تب داغ کورس گذاری و سرعت در بین جوانان

امروزه تب رانندگی در بین جوانان و حتی نوجوانان بالا گرفته است كه داشتن اتومبیل برای بعضی از آنها به اولویت اول زندگی تبدیل شده است تا با آن بتوانند به ارضای اشتیاق مورد نظر خود دست یابند...

گرفتن گواهینامه هم كه چندان مشكل نیست؛ فقط كافی است به سن 18سالگی برسند، بعد هم ثبت نام در یك آموزشگاه رانندگی، چند جلسه كلاس تئوری و عملی و امتحان در همان خیابان های اطراف آموزشگاه و گرفتن گواهینامه. حالا اینكه چقدر به طور عملی به قوانین و مقررات آشنا شده اند و صحیح رانندگی كنند جای سوال دارد. بعضی از آنها هنگامی كه پشت فرمان می نشینند آن قدر به سرعت و هیجان رانندگی فكر می كنند كه اصلامتوجه نیستند عابران پیاده ای هم در كوچه و خیابان رفت و آمد می كنند. همان كسانی كه با هزار امید و آرزو از خانه بیرون آمده اند اما هیچ گاه برنمی گردند. بچه هایی كه به جای رسیدن به پارك و لذت بردن از روزهای زیبای كودكی، در آغوش سرد خاك جای می گیرند و خانواده هایی كه داغدار عزیزانشان می شوند. عواقب این نوع رانندگی گریبان راننده را نیز می گیرد.گاه جانش را از دست می دهد و یا دچار جراحات شدید جسمی یا معلولیت می شود. در مواردی هم این اتفاق آن قدر از لحاظ روحی روانی او را تحت تاثیر قرار می دهد كه بهترین و شادترین روزهای جوانی را با افسردگی، احساس گناه، اضطراب و... می گذارند. اما در این وسیله چه سری نهفته است که نوجوانان و جوانان تا این حد به آن علاقه مند هستند؟ راز جذابیت خودرو برای آنها چیست؟

جامعه پذیری

یکی از مهم ترین خصوصیات دوران نوجوانی، علاقه نوجوان به جذب شدن در جامعه است. نوجوان در مرحله ای از رشد به سر می برد که او را تا حد زیادی از تصویر آرمانی که در دوران کودکی از والدین خود ساخته بود، ناامید می کند. رشد عقلانی نوجوان به او امکان می دهد محدودیت ها و ضعف های والدین را بیش از پیش درک کند. در دوران نوجوانی، والدین فرد دیگر برایش انسان های کاملی که از هر جهت بتوان به آنها تکیه کرد، نیستند.
نوجوان رفته رفته به طبقه اجتماعی که در آن زندگی می کند، آگاهی می یابد. او درک می کند والدینش نسبت به بسیاری از افراد جامعه، دارای درآمد پایین تر، جایگاهی اجتماعی محدودتر و قدرت و توانایی تاثیرگذاری ضعیف تری هستند. این واقعیات، درون نوجوان آشوبی ایجاد می کند که مدیریت آن، او را به سمت استقلال از والدین سوق می دهد؛ چرا که هرچند بلوغ فکری نوجوان او را نسبت به والدینش واقع بین تر از دوران کودکی کرده است، اما هنوز آرمان خواهی و عافیت طلبی دوران کودکی همراه اوست؛ بنابراین حال که او از رسیدن به این الگوهای آرمانی درون خانواده ناامید شده ، خواهان این است این الگوها را در مأوایی بیرون از خانواده پیدا کند.
نوجوان که با محدودیت و ضعف های والدین آشنا شده است، نمی خواهد قسمتی از این هویت واقعی ولی در عین حال ضعیف باشد. بنابراین خواهان تعریفی مستقل از خود خواهد بود. او باید خود و شخصیتش را به گونه ای مستقل از خانواده اش برای دیگران، یعنی برای جامعه ای که الگوهای کامل و آرمانی اش را در آن می بیند، معرفی کند. خود، یک وسیله خوب برای چنین بازتعریفی از خود است. اما چرا؟ خودرو چه ربطی به تعریف مستقل از هویت نوجوان در جامعه دارد؟
یکی از ویژگی های مهم خودرو، فضای خصوصی است که در اختیار فرد قرار می دهد. خودرو به فرد این امکان را می دهد که در فضای عمومی و جامعه، دارای یک فضای خصوصی سیار باشد. این خصوصیت خودرو، فرد را در منظر عموم، «خاص» و «متشخص» می سازد. نوجوان در خودرو، هرچند در فضای اجتماع ظاهر می شود، ولی این ظاهر شدن همچون عموم افراد نیست، بلکه همچون فردی خاص است که دارای مرزهای خصوصی ویژه ای است. خودرو، او را در بین عموم متشخص می کند، جلوه ای خاص به هویت او می بخشد و از دیگران عموم افراد پیاده متمایز می کند. ظهور اینچنینی نوجوان در محیط هایی مانند مدرسه، دانشگاه یا تفریحگاه هایی مانند پارک و سینما، نه صرفا برای استفاده از خودرو به عنوان وسیله نقلیه، بلکه برای کسب شخصیت مستقل صورت می گیرد؛ بنابراین نوجوان با استفاده از خودرو در چنین فضاهایی می خواهد به رسمیت شناخته شود.

