تبیان، دستیار زندگی
در زندگی های امروزی به ندرت رخ می دهد که فرد در مدت حیات خویش دچار مشکل و ناراحتی نگردد و یا میزان مشکلاتش آن قدر کم و ناچیز باشد که از زندگی چیزی جز خوشی به یاد نیاورد ... تصدیق می کنید؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : زینب فیاضی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عاملی برای پاک شدن گناهان مؤمن

در زندگی های امروزی به ندرت رخ می دهد که فرد در مدت حیات خویش دچار مشکل و ناراحتی نگردد و یا میزان مشکلاتش آن قدر کم و ناچیز باشد که از زندگی چیزی جز خوشی به یاد نیاورد ... تصدیق می کنید؟

زینب فیاضی-بخش قرآن تبیان
پاک شدن گناهان مؤمن

با نگاهی به اطرافمان افراد بیشماری را می بینیم که در زندگی خویش با مشکلات و ناراحتی های بسیاری دست و پنجه نرم می نمایند. هر فرد در مراحل مختلف زندگی خویش بارها و بارها گرفتار مشکلات و سختی هایی می گردد که عبور از آنها برایش بسیار سخت و دشوار است و دنیا را به رویش تیره و تار می سازد. همراه بودن زندگی با مشکلات و سختیها واقعیتی تلخ اما پذیرفته شده در میان انسانهاست. به ندرت رخ می دهد که فرد در مدت حیات خویش دچار مشکل و ناراحتی نگردد و یا میزان مشکلاتش آن قدر کم و ناچیز باشد که از زندگی چیزی جز خوشی به یاد نیاورد. اما چرایی وقوع این مشکلات سوالی جدی است که ذهن انسان را به خود مشغول می نماید. اینکه چرا انسان ها کم یا زیاد درگیر مشکلاتی اند که زندگی را برایشان سخت می نماید نیازمند شناختی درست و حقیقی از انسان و محیط پیرامونش است.

دنیا آمیخته ی با مشکلات است

دنیا آمیخته ی با مشکلات و سختی هاست و انتظار آسایش و خوشی از زندگی دنیایی انتظاری نابجا و حاصلِ عدم شناخت درستی نسبت به ماهیت و ویژگی های دنیاست

قبل از پرداختن به چرایی وقوع مشکلات از جنبه ی انسانی لازم است شناخت درستی نسبت به دنیا به دست آید. مقتضیات دنیا به گونه ای است که انتظار پیوسته در شادی و خوشی بودن توقعی نابجا و ناشی از شناختی نادرست از دنیاست.

محدودیتهای دنیایی بگونه ای است که مانع از غوطه ور شدن انسان در شادی مستمر می گردد. توجه به چگونگی شادی های دنیایی گویای آنست که حتی؛ خوشی های دنیا  نیز با سختی و مشقت همراه است. انسان مادامی که گرسنه است خوردن برایش لذت بخش است اما هنگامی که کاملا سیر می شود و به قولی توان حرکت نمودن را ندارد از سنگینیِ حاصل از پرخوری رنج می برد و یا آنکه معمول افراد به متلقات دنیاییشان وابسته می شوند و از آنجا که دنیا و هرچه در آن است فنا پذیرند در نتیجه شخص با نابودی داشته هایش اندوهگین می شود. مشکلات روحی حاصل از دست دادن متلقات دنیایی غالبا افراد را به خود مشغول می سازد.
پس بنا به آنچه گفته شد دنیا آمیخته ی با مشکلات و سختی هاست و انتظار آسایش و خوشی از زندگی دنیایی انتظاری نابجا و حاصلِ عدم شناخت درستی نسبت به ماهیت و ویژگی های دنیاست.
پس از آشنایی با ویژگی های جهان مادی لازم است تا علت وقوع مشکلات و ناخوشی ها از زاویه ی انسانی بررسی گردد. آنچه با استخراج از متون دینی در خصوص علت گرفتار شدن انسانها در دامان مشکلات و سختی های می توان گفت عبارتند از:

از ماست که برماست

بسیاری از مشکلاتی که دامان انسان را می گیرد و فرد را درگیر خود می نماید چاهی است که بدست خود فرد کنده شده است. در بسیاری از موارد افراد؛ دست به انجام اموری می زنند که حاصلش، بهم ریختگی اوضاع زندگی و افتادن در سیلاب مشکلات است.
کم نیست از این دست اموری که بدست خود فرد زمینه ی ناراحتی هایش فراهم می آید. مانند شخصی که ربا  می گیرد و هرچند بظاهر بر داشته هایش می افزاید اما به واقع دوستی با شیطان را برگزیده و آتش را برای خویش به ارمغان آورده است.
خداوند در کلام نورانیش در خصوص این افراد می فرماید: «الَّذینَ یَأْكُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلاَّ كَما یَقُومُ الَّذی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى فَلَهُ ما سَلَفَ وَ أَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَ مَنْ عادَ فَأُولئِكَ أَصْحابُ النَّار؛ كسانى كه ربا مى خورند، [از گور] برنمى خیزند مگر مانند برخاستنِ كسى كه شیطان بر اثر تماس، آشفته سَرَش كرده است. این بدان سبب است كه آنان گفتند: «داد و ستد صرفاً مانند رباست.» و حال آنكه خدا داد و ستد را حلال، و ربا را حرام گردانیده است. پس، هر كس، اندرزى از جانب پروردگارش بدو رسید، و [از رباخوارى ] باز ایستاد، آنچه گذشته، از آنِ اوست، و كارش به خدا واگذار مى شود، و كسانى كه [به رباخوارى ] باز گردند، آنان اهل آتشند...». (سوره بقره، آیه 257)
آری، این قبیل مشکلاتی که به دست خود انسان برای خودش ایجاد می شود تنها بخواست خود اوست که تغییر می کند چرا که خداوند در قرآن می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ؛ در حقیقت، خدا حال قومى را تغییر نمى دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند»(سوره رعد، آیه 11).

