درس عبرتی برای امروز و فردای ما

ازجمله لوازمی که یک مؤمن برای شناخت حق و باطل به آن نیاز دارد بصیرت است. بصیرت در لغت به معنای «آگاهی، زیرکی و بینایی دل»[۱] آمده است. از دیدگاه روایات بصیرت به‌منزله چشم است برای دل، همان‌گونه که انسان با چشم ظاهر اشیاء را می‌بیند به‌ واسطه بصیرت به باطن اشیا و مسائل پی می‌برد. پیامبر اسلام (صلی‌الله و علیه وآله) می‌فرماید:«مَا مِنْ عَبْدٍ اِلّا وَ لِقَلْبِهِ عَینَانِ، هُما غَیبٌ ینْظُرُ به هما الغیبُ فَاِذَا اَرَادَاللَّهُ تَعالَی بِعَبْدٍ خَیراً فَتَحَ عَینَی قَلْبِهِ فَیری مَا هُوَ غَائبٌ مِنْ بَصَرِهِ [۲] دل هر بنده‌ای را دو دیده نهانی است که به واسطه آن دو دیده غیب را می‌نگرد. اگر خداوند بخواهد در حق بنده‌ای نیکی کند دو چشم دلش را می‌گشاید تا به‌واسطه آن آنچه را که از دیدگان ظاهریش نهان است بتواند ببیند»

مهم‌ترین عرصه‌ای که انسان در مسیر رسیدن به حقیقت با آن مواجه است، میدان جدال حق با باطل‌هایی است که نقاب حق را بر چهره زده‌اند و می‌کوشند تا در گردوغبار برخواسته از این جدال، اندیشه‌های باطل خود را به‌جای حق به خورد دیگران بدهند. در چنین میدانی است که بصیرت به کمک انسان مؤمن می‌آید و او را از گرفتار شدن در دام دشمن و نهایتاً هلاکت نجات می‌دهد.
شناخت امام و پیشوای اهل حق و حمایت و پیروی از او، از ارکان مهم پیروزی درنبرد حق و باطل است. اگر امام و پیشوای حق، در میدان نبرد تنها بماند، قطعاً شکست جبهه حق و پیروزی باطل را در پی خواهد داشت و این امر اساس اسلام و نظام اسلامی را درخطر نابودی قرار خواهد داد.
دفاع تمام‌قد حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) از حضرت علی (علیه‌السلام) به‌عنوان امام و ولی بر حق، از بارزترین مصادیق شناخت ولی و حمایت و جان فشانی در راه احقاق حق اوست. جان‌فشانی یاران امام حسین (علیه‌السلام) در سرزمین کربلا با علم به کشته شدن از دیگر مصادیق شناخت ولی و حمایت از اوست.
در دوران معاصر نیز نمونه های فراوانی را می‌توان‌ذکر کرد که مردم با شناخت امام و پیشوای خود و تصمیم به‌موقع برای یاری او توانستند نقشی مهم در تشکیل نظام اسلامی و تثبیت آن ایفا نمایند که از آن جمله قیام مردم قم در ۱۹ دی سال ۵۶ را می‌توان نام برد.

 قیام ۱۹ دی، اوج بصیرت و یاری
مردم قم در دی ماه سال ۵۶ به دنبال توهین نویسنده‌ای بنام «رشیدی مطلق» در روزنامه اطلاعات به امام خمینی (ره)، بر اساس تشخیص صحیح خود در شناخت ولی و حمایت به‌موقع از او تا مرز جان‌فشانی، موجبات شکل‌گیری قیام سراسری در کشور و پیروزی قیام امام خمینی (ره) را که از سال ۴۲ شروع‌شده بود را فراهم کردند.
مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در دیدار با مردم قم در سالگرد این واقعه بزرگ و در خصوص نقش تشخیص صحیح و تصمیم به‌موقع- بصیرت -در به وجود آمدن جرقه‌های انقلاب و به ثمر نشستن مجاهدت‌های مردم به رهبری امام خمینی (ره) و روحانیت مبارزمی فرماید: «هر جائی که ما توانستیم درست بفهمیم، درست تشخیص بدهیم - یعنی همان بصیرت - و به دنبال آن احساس تکلیف کردیم، احساس تعهد و مسئولیت کردیم و وارد میدان شدیم، غلبه با ما بوده است؛ «فَإِذَا دَخَلْتُمُوهُ فَإِنَّکُمْ غَالِبُونَ [مائده/۲۳] هنگامی‌که وارد شدید، پیروز خواهید شد.» وقتی با ایمان و با بصیرت وارد میدان مواجهه شدید، غلبه با شماست، شما برنده هستید.»[۳] درواقع ایشان ایمان و بصیرت را در کنار هم عامل پیروزی در جبهه مقابله حق و باطل معرفی می‌کنند.

وظیفه ما در دوره کنونی
در دوره کنونی و در آستانه انتخابات‌های پیش رو، پس از شناخت ولی و ملزم کردن خود به اطاعت از او در زمان غیبت حضرت ولی‌عصر(عج)، بیش از هر زمان دیگر بصیرت و شناخت روش‌های نفوذ و سلطه دشمن اهمیت دارد و باید مورد توجه همه آحاد مردم ایران قرار گیرد تا نقشه افرادی که می‌خواهند بانفوذ و فریب مردم، باطل خود را در لباس حق بر آنها عرضه نمایند نقش بر آب کنند.
نکته پایانی اینکه در این نبرد باید حق و باطل را شناخت تا افراد را بر اساس معیارهای آنها سنجید و شاهد بر این مطلب، کلام حضرت علی (علیه‌السلام) در این باره است که می‌تواند درس عبرتی باشد برای امروز و فرداهای ما، آن حضرت در جواب «حارث بن احوط» که در جریان جنگ جمل و مشاهده دو طرف جنگ که هر دو مسلمان هستند و اهل نماز و قرآن و لذا به‌اشتباه افتاده و حق بر او پوشیده شده می‌فرماید: «یَا حَارِثُ، إِنَّکَ لَمْ تَعْرِفِ الْحَقَّ فَتَعْرِفَ مَنْ أَتَاهُ، وَلَمْ تَعْرَفِ الْبَاطِلَ فَتَعْرِفَ مَنْ أَتَاهُ [۴] ای حارث! تو حق را نشناختی تا کسانی را که به سراغ حق آمده‌اند بشناسی و باطل را نیز نشناخته‌ای تا کسانی را که به سراغ باطل رفته‌اند شناسایی کنی» نکند که ما در میدان یاری امام حق و ولی خویش ساکت بمانیم و دم فرو بندیم و تنها نظاره گر مظلومیت امام ومولای خویش باشیم که در این صورت زیر چکمه‌های دشمن از خواب غفلت بیدار خواهیم شد.
پی‌نوشت
۱. لغت‌نامه دهخدا، ذیل عنوان بصیرت
۲. الوافی: ج ۱ ص ۱۰
۳. سایت مقام معظم رهبری
۴.نهج‌البلاغه، حکمت ۲۶۲