسلّطى نداده است.» (نساء: 141).

بسیارى از افراد را مى شناسیم كه داراى صفات ممتازى هستند، اما در مقابل غوغاى محیط و هجوم افكار عوام و اكثریت هاى منحرف بسیار محافظه كار، ترسو، و كم جرئتند، و زود در برابر آنها میدان را خالى مى كنند، در حالى كه براى یك رهبر سازنده و افرادى كه براى پیاده كردن افكار او وارد میدان مى شوند، قبل از هر چیز چنین شهامتى لازم است، عوام زدگى، محیط زدگى، و امثال آن كه همگى نقطه مقابل این امتیاز عالى روحى هستند، سد راه بیشتر اصلاحات محسوب مى گردند

از این قبیل، آیات فراوانی است که مروج استکبار ستیزی اند و ظلم و استکبار را مورد انتقاد خود قرار می دهند. قرآن با توجه و تعمق در همین چند آیه از قرآن و تطبیق آن با روحیه امام خمینی (ره) پی می بریم که امام آیینه ی تمام نمایی بود برای عمل به دستورات قرآن.
اگر ما باشیم و فقط یک آیه از قرآن برای تطبیق روحیه ی استکبار ستیزی امام، آیه 54 سوره ی مائده که قبلاً به آن اشاره کردیم، برای ما کافی خواهد بود. در این آیه به عنوان یك قانون كلى به همه مسلمانان اخطار مى كند:" اگر كسانى از شما از دین خود بیرون روند، زیانى به خدا و آئین او و جامعه مسلمین و آهنگ سریع پیشرفت آنها نمى رسانند، زیرا خداوند در آینده جمعیتى را براى حمایت این آئین بر می انگیزد که دارای این خصوصیات هستند:
1. «در برابر مؤمنان خاضع و مهربان و در برابر دشمنان و ستمكاران، سرسخت و خشن و پرقدرتند».
امام در یکی از سخنرانی هایشان می فرمایند: «نسبت به توطئه گرها، نسبت به کفار... نسبت به آنها اشداء، با شدت، با مشت گِره کرده، به دستور اسلام با شدت عمل می کنیم؛ و با ملت رُحَما؛ رحیم هستند، دوست هم هستند. ما خادم همه هستیم، ما چون خادم شما هستیم این خیانتکارها را سرکوب می کنیم؛ برای اینکه اینها به شما خیانت می کنند.» (صحیفه نور، ج ۹، ص 345 و 346).
ایشان به هر طریقی که می تواند مراتب انزجار خود را از مستکبرین ابراز می دارد؛ «من به جمیع دوَل اسلام و مسلمین جهان، در هر جا هستند، اعلام می کنم که ملت عزیز شیعه از اسرائیل و عمال اسرائیل متنفرند، و از دولتهایی که با اسرائیل سازش می کنند متنفر و منزجرند. این ملت ایران نیست که با اسرائیل منفور در حال سازش است؛ ملت ایران از این گناه بزرگ بری است » (صحیفه نور،جلد ۱، صفحه 262).
همچنین می فرمود: «سازش با ظالم جهنمی، بزرگترین و بارزترین آثار جهنمی است. شماها از آنها نباشید.» (صحیفه نور، جلد ۲ - صفحه ۱۳۶). «ملل اسلام از اجانب عموماً و از امریکا خصوصاً متنفر است.» (صحیفه نور، ج۱،صفحه ۴۱۱). درباره آمریکا می فرمود: «ما امریکا را زیر پا می گذاریم» (صحیفه نور، ج۱۷، صفحه ۴۰۴) می فرمود: «زندگانی در این روزگار برای مسلمین خوش و گوارا نیست. ما زندگی در سایه حکومت جباران و ستمکاران را نمی خواهیم و برای همه گونه حوادثی آماده ایم.» ( صحیفه نور، ج 1، ص 163).