مشکلات زمینه ی بخشش گناهان

هرگاه مومن گناه کند، به سبب آن گناهان گرفتار فقر شود. اگر آن فقر، گناهانش را پاک نکرد، به بیماری مبتلا شود و اگر آن هم گناهانش را نزدود، به ترس از تعقیب قدرت حاکمه گرفتار آید و اگر این نیز گناهانش را پاک نکرد هنگام مردن به سختی جان دهد، تا آنکه سرانجام خدا را بدن گناهی که به سبب آن بازخواست شود، دیدار کند و دستور رسد که او را به بهشت برند

به خلاف تصور اکثر افراد، گاه آسایش و راحتی های دنیایی نشان از واقعیتی تلخ دارد. رو نمودن دنیا به افراد در برخی موارد بیانگر آنست که خداوند از ایشان روی برتافته و آنقدر آنان را در خوشی و نعمت غرق نموده تا غفلت  تمام زندگی شان را فراگرفته تا آنکه مهلت توشه اندوزیشان تمام گشته است.
خداوند در این باره می فرماید: «وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذینَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلی لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلی لَهُمْ لِیَزْدادُوا إِثْماً؛ و البته نباید كسانى كه كافر شده اند تصور كنند اینكه به ایشان مهلت مى دهیم براى آنان نیكوست ما فقط به ایشان مهلت مى دهیم تا بر گناه [خود] بیفزایند» (سوره آل عمران آیه 178)
با نگاهی به آنچه از رخدادهای تلخ که در زندگی دامنگیرمان شده است بر این حقیقت صحه خواهیم گذاشت که آن هنگام که در بند مشکلات بودیم ارتباط عمیق تری با پروردگارمان داشته ایم. پس؛ مشکلات زندگی هم از آن جهت که سبب ارتباط بیشتر ما با پروردگارمان و توجه به اصلاح رفتارمان و توبه به درگاه پروردگار می شود و هم بدان علت که خودِ مشکلات از سوی پروردگار سبب ریزش گناهانمان می گردد؛ زمینه ی بخششِ گناهانمان را فراهم می آورد.
از رسول خدا صلوات علیه و آله نقل شده که فرموده اند: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا قَارَفَ الذُّنُوبَ و ابْتُلِیَ بِهَا بِالْفَقْرِ قال [فَإِنْ كَانَ ] فِی ذَلِكَ كَفَّارَةٌ لِذُنُوبِهِ وَ إِلَّا ابْتُلِیَ بِالْمَرَضِ فَإِنْ كَانَ فِی ذَلِكَ كَفَّارَةٌ لِذُنُوبِهِ وَ إِلَّا ابْتُلِیَ بِالْخَوْفِ مِنَ السُّلْطَانِ یَطْلُبُهُ فَإِنْ كَانَ فِی ذَلِكَ كَفَّارَةٌ لِذُنُوبِهِ وَ إِلَّا ضُیِّقَ عَلَیْهِ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسِهِ حَتَّى یَلْقَى اللَّهَ حِینَ یَلْقَاهُ وَ مَا لَهُ مِنْ ذَنْبٍ یَدَّعِیهِ عَلَیْهِ فَیَأْمُرُ بِهِ إِلَى الْجَنَّةِ وَ إِنَّ الْكَافِرَ وَ الْمُنَافِقَ لَیُهَوَّنُ عَلَیْهِمَا خُرُوجُ أَنْفُسِهِمَا حَتَّى یلقیان [یَلْقَیَا] اللَّهَ حِینَ یَلْقَیَانِهِ وَ مَا لَهُمَا عِنْدَهُ مِنْ حَسَنَةٍ یَدَّعِیَانِهَا عَلَیْهِ فَیَأْمُرُ بِهِمَا إِلَى النَّار؛هرگاه مومن گناه کند، به سبب آن گناهان گرفتار فقر شود. اگر آن فقر، گناهانش را پاک نکرد، به بیماری مبتلا شود و اگر آن هم گناهانش را نزدود، به ترس از تعقیب قدرت حاکمه گرفتار آید و اگر این نیز گناهانش را پاک نکرد هنگام مردن به سختی جان دهد، تا آنکه سرانجام خدا را بدن گناهی که به سبب آن بازخواست شود، دیدار کند و دستور رسد که او را به بهشت برند.».(جامع الاخبار، شعیری، محمد بن محمد،ص115)

مشکلات راهی برای آزمودن

و اما برخی دیگر از سختی های زندگی به منظور آزمودن انسانهاست. همانگونه که امتحانات علمی برای مشخص نمودن افراد قوی از ضعیف و به منظور درک درست افراد از تواناییهای خود صورت می گیرد آزمون های الهی  نیز راهی برای شناخت انسان از خود و میزان اعتقادات و ایمانش به خدای یکتاست. خداوند در این رابطه می فرمایند: «وَ نَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیْرِ فِتْنَة..؛ و شما را از راه آزمایش به بد و نیك خواهیم آزمود»(سوره انبیاء، آیه 35).

کلام آخر:

مشکلات بسیاری در جریان زندگی برای هر فرد رخ می دهد و این تنها خود فرد است که می تواند با توجه به شناخت و درکی که از اعمال و رفتار خویش دارد متوجه چرایی وقوع مشکلات در زندگی اش گردد و سختی های زندگی را دستاویزی برای تقرب هرچه بیشتر به خدایش قرار دهد.