نیجریه، کشور کودتاهای نظامی و جنگ های داخلی
کودتاهای مستمر و متوالی در عرصه سیاسی نیجریه آن هم در برهه زمانی بسیار طولانی در عرصه سیاسی موجب شده، این کشور روی ثبات و استقرار و امنیت به خود نبیند.
ساختار خاص و منحصر به فرد جمعیتی حاکم بر نیجریه که «قبیله» در آن حرف اول و آخر را می زند، موجب شده تا این کشور از زمان استقلال از استعمار انگلیس در اکتبر سال 1960 میلادی تا سال 2000 میلادی یعنی برای چهار دهه شاهد کودتاهای مستمر و متوالی در عرصه سیاسی باشد.
کودتاهای مستمر و متوالی در عرصه سیاسی نیجریه آن هم در برهه زمانی بسیار طولانی در عرصه سیاسی موجب شده، این کشور روی ثبات و استقرار و امنیت به خود نبیند.
اولین تحول در عرصه سیاسی
اولین تحول در عرصه سیاسی نیجریه که نقطه عطفی در تاریخ این کشور به شمار می آید، سرنگونی «بنیامین نامیدی آزیکو» وابسته به قبیله «ایبو»، رهبر استقلال طلبان نیجریه در سال 1966 و به قدرت رسیدن ژنرال «جانسون آگیلی ارونسی»، از همان قبیله بود تا نشان دهد، اختلافات در نیجریه محدود به اختلافات بین قبیله ای نیست، بلکه قبایل در داخل خود نیز از اختلافات بسیار شدید و عمیق رنج می برند.
6 ماه از به قدرت رسیدن ژنرال «جانسون آگیلی ارونسی» نگذشته بود که حکومت وی به دست «یعقوب گوون»، از مسیحیان قبیله «هوسا» بزرگترین قبیله نیجریه سرنگون شد.
در سال 2004 پس از قتل عام مسلمانان توسط شبه نظامیان مسیحی درگیری بین مسیحیان و مسلمانان نیجریه برای اولین بار به مناطق نفتی «پورت هارکورت» و «دلتا» کشیده شد تا بحران داخلی نیجریه به عرصه اقتصادی این کشور نیز پای بگذارد
یعقوب گوون، سومین رئیس جمهوری نیجریه از زمان استقلال این کشور، پس از رسیدن به قدرت شمال نیجریه را به 3 بخش تقسیم کرد تا قبیله ایبو، یکی از مهمترین رقبای هوساها در نیجریه به دریا و مناطق نفت خیز این کشور راه نداشته باشند.
در ادامه یعقوب گوون با پیگرد ایبوها در مناطق شمالی و شرقی نیجریه 2 میلیون نفر از آنها را وادار به مهاجرت به مناطق اصلی سکونت اشان در شرق این کشور کرد.
26 مه سال 1967 میلادی مجلس مشورتی ایالت شرقی نیجریه جدایی ایالت «بیافرا» را از کشور نیجریه تصویب کرد، این مصوبه مانند آخرین میخی بود که به تابوت آشتی ملی نیجریه کوبیده شد و سرآغاز جنگی داخلی در نیجریه بود که در جریان و حتی پس از خاتمه آن بین 1 تا 3 میلیون نیجریه ای ساکن بیافرا اغلب به دلیل گرسنگی جان خود را از دست دادند.
ریشه اصلی این جنگ مرگبار صرف نظر از اختلافات قبیله ای، نفت بود. ایالت شرقی و سرزمین بیافرا دارای ذخایر غنی نفت بود که در سال 1955 میلادی توسط شرکت های نفتی انگلیسی شل و بریتیش پترولیوم کشف شده بود.
به این ترتیب از سال 1967 میلادی نفت و منافع و اهداف طرف های خارجی نیز وارد عرصه سیاسی پر تنش و بحران زده نیجریه شد تا تنش و بحران حاکم بر این کشور را دو چندان کند.
