تبیان، دستیار زندگی
آثار مارلو پیچیدگی های زمان را به زیبایی به تصویر می کشد. شخصیت های آثار او به آنچه که جامعه و شرایط به آنها تحمیل می کند راضی نیستند و در این جهت جاه طلبی و اهداف بی انتهای مردان رنسانس را به تصویر می کشند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مریم سمیعی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کریستوفر مارلو

آثار مارلو پیچیدگی های زمان را به زیبایی به تصویر می کشد. شخصیت های آثار او به آنچه که جامعه و شرایط به آنها تحمیل می کند راضی نیستند و در این جهت جاه طلبی و اهداف بی انتهای مردان رنسانس را به تصویر می کشند.

مریم سمیعی-بخش ادبیات تبیان
کریستوفر مارلو

کریستوفر مارلو (Christopher Marlowe) در سال 1564 میلادی دو ماه پیش از ویلیام شکسپیر در شهر کنتربری انگلستان متولد شد. حرفه ی پدرش کفاشی بود. او که شاعر و درام نویس مطرح در ادبیات است در سالهای سلطنت الیزابت اول (1605 تا 1558) می زیست. سالهای سلطنت الیزابت با شکوفایی بی نظیر ادبیات همراه بود. حمایت او از شاعران و نویسندگانی هم چون ویلیام شکسپیر، سرفیلیپ سیدنی، ادموند اسپنسر و کریستوفر مارلو باعث شد که سالهای حکومتش را عصر طلایی بخوانند. در سال 1578 و در زمان او بود که ساختمان معروف گلوب تئاتر (Globe Theatre) افتتاح شد. معروف است که در زمان سلطنت او حداقل1320 نمایشنامه اجرا شد، برخی نیز این تعداد را بیش از 2000 نمایشنامه برآورد کرده اند(Kelly,2008). به هر حال در آن زمان مردم جامعه از هر قشری و با هر میزان تحصیلاتی جواز تماشای نمایش هایی را پیدا می کردند که در آن مردان فقیر لباس اغنیا و شاهان را می پوشیدند و نقش آنها را بازی می کردند. در زمان الیزابت بود که مردم انگلستان به خودباوری رسیدند؛ از نظر دینی از پاپ کاتولیک جدا شدند، از نظر حقوقی کاملا خودکفا شدند و در برابر جنگ های خارجی مقاومت کردند و پیروز شدند.
مارلو در سال های 1585 و 1587 از دانشگاه کمبریج مدرک گرفت و با وجود اینکه در آن زمان عرف این بود که تحصیل کردگانی چون او در حوزه ی دین و کلیسا مشغول به کار شوند اما او به کار کردن در صومعه علاقه ای نشان نداد. از همان آغاز به اتهام اینکه به کاتولیسیسم گرویده توبیخ شد اما با میانجیگری دستگاه حکومت این اتهام از او زدوده شد (در سالهای پایانی قرن 16 میلادی کاتولیسیسم ممنوع اعلام می شد و پروتستانتیسم رواج پیدا کرده بود).

دکتر فاستوس نیز هم چون ایکاروس در برابر جامعه و دین تحریف شده ی مسیحیت آن زمان ایستادگی می کند و به دلیل همین ناهمنوایی طرد می شود

پس از گرفتن مدرک رهسپار لندن شد. او در آن سالها هفت نمایشنامه نوشت که همه ی آنها به سرعت مشهور شدند. در میان نمایشنامه های او سه نمایشنامه تیمور لنگ، یهودی مالتا و دکتر فاستوس در تاریخ ادبیات ماندگار شدند. این سه اثر مارلو مشخصات یکسانی دارند که نشان از میل ذاتی مارلو به مردان بااراده دارد. هرکدام از شخصیت های اصلی این نمایشنامه ها افرادی هستند که سعی در درهم شکستن مرزهای محدود کننده دارند. یکی هم چون تیمور لنگ در پی قدرت حکومت و پادشاهی است، دیگری هم چون باراباس در یهودی مالتا هوس انباشتن اموال زیاد در اتاقی کوچک را در سر می پروراند و در نهایت دکتر فاستوس در آرزوی کسب دانشِ حقیقی ای که به کار آید است از این رو در نهایت مجبور به خوردن میوه ی منفور خشم خداوندی می شود و حاضر می شود نفسش را با شیطان در ازای کسب دانشی که به کار آید معامله کند.
مارلو همگام با دیگر نویسندگان و نمایشنامه نویسان دوران رنسانس در آثارش ناهمنوایی (Non-conformity) که مشخصه ی این دوران است را به خوبی نشان می دهد. آثار او پیچیدگی های زمان را به زیبایی به تصویر می کشد. شخصیت های آثار او به آنچه که جامعه و شرایط به آنها تحمیل می کند راضی نیستند و در این جهت جاه طلبی و اهداف بی انتهای مردان رنسانس را به تصویر می کشند.

برای درک بهتر این مهم می توان به ابتدای نمایشنامه ی دکتر فاستوس و اشاره نویسنده به داستان اسطوره ای یونانی ایکاروس (Icarus) و ددالوس (Deadalus) پرداخت. مارلو با تلمیحی که استفاده کرده است فرجام شخصیت خود را از همان آغاز نشان می دهد. در این داستان اسطوره ای ددالوس برای خودش و فرزندش ایکاروس از وصل کردن بال پرندگان به وسیله ی موم بالی برای پرواز می سازد. او فرزندش را از اوج گرفتن و نزدیک شدن به خورشید می ترساند چرا که در این صورت بالهایش از گرمای خورشید آب می شود و سقوط و غرق شدن در دریا را به ارمغان می آورد. اما ایکاروس به اخطار پدر گوش فرا نمی دهد و موجبات مرگ خود را فراهم می آورد. دکتر فاستوس نیز هم چون ایکاروس در برابر جامعه و دین تحریف شده ی مسیحیت آن زمان ایستادگی می کند و به دلیل همین ناهمنوایی طرد می شود.
مرگ نابهنگام مارلو در سن 29 سالگی ضربه ی محکمی به بدنه ی ادبیات بود. برخی می گویند اگر او زنده می ماند شاید این روزها نام او بالاتر از نام شکسپیر قرار می گرفت چرا که او با وجود آثارش در نمایشنامه نویسی تغییری اساسی ایجاد کرد. او با وجود حمایتِ سلطنت در آثار خود در برابر قدرت ایستادگی می کرد و با زبان انتقادین خود در برابر هرگونه محدودیت و سرکوبی اهل قدرت می ایستاد.


منابع:
Abrams, M. H. Greenblatt, Stephen;. (2000). The Norton Anthology of English Literature, The Middle Ages through the Restoration and the Eighteenth Century (Vol. 1). Norton.
Kelly, M. J. (2008). Christopher Marlowe and the Golden Age of England. Online Research Journal Article, 5, 1-30.