2. «جهاد در راه خدا به طور مستمر از برنامه هاى آنها است».
این ویژگی هم در امام امت مصداق بارز دارد. ایشان در مقام توصیه می فرمایند: «این معنا را در نظر بگیرید که می خواهید برای خدا کار کنید، نه مقام و منصب. ما می خواهیم کشورمان از هر جهت مستقل باشد، پس باید برای رضای خدا دنبال این کار را بگیریم تا نه تنها کشورمان، بلکه تمام مردم جهان را مستقل کنیم.» (صحیفه نور، ج ۱۶، ص ۱۱۴) یا می فرمود: «البته جهاد برای خدای تبارک و تعالی مشکلات دارد. بیشتر از این مشکلات، مشکلاتی بود که پیغمبر اکرم در صدر اسلام داشت».(صحیفه،ج ۱۰،ص 285). «آنها خیال این را دارند که ما را و شما را سست کنند در این جهاد اسلامی. و اینها غافل از این هستند که وقتی که جهاد برای خدا شد، برای اسلام شد، جهادی است که جهاد معنوی است، نه جهاد صوری و مادی».
ایشان در سال 67 در جریان سالگرد کشتار خونین مکه و قبول قطعنامه ۵۹۸ فرمودند: «عزیزانم، شما می دانید که تلاش کرده ام که راحتی خود را بر رضایت حق و راحتی شما مقدّم ندارم. خداوندا، تو می دانی که ما سر سازش با کفر را نداریم» (ج، ۲۱، ص ۹۵).

اگر ما باشیم و فقط یک آیه از قرآن برای تطبیق روحیه ی استکبار ستیزی امام، آیه 54 سوره ی مائده که قبلاً به آن اشاره کردیم، برای ما کافی خواهد بود. در این آیه به عنوان یك قانون كلى به همه مسلمانان اخطار مى كند:" اگر كسانى از شما از دین خود بیرون روند، زیانى به خدا و آئین او و جامعه مسلمین و آهنگ سریع پیشرفت آنها نمى رسانند، زیرا خداوند در آینده جمعیتى را براى حمایت این آئین بر می انگیزد

3. «در راه انجام فرمان خدا و دفاع از حق، از ملامت هیچ ملامت كننده اى نمى هراسند».
در حقیقت علاوه بر قدرت جسمانى، چنان شهامتى دارند كه از شكستن سنت هاى غلط  و مخالفت با اكثریت هایى كه راه انحراف را پیش گرفته اند، و با تكیه بر كثرت عددى خود دیگران را به باد استهزاء مى گیرند، پروایى ندارند. اگر منصفانه قضاوت کنیم حقیقتا روحیه امام اینگونه بود.
بسیارى از افراد را مى شناسیم كه داراى صفات ممتازى هستند، اما در مقابل غوغاى محیط و هجوم افكار عوام و اكثریت هاى منحرف بسیار محافظه كار، ترسو، و كم جرئتند، و زود در برابر آنها میدان را خالى مى كنند، در حالى كه براى یك رهبر سازنده و افرادى كه براى پیاده كردن افكار او وارد میدان مى شوند، قبل از هر چیز چنین شهامتى لازم است، عوام زدگى، محیط زدگى، و امثال آن كه همگى نقطه مقابل این امتیاز عالى روحى هستند، سد راه بیشتر اصلاحات محسوب مى گردند (تفسیر نمونه، ج 4، ص: 416). که امام از این صفات مبرّی بود.
امام در راهی که انتخاب کرده بود هیچ هراسی به دل راه نمی داد و با تأسی به مولایش امام حسین علیه السلام پا به عرصه مبارزه با استکبار می گذاشت. می فرمود: «امروز ایران کربلاست، حسینیان آماده باشید. (صحیفه، ج۲۱، صفحه ۱۲). (جَهِّزُوا انفُسَکُم بِالصَّلاحِ و السِّلاحِ) نهراسید. که نمی هراسید، کمربندهاتان را محکم کنید. ای آزادگان و احرار بپاخیزید. قدرت های بزرگ شرق و غرب می خواهند شما را در زیر چکمه ها و چنگال های کثیف و خونین خود خُرد کنند که حتی آخ هم نگویید. امروز روز مقاومت است. چنان بر صدام و امریکا و استکبار غرب سیلی زنید که برق آن چشمان استکبار شرق را کور کند.(صحیفه نور، ج 21، ص 13).
امام روحیه استکبار ستیزی خود را با تأسی از حسین بن علی ادامه داد. امام حسین علیه السلام در نامه به کوفیان می نویسند «به جانم قسم! پیشوا جز آن نیست که با قرآن حکومت کند، عدالت را بر پا دارد، به دین حق گردن نهد و خود را وقف خدا کرده باشد.» (فرهنگ شهادت معصومین، ج2، ص 141). و قیام امام خمینی (ره) مصداقی کامل از اینگونه پیشوایی در زمان معاصر است.

کلام آخر

قیام امام خمینی (ره) مصداقی بارز و آیینه ای تمام نما از استکبار ستیزی معرفی شده در قرآن است که در قرون اخیر صورت گرفته است.