موزه هنرهای معاصر و تفاهمنامه با کشورهای اروپایی

فعالیت های موزه هنرهای معاصر یکی، دو ماهی است که وارد فاز جدیدی شده و این موزه چند تفاهمنامه با کشورهای اروپایی در زمینه همکاری و امانت دادن آثار گنجینه این موزه جهت نمایش در موزه های مطرح این کشورها امضا کرد.

17 تن از مدیران و فعالان فرهنگ و هنر کشور اتریش از موزه هنرهای معاصر تهران بازدید کردند. این افراد به همراه هیات عالیرتبه اتریشی که رییس جمهور اتریش را همراهی می کردند، در بازدید از موزه هنرهای معاصر تهران و نمایشگاه «ذهنیت ملموس» با مجید ملانوروزی، مدیرکل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران گفت وگویی داشتند. در همان دیدار «اگنس هولهاین»، رییس موزه «بِلوِدِر» وین، با ابراز خرسندی از حضور در ایران و بازدید از موزه هنرهای معاصر نظر بر این داشت که سه سال قبل خواهان همکاری مشترکی با موزه هنرهای معاصر تهران بودیم که به دلیل شرایط تحریم های بین المللی امکان پذیر نشد و امیدوارم با شرایط جدید، امکان برپایی نمایشگاه های مشترک فراهم شود. «اولین بِنِش»، معاون خانه هنر وین نیز با معرفی فعالیت های مجموعه خود و حمایت بانک اتریش از این فعالیت ها، توضیح داد که خانه هنر وین همیشه تمایل به همکاری های مشترک نمایشگاهی، ورک شاپ ها و نشست های نقد و بررسی هنری با موزه هنرهای معاصر تهران داشته است و امیدواریم به زودی این همکاری ها آغاز شود.
مدتی بعد این بار نوبت آلمان بود تا به شکل جدی و البته رسمی تر خواهان همکاری با موزه هنرهای معاصر تهران شود و بر همین اساس عصر روز شنبه 25 مهرماه در حضور اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان، میشاییل بارون فون اونگرن اشترنبرگ سفیر آلمان و علی مرادخانی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجید ملانوروزی و نماینده بنیاد فرهنگی پروس آلمان تفاهمنامه همکاری دوجانبه و مشترک را برای برگزاری نمایشگاه آثار هنرمندان ایرانی و خارجی در برلین امضا کردند.
در همان نشست وزیر امور خارجه آلمان بیان کرد: «دیپلماسی فرهنگی نقش بزرگ و مهمی دارد و گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران با آثار هنرمندان ایرانی و جهان غنا و ارزش بزرگی است که نمایش آنها می تواند برخی پیش داوری ها را تغییر دهد. این فقط یک تفاهمنامه نیست بلکه فرصتی است تا تبادل فرهنگی که در چند سال گذشته بین دو کشور کمرنگ بوده است تقویت شود و فرصت مناسبی را برای همکاری و تبادل فرهنگی ایران و آلمان فراهم می کند.»

