تبیان، دستیار زندگی
مکتب تکفیر بر خلاف عقل، نص و صریح قرآن است
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مکتب تکفیر بر خلاف عقل، نص و صریح قرآن است

خبرگزاری

به گزارش حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ یادداشت آیت‌الله مکارم شیرازی در خصوص پدیده تکفیر در امت اسلامی به شرح زیر است:

در عصر و زمانه ای به سر می‌‌بریم که وهابیت متعصب و تندرو، همه مسلمین جهان، جز خود را تكفیر كرده و مشرك مى‏ شمارند،[1] پدیده ای شوم  که منبعث از  جهل و بى خبرى و برداشت‌ هاى نادرست آموزه‌ های تکفیری از  مولفه ‌هایی همچون توحید، شرك، شفاعت و عبادت و... در امت اسلامی است که باعث خون ریزى‏ هاى فراوان شده است.[2]

بی شک  جمود در اندیشه و خشونت در سخن و عمل از بارزترین ویژگى‏ هاى پدیدۀ تکفیر است،[3] لذا نه تنها مروجان اندیشه ‌های تکفیری از بحث‏ هاى منطقى و عقلى گریزانند بلکه در جهان اسلام آن قدر خشونت آفریدند كه تمام دنیا از آن‏ها بیزار شدند و ترسیم بسیار زشتى از اسلام در جهان ارائه كردند كه براى زدودن آثار و تبعات آن باید سال‏ها تلاش نمود.[4]

چیستی مفهوم تکفیر

در وهلۀ نخست باید گفت تكفیر(كسى را كافر دانستن) یك حكم شرعى است كه باید معیارش از سوى خدا و رسول او تعیین گردد،[5] بنابراین چون باید حكم به كفر از سوى خدا و رسولش صادر گردد[6] لذا جایز نیست كسى را تكفیر كنیم مگر این كه دلیل روشنى از كتاب و سنت بر كفر او گواهى دهد، و گمان و احتمال هرگز كافى نیست، زیرا احكام سنگینى بر این حكم بار مى‏ شود.[7] از این رو پیغمبر اكرم صلى الله علیه و آله همگان را از تكفیر كسى كه واقعا كافر نیست، بر حذر داشت.[8]

ضرورت مواجهۀ علمی با فتنۀ تکفیر

بی تردید  باید این پرسش کلیدی را مطرح نمود که به راستی  تكفیر لجام ‏گسیخته كه سبب هرج و مرج حتى در جهان اسلام شده است، از كجا سرچشمه مى‏ گیرد؟!،[9] به راستی خواستگاه فتنه تكفیر و عوامل بسط و گسترش آن و راهکارهای مقابله با آن و محو و نابودی کامل مکتب التقاطی تکفیر در گرو چیست؟ بی شک هر كدام درخور بحث و دقت است، و به یقین برنامه ‏هاى سیاسى و نظامى، به‏ تنهایى براى دفع این فتنه ‏ها كارساز نیست هرچند صادقانه باشد.[10]

فقدان معرفت در فتنۀ تکفیر نسبت به آموزه‌‌های قرآنی

هم چنین در تبیین چیستی پدیدۀ شوم تکفیر باید گفت؛ خطر تکفیری ‌ها ناشی از تفکر و مکتب انحرافی است[11] که یکی از خطرناک ترین فتنۀ تکفیری ‌ها و افراطیون را می ‌توان در گروهی تروریستی به نام داعش و امثال آن جسجو نمود،[12] لیکن نخستین دلیل شکل‌گیری این جریان‌های خطرناک ناآشنایی با کتاب و سنت است؛ آنها برداشت های اشتباهی از آیات قرآن درباره توحید شفاعت توسل بدعت و غیره دارند که همین برداشت‌ های نادرست و غلط موجب ترویج پدیدۀ شوم تکفیر در جهان اسلام می‌ گردد.[13]