سرعت و گریز

یکی دیگر از جذابیت های خودرو برای نوجوانان سرعت است. نوجوانان عموما به سرعت مجاز رانندگی راضی نیستند. برخی همواره به دنبال محیط های خلوت، امن و مجازی می گردند که این اشتیاق به سرعت را ارضا کنند؛ اما از آنجا که معمولا چنین محیط هایی بویژه در جامعه ما کمتر یافته می شود، عشق به سرعت در راه ها و مسیرهای عمومی، خیابان ها و اتوبان هایی که دارای محدودیت های قانون سرعت است، ظهور پیدا می کند. همین موضوع به تصادفات و آسیب های جبران ناپذیری، هم برای نوجوان عشق سرعت و هم برای دیگران منجر می شود. اما علت این علاقه چیست؟ عشق به سرعت نیز از آن دست علایقی است که خودش برای نوجوان موضوعیت دارد. نوجوان سریع رانندگی نمی کند تا به چیزی برسد، بلکه به خود سرعت علاقه مند است. او سریع رفتن را، ولو به سمت ناکجارفتن باشد، دوست دارد.
عشق به سرعت نیز از آن دسته علایقی است که ریشه در مسائل و معضلاتی دارد که فرد در سن بحرانی نوجوانی با آنها مواجه شده، ولی به تنهایی توان مدیریت صحیح آنها را ندارد. واقعیت هایی که نوجوان در جامعه شاهد آنهاست، برایش تحمل پذیر نیست. نوجوان عضو هر خانواده ای که باشد رفته رفته با تصویر جدیدتر و در عین حال واقعی تری از والدینش مواجه می شود. نوجوان رفته رفته نسبت به واقعیت هایی از شخصیت والدین خود آشنا می شود که هرچند عرفا، شرعا و قانونا، برای والدین شرم آور نیست، ولی نوجوان توان درک صحیح از آنها را ندارد و آن را با تصویر معصومانه تری که در دوران کودکی از والدین ساخته بود، در تعارض می بیند. از سوی دیگر، ایجاد توانایی های زیست شناختی جدید در دوران نوجوانی و نیز ناتوانی از پاسخ دادن به این نیازها چرا که از نظر والدین و نیز جامعه او هنوز به سنی نرسیده است که توانایی پذیرش مسئولیت یک خانواده را عهده دار باشد بین او و اطرافیان اعم از والدین و جامعه تعارض ایجاد می کند. بنابراین از نظر نوجوان اقتضائات بیولوژیک دوران نوجوانی با هنجارها و محدودیت های القا شده از سوی جامعه و خانواده ناسازگاری پیدا می کند. این ناسازگاری در ضمیر نوجوان میل فرار و گریز از چارچوب های خانواده و اجتماع را تقویت می کند. این میل نیز به نوبه خود در قالب میل به سرعت نمایان می شود. بنابراینمیل به سرعت در بین نوجوانان در اصل مولود وضع آشفته ای است که نوجوانان با آن مواجه شده، ولی توان مدیریت صحیح، طبیعی و معقول آن را ندارند.
اگر والدین و جامعه، نسبت به بحران های دوران نوجوانی حساسیت لازم و نیز منطقی را به خرج ندهند، این بحران ها به وقایعی در جامعه می انجامد که هزینه های آن بسیار سنگین تر از هزینه های مدیریت صحیح بحران های نوجوانی است. تصادفات فجیع رانندگی یکی از این هزینه هاست که برخی هزینه های آن جبران ناپذیر است. عشق بی حد و حصر به خودرو یک علامت است. علامت این که فرد، بدرستی از سوی اطرافیان درک نشده و به جای به رسمیت شناخته شدن، مرتبا سرکوب شده است. او هم خواهان فرار از این سرکوبگران و هم خواهان به اثبات رساندن خود به آنهاست.

منابع : روزنامه کیهان / باشگاه خبرنگاران