سفیر آلمان در همین مراسم با ابراز خرسندی از همکاری موزه هنرهای معاصر تهران با بنیاد پروس آلمان، امضای این تفاهمنامه میان ایران و آلمان را با هدف برپایی نمایشگاهی از آثار هنر مدرن آلمان و آثار هنرمندان ایرانی در برلین عنوان کرد.
بر اساس این تفاهمنامه، نمایشگاهی شامل 30 اثر از هنرمندان ایرانی و 30 اثر از هنرمندان خارجی از گنجینه موزه هنرهای معاصر در برلین برپا می شود. این نمایشگاه قرار است اواخر سال 2016 و اوایل سال 2017 میلادی برگزار شود. بر اساس این تفاهمنامه، کشور آلمان نیز قرار است به مرمت آثار موجود در موزه هنرهای معاصر کمک کند و همچنین دوره های مرمت و گنجینه داری را برای موزه داران ایرانی برگزار می کند. اما این تمام ماجرا نیست.
مسوولان موزه های برلین درصدد برپایی نمایشگاهی از آثار هنری مدرن از مجموعه موزه هنرهای معاصر تهران هستند و مقامات دولتی تهران در حال مذاکره با همتای آلمانی خود برای دریافت اجاره بهای سه میلیون دلاری هستند. ماه گذشته نیز موزه هنرهای معاصر رم اعلام کرد که این موزه ایتالیایی قصد دارد بعد از برلین نمایشگاهی از آثار موزه هنرهای معاصر تهران برپا کند. سالن هنری شیرن فرانکفورت جزو نخستین موزه هایی است که با تهران وارد مذاکره شده و در نهایت به این نتیجه رسید تا با پرداخت اجاره بهای یک میلیون دلاری کل مجموعه موزه هنرهای معاصر تهران را قرض بگیرد. در حال حاضر موزه های برلین و موزه هنرهای معاصر رم از اظهارنظر درباره مبلغ اجاره بها به تهران سرباز می زنند.
ملانوروزی نیز در این رابطه اظهار داشت که برنامه ریزی ها برای این اتفاق و برپایی نمایشگاه در موزه های برلین انجام شده و به طور حتم این نمایشگاه که شامل 30 اثر از گنجینه خارجی موزه و 30 اثر ایرانی گنجینه موزه است، در نیمه دوم سال 2016 و ابتدای 2017 در موزه های آلمان برگزار می شود.
پیش از این قرار بود تابلوی «نقاش و مدلش» اثر پیکاسو که از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر است برای نمایشگاهی در اسپانیا امانت داده شود که امانت دادن این تابلو نیز به خاطر تحریم های بین المللی لغو شد.
کشور سوییس نیز آثاری از تولوز لوترک و پل گوگن را درخواست کرده که مجید ملانوروزی چندی پیش در مورد آن توضیح داده بود: «در این باره با سفارت سوییس صحبت کرده ایم و تضمین این آثار را سفارت انجام می دهد و قول داده اند که مشکل بیمه آن را با یک بیمه معتبر اروپایی مرتفع کنند و اگر مساله بیمه و هزینه های جانبی این آثار از بسته بندی تا ارسال اثر حل شود، در این زمینه به توافق خواهیم رسید.»
به گفته او هر اثری را بخواهیم امانت سپاری کنیم با بنیاد کریستیز در لندن مکاتبه می کنیم و با ارسال تصویر اثر، قیمت بین المللی آن را برای ضمانت بیمه ای آن دریافت می کنیم. تابلوی لوترک 10 میلیون یورو قیمت گذاری شده و قیمت تابلوی گوگن هنوز اعلام نشده است. هر قیمتی که از سوی کارشناسان بین المللی اعلام شود آن را به علاوه 50 درصد می کنیم، چون ما قصد فروش نداریم و آنها هم این قیمت گذاری را برای بحث بیمه آن انجام و ارایه می دهند.
در ادامه این نشست وزیر خارجه آلمان ، سفیر این کشور در ایران و هیئت همراه از نمایشگاه ذهنیت ملموس ؛بخشی از آثار خارجی گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران دیدن کردند.

همچنین کتاب شاهنامه شاه طهماسب از سوی موزه هنرهای معاصر تهران به وزیر خارجه آلمان اهدا شد و از سوی هیئت آلمانی نیز هدایایی از کتاب های موزه های آلمان به مسئولان ایران اهدا شد.
برگزاری این نمایشگاه فارغ از اینکه موجب معرفی گنجینه غنی موزه هنرهای معاصر تهران به دنیا می شود، می تواند به برخی از سوءتفاهم های منتقدان نیز پاسخ مناسبی دهد؛ اینکه خیلی از منتقدان خارجی می گفتند موزه هنرهای معاصر برخی از آثار گنجینه را به فروش رسانده است. برپایی نمایشگاه هایی از این دست می تواند این نکته را به این منتقدان نشان دهد که آثار موزه حفظ شده و هیچ اثری با اثر دیگر نیز معاوضه نشده است. به هر حال خیلی از شایعاتی که همیشه در پیرامون موزه هنرهای معاصر تهران است می تواند با به نمایش درآمدن این آثار رفع شود و در عین حال موجب معرفی موزه هنرهای معاصر و هنر ایرانی شود.

منابع :
- موزه هنرهای معاصر
- اعتماد
- مگ ایران