انحراف بزرگ تکفیری‌ها در تفسیر شرک و ایمان

از جمله مسائل مهم و کلیدی در فتنۀ تکفیر می ‌توان به شاخصه‌ های مربوط به كفر و ایمان اشاره نمود. گروه ‌های تکفیری در  فهم حقیقت امورى كه انسان را از دایره اسلام خارج مى ‏كند، راه خطا پیموده ‏اند تا آنجا كه هر كس را که با آنها مخالف است تكفیر مى‏ كنند به‏ حدى‏ كه‏ تمام‏ مسلمانان‏ روى زمین را جز عده كمى كافر مى ‏شمرند!!»[14]

آنها برخی آیات را برای تکفیر همه مسلمانان مورد استناد قرار می دهند و می گویند هر کسی که یا علی(علیه السلام) و یا رسول‌الله(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌ گوید و شفاعت می خواهد مشرک است، بنابراین خون و عرض و ناموس او مباح است و قائلان به تکفیر هیچ تفاوتی بین افراد کنونی و جاهلیت صدر اسلام قرار نمی دهند، بلکه افرادی که امروز هستند را بدتر از مشرکان زمان جاهلیت می دانند و این در حالی است که مفهوم شرک و ایمان در آیات قرآنی واضح است.[15]

هم چنین در تشریح این مسأله می ‌توان به  معجزه‌ هایی که خداوند به حضرت عیسی(علیه السلام) نسبت داده است، اشاره نمود؛ شفای کور مادرزاد، زنده کردن مردگان، آفریدن شبیه پرندگان و نفس روح در آنها و خبر دادن در مورد غیب به اذن خداوند انجام می گیرد. به راستی آیا اینها شرک است و مسیح مشرک بود؟!.[16]

و یا مفهوم تبرك جستن به آثار رسول خدا صلى الله علیه و آله كه هیچ ارتباطى به مسأله شرك ندارد، زیرا  موارد زیادى از روایات و اقوال علما در جواز تبرك به بوسیدن دست پیامبر، تبرك به ظرفى كه از آن آب مى‏ نوشید، تبرك به خانه آن حضرت، تبرك به منبر و قبر شریف آن بزرگوار و تبرك به آثار صالحین و انبیاى پیشین، آنگونه که مدارك معتبر از كتب معروف اهل سنت در این مسأله وجود داد جایى براى تردید باقى نمى‏ گذارد.[17]

تکفیری‌ ها و برداشت گزینشی از قرآن

گفنی است تئوری التقاطی تکفیر در به کارگیری روش ایمانی به برخی آیات قرآن و کفران برخی آیات دیگر به نوبۀ خود منشأ بسیاری از مشکلات کنونی است و جهان اسلام را دچار صدمات زیادی کرده است.[18]

متأسفانه قائلان به تکفیر، تنها بخشی از آیات قرآن کریم که موافق نظرات خودشان است را انتخاب کرده و آیات دیگر را که مخالف نظر آنهاست را توجهی نمی‌ کنند، در حالی که ما باید به همه آیات الهی ایمان بیاوریم و به آنها عمل کنیم.[19]

خود مفسری و همه مفسری؛ شاخصه ای اسفناک در مکتب تکفیر

بی شک استبداد رأی، خود مفسری و همه مفسری از جمله انحراف های آشکار در تئوری ظالمانۀ تکفیر است، به این معنا که تکفیری‌ ها عملا درک کتاب و سنت را به انحصار خود درآورند و می گویند مفهوم شرک و ایمان و توسل و بدعت همان چیزی است که ما اعلام می‌کنیم و همه مسلمان‌ها باید مطیع ما باشند و هر کسی که تمرد کند مستحق قتل خواهد بود. آنها مخالفان نظر خود، حتی علمای سلف را نیز کافر می پندارند.[20]

لذا ما با درد بسیار اعلام می کنیم آنها از کتاب و سنت جز اندکی را درک نکردند به دلیل آنکه نزد علمای راستین اسلام درس نیاموختند و قرآن و سنت نبوی را به نحو خطا تفسیر می کنند از این رو آنها هرگز نخواهند توانست همه علوم اسلامی را داشته باشند، بلکه در یک جمله باید گفت؛ مکتب تکفیر بر خلاف عقل، نص و صریح قرآن است.[21]

