تبیان، دستیار زندگی
گروه های اسمی مجموعه هایی هستند که از اسم و همسان ها و وابسته های آن به وجود می آیند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گروه های اسمی

گروه های اسمی مجموعه هایی هستند که از اسم و همسان ها و وابسته های آن به وجود می آیند.

آسیه ترک بیاتانی-بخش ادبیات تبیان
گروه های اسمی

این گروه ها به سه بخش تقسیم می شوند:

1. گروه های اسمی یک هسته ای یا یک مرکزی یا وابستگی
2. گروه های اسمی چند هسته ای یا چند مرکزی یا همسانی
3. گروه های اسمی آمیخته

گروه های اسمی یک هسته ای یا وابستگی:

آنهایی هستند که از یک هسته و یک وابسته یا وابسته ها بوجود می آیند. مانند: "کتاب مفید"، " کتاب مفید من"
گروه های اسمی یک هسته ای یا وابستگی را بر حسب اقسام به سه قسم تقسیم می کنند:
1. گروه های اسمی با وابسته ای پسین
2. گروه های اسمی با وابسته های پیشین
3. گروه های اسمی با وابسته های گردان ( وابسته هایی که هم پیش از اسم می ایند و هم بعد از آن)

وابسته های پسین گروه اسمی:

این وابسته ها عبارتند از: صفت بیانی، صفت عدد ترتیبی با پسوند " م"، مضاف الیه های پسین، بعضی از شبه مضاف الیه ها، شبه بدل پسین، جمله واره وصفی، جمله واره مضاف الیهی و جمله واره بدلی.

این وابسته ها را از لحاظ همراه بودن یا نبودن آنها با کسره می توان به سه دسته تقسیم کرد:
یکی آنهایی که با کسره می آیند و عبارتند از : مضاف الیه پسین و صفت بیانی پسین و صفت عددی ترتیبی با پسوند " م".
دوم آنهایی که بدون کسره می آیند و عبارتند از: شبه بدل پسین، جمله واره مضاف الیهی، جمله واره وصفی، جمله واره بدلی.
سوم آنهایی که گاهی کسره می گیرند و گاهی نمی گیرند مانند بعضی از شبه مضاف الیه ها. مانند: فرار از مدرسه، کوشش برای استقلال
که کلمه فرار و کوشش هم می توانند کسره داشته و هم اینکه بدون کسره باشند.

مضاف الیه کسره دار یا مضاف الیه پسین:

چنین گروه هایی از مضاف و مضاف الیه بوجود می آیند، یعنی از دو اسم که یکی از آنها به وسیله کسره، وابسته دیگری می شود.

شبه بدل (شاخص) پسین:

کلمه هایی مثل میرزا، خان، آقا، میر، جان، شاه، سلطان، کی و مانند آنها وقتی بدون کسره و بدون واسطه بعد از اسم های خاص قرار گیرند، شبه صفت یا شبه بدل یا شاخص پسین نامیده میشوند.

شبه مضاف الیه پسین:

شبه مضاف الیه گروه اسمی یا اسمی است که به وسیله حروف اضافه ای غیر از کسره به هسته خود مربوط شود؛ مانند: کار در مدرسه، کوشش لازم برای صلح، که در مدرسه و برای صلح شبه مضاف الیه هستند.
شبه مضاف الیه گاهی از وابسته های گردان ست یعنی هم پیش از هسته خود می آید و هم بعد از آن که این دو مورد است:
1. وقتی شبه مضاف مصدر باشد مانند: به خانه رفتن و رفتن به خانه
2. وقتی گروه شبه اضافی وابسته فعل یا مصدری شود و با آن گروه شبه مرکب مصدری و فعلی بسازد. مانند کوشش برای صلح (گروه شبه اضافی) که وابسته مصدر کمکی کردن می شود و به صورت " برای صلح کوشش کردن" در می آید که به سه صورت می توان آن را به کار برد: کوشش کردن برای صلح، برای صلح کوشش کردن و کوشش برای صلح کردن

جمله واره توضیحی پسین:

یکی از وابسته های پسین اسم جمله واره های توضیحی پسین است که می توان از نظر معنایی آن را به چند قسم تقسیم کرد:
جمله واره های وصفی: مردی که می خندید آمد یا مردی آمد که می خندید.
جمله واره های مضاف الیهی: وقتی که برگردی فرا می رسد یا وقتی فرا میرسد که برگردی.
جمله واره های بدلی: من که فریدونم آمدم یا من آمدم که فریدونم.


منابع:
دستور مفصل امروز، دکتر خسرو فرشید ورد
دستور زبان فارسی، حسن احمدی گیوی