در سال 1975 گوون با کودتای «مرتلی رحمت محمد» سرنگون می شود تا او نیز سال بعد سرنگون شده و ارتش به ریاست «اولوسیگون اوباسانجو» قدرت را در دست گیرد.
نیجریه اگرچه در سال های 1979 و 1983 شاهد برگزاری دو دور انتخابات ریاست جمهوری بود و طی آن «شیخو شجاری»، از قبیله هوسا به قدرت رسید، اما در آخرین سال ریاست جمهوری، «محمد بخاری» طی کودتایی وی را سرنگون و به قدرت رسید.
روند کودتاها در نیجریه تا سال 1992 ادامه داشت. در این سال حکومت «بابا نگیدا» به بهانه بیشتر بودن تعداد آرا از شمار رای دهندگان آن را لغو کرد. اگرچه سال بعد نیجریه شاهد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی «مسعود أبیولا»، از مسلمانان قبیله «یوروبا» در این کشور بود، اما بابا نگیدا تحت فشارهای داخلی و خارجی نتایج را لغو کرد تا به دنبال آن «ارنست شونکان» به ریاست جمهوری رسید، اما در همان سال «سانی اباشا»، وزیر دفاع بابا نگیدا حکومت وی را سرنگون کرد.
در سال 1998 اباشا از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در نیجریه خبر داد تا درپی آن «عبد السلام أبو بكر» از قبیله هوسا در این کشور به قدرت برسد، اما سال بعد در انتخابات ریاست جمهوری 1999 میلادی «اولوسیگون اوباسانجو» در انتخابات این کشور به پیروزی رسید.
یعقوب گوون، سومین رئیس جمهوری نیجریه از زمان استقلال این کشور، پس از رسیدن به قدرت شمال نیجریه را به 3 بخش تقسیم کرد تا قبیله ایبو، یکی از مهمترین رقبای هوساها در نیجریه به دریا و مناطق نفت خیز این کشور راه نداشته باشند
ژانویه سال 2000 ایالت «زمفره»، در شمال نیجریه اعلام کرد که شریعت اسلامی را در تمام مناطق ایالت پیاده می کند تا یک ماه بعد از آن درگیری های منطقه «کادونا» بین مسلمانان و مسیحیان آغاز شود و درگیری های قبیله ای در نیجریه بُعد مذهبی و بین اسلامی - مسیحی به خود بگیرد.
تبعیت ایالت «کانو»، بزرگترین ایالت شمال نیجریه از ایالت زمفره و یک سال پس از آن دو ایالت «کادونا» و «گومب» مبنی بر اجرای شریعت اسلامی به جنگ و درگیری مسلحانه بین مسلمانان و مسیحیان نیجریه عمق و گستره بیشتری بخشید.
در سال 2004 پس از قتل عام مسلمانان توسط شبه نظامیان مسیحی درگیری بین مسیحیان و مسلمانان نیجریه برای اولین بار به مناطق نفتی «پورت هارکورت» و «دلتا» کشیده شد تا بحران داخلی نیجریه به عرصه اقتصادی این کشور نیز پای بگذارد.
در انتخابات سال 2007 «اومارو یارادوا»، از حزب دموکرات مردمی نیجریه درحالی به ریاست جمهوری رسید که درگیری های داخلی در طول این سال ها با برجا گذاشتن صدها کشته و زخمی همچنان ادامه داشت، به گونه ای که تنها در جریان درگیری های مسلحانه مسحیان و مسلمانان نوامبر 2008 بیش از 200 نفر کشته شدند.
اواسط سال 2009 میلادی بازیگر جدید و خطرناکی به نام گروه «بوکو حرام» وارد عرصه درگیری های داخلی نیجریه شد که تاکنون تاثیر بسزایی بر تحولات این کشور گذاشته و عملیات های تروریستی آن هزاران نفر کشته و زخمی و آواره شوند و بر پیچیدگی های عرصه داخلی نیجریه در ابعاد امنیتی ٓ نظامی -سیاسی و اجتماعی بیفزاید.