سخن آخر

در خاتمه باید گفت برخلاف عقیده باطل تکفیر، در اسلام اموال و اعراض و نفوس مسلمین محترم است و به هیچ كس اجازه تجاوز به حریم مردم داده نشده است، و از آخرین امورى كه پیغمبر اكرم صلى الله علیه و آله و سلم در خطبه حجه الوداع به همه مسلمانان ابلاغ كرد این بود كه فرمود: خون‏ ها و اموال و اعراض و ناموس شما بر یكدیگر محترم است مانند احترام (روز عید قربان) و احترام ماه های (حرام) و احترام سرزمین مقدس (مكه).[22]

لذا با شعار «لا التكفیر؛ و لا الإرهاب؛ نه تكفیر كردن دیگران و نه ترور» و تقویت مقاومت در برابر  توطئه های گروه های تکفیری می‌ توان به بحران موجود خاتمه داد.[23]

از این رو یقیناً باید ریشه‎های تکفیر به صورت علمی از میان برود،[24] هم چنین در سوی دیگر به مجاهدان و رزمندگان عرصۀ نبرد علیه گروه های تروریستی تکفیری در عراق و سوریه و یمن...می‌ گوییم: شما در جبهه های نظامی و ما نیز در جبهه علمی و فکری دست در دست هم داده‎ایم تا ریشه تکفیر را بزنیم.[25]

بنابراین باید علماى بزرگ اسلام ریشه های این تفكر نادرست را با منطق صحیح قطع كنند و جوانان را از جذب به سوى آن باز دارند[26]که برگزاری كنگره جهانى با عنوان «خطر جریان‏هاى افراطى و تكفیرى در دنیای امروز و مسئولیت علماى جهان اسلام» می‌ تواند موجبات آگاهى عموم مسلمین و خاموشی فتنۀ شوم تکفیر و ارائۀ راهکاری کلیدی برای مبارزه و مقابله با تکفیری ها در جهان اسلام را فراهم نماید.[27]



پی نوشت‌ها:
[1] وهابیت بر سر دو راهى ؛ ص9.
[2] مشكات هدایت ؛ ص198.
[3] وهابیت بر سر دو راهى ؛ ص9.
[4] همان.
[5] وهابیت بر سر دو راهى ؛ ص174.
[6] همان.
[7] وهابیت بر سر دو راهى، ص: 175.
[8] همان.
[9] وهابیت بر سر دو راهى ؛ ص148.
[10] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در «کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام»، 1393/09/03.
[11] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در دیدار با وزیر اوقاف اردن 1394/10/03.
[12] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در «کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام» 1393/09/02.
[13] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در آیین آغاز به کار رسمی دبیرخانه «کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام».
[14] وهابیت بر سر دو راهى، ص: 131.
[15] بیانات آیت الله مکارم شیرازی در مراسم افتتاحیه «کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام»، 1393/09/02.
[16] همان.
[17] وهابیت بر سر دو راهى ؛ ص132.
[18] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در مراسم افتتاحیه «کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام»، 1393/09/02.
[19] همان.
[20] همان.
[21] بیانات حضرت آیت الله مکارم شیرازی،درس خارج فقه ،مسجد اعظم قم، 1394/0/26.
[22] وهابیت بر سر دو راهى ؛ ص177.
[23] وهابیت بر سر دو راهى، ص: 148.
[24] بیانات حضرت آیت الله مکارم شیرازی در دیدار شیخ اکرم الکعبی دبیر کل مقاومت اسلامی نجباء، 1394/10/16.
[25] همان.
[26] بیانات حضرت آیت الله مکارم شیرازی در مراسم افتتاحیه «کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام»، 1393/09/02.
[27] همان.

منبع:
خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان

این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .