سکسکه یک عکسالعمل غیرارادی است که با تحریک شدید اعصاب کنترل کننده دیافراگم ایجاد میشود. به گفته پزشکان، اعصاب دیافراگم در این حالت ناگهان فشرده و منقبض میشوند.
اگر دیافراگم به راحتی و آزادانه حرکت نکند، ماهیچههای بین دندهای به شدت منقبض میشوند. در این حالت دهانه حنجره ناگهان بسته و راه ورود هوا بسته میشود و در نتیجه صدای کوتاهی ایجاد میشود که همان صدای سکسکه است.
زیاد و سریع غذا خوردن، استرس و نوشیدنی های گازدار شیرین و الکلی، از جمله عوامل تولیدکننده سکسکه محسوب میشوند.
در مطلب زیر، تعدادی از راهکارهای غلبه بر سکسکه را می گوییم.
خوردن غذاهای ترش و شیرین
مثلاً به هنگام سکسکه میتوانید یک قاشق کره بادام زمینی و یا دو قاشق عسل میل کنید.
مصرف مواد ترش مزه نیز بسیار مفید است: سرتان را به عقب خم کنید و در حالیکه دهانتان را باز کردهاید، سه تا چهار قطره آب لیمو ترش در انتهای زبانتان بچکانید. حتی میتوانید از مخلوط این دو طعم نیز استفاده کنید، به این ترتیب که مثلاً یک تکه قند را با سرکه سیب مصرف نمایید.
یکی از راهکارهایی که به محض وقوع سکسکه برای بندآمدن آن به ذهن میرسد، همان قطع موقتی تنفس است
کشیدن نرمه گوش ها
گوش ها، نواحی از بدن هستند که امکان آرام ساختن سکسکه را فراهم می آورند.
شما دو راه دارید: یا نرمه گوش هایتان را با انگشت شست و سبابه، به مدت چهار ثانیه بکشید و یا اینکه جلوی گوشهایتان را برای چند ثانیهای بگیرید.
به گفته پزشکان، بعضی از قسمت های صورت دارای پایانههای عصبی هستند که مستقیماً به اعصاب جمجمه مرتبطاند و تا حدود دیافراگم نیز ادامه دارند. چشم ها جزء همین قسمتها طبقهبندی میشوند. به همین دلیل هنگام سکسکه اگر به حفره چشم ها، فشار ضعیفی وارد کنید، بسیار مفید خواهد بود. این فشار مثل یک سیگنال عمل میکند و باعث تحریک این اعصاب میشود.
جمع کردن زانوها
اگر سکسکه زمانی به سراغتان آمد که در منزل هستید، میتوانید دراز بکشید و زانوها را برای چند ثانیه به داخل شکم و روی قفسه سینه جمع کنید. به گفته پزشکان، با این حرکت، دیافراگم فشرده و در نتیجه یک حرکت پمپی شکل ایجاد میشود: درست مثل عملکرد واقعی دیافراگم در بدن. این حرکات بسیار ساده هستند و بر اعصاب کنترل کننده دیافراگم تأثیر می گذارند.
پرت کردن حواس
در این راهکار، دیگر فشار بر ناحیهای از بدن و یا آرام ساختن دیافراگم مدنظر نیست، بلکه این مغز است که درگیر خواهد بود.
وقتی توجه شما به سمت موضوع دیگری منحرف میشود، در حقیقت امکان عدم تمرکز فراهم میشود. در این هنگان به جای تمرکز بر جسم فیزیکی خود، بر ذهن و فکر خود تمرکز میکنید. مثلاً از خودتان سؤال کنید که روز گذشته چه غذاهایی خوردهاید، سپس ناگهان دستتان را نیشگون بگیرید...با این حرکت اعصاب دیافراگم تحریک شدگی خود را فراموش میکنند. در هر صورت، دقیقاً به همین دلیل است که یکی از راههای معروف توقف سکسکه، ترساندن ناگهانی فرد می باشد.
فوت کردن، درست مثل خاموش کردن یک شمع
یکی از راهکارهایی که به محض وقوع سکسکه به ذهن میرسد، همان قطع موقتی تنفس است.
در این روش، باید نفس عمیق بکشید، نفس را در شکم حبس کنید و سپس عمل بازدم را تا حد امکان به تأخیر بیاندازید. تصور کنید به سمت یک شمع فوت میکنید، بی آنکه مجبور به خاموش کردن آن باشید. شما با این راهکار، در واقع حجم بالایی از دی اکسید کربن را وارد شش های خود میکنید و این عملی است که به شکل قابل ملاحظهای سکسکه را آرام می سازد. به گفته پزشکان، با این روش، شما این امکان را به دیافراگم می دهید تا راحت تر عمل کند.
گوش ها، نواحی از بدن هستند که امکان آرام ساختن سکسکه را فراهم میآورند. شما دو راه دارید: یا نرمه گوشهایتان را با انگشت شست و سبابه، به مدت چهار ثانیه بکشید و یا اینکه جلوی گوشهایتان را برای چند ثانیهای بگیرید
قلپ قلپ آب خوردن
فرآیند آب خوردن میتواند هم بصورت ناگهانی انجام شود و هم بصورت جرعه جرعه یا همان قلپ قلپ. در حقیقت شکل آب خوردن مهم نیست، بلکه این عمل آب خوردن است که اهمیت زیادی دارد. با آب خوردن، دهانه حنجره تحریک میشود و امکان فشردگی بیش از حد آن از بین می رود. در حقیقت آب سرد، یک شوک حرارتی تولید میکند و سیستم عصبی مسدود شده را به نوعی باز میکند.
به گفته پزشکان، شما میتوانید یک قطعه یخ را بمکید. حتی میتوانید به جلو خم شوید و آب بخورید، به این شکل دیافراگم را فشرده تر میکنید. البته لازم به توضیح است که این روش برای همه افراد جواب نمی دهد.
روی آوردن به بعضی از اسانس ها
از آنجا که سکسکه عکس العمل اعصاب نباتی محسوب میشود، یعنی همان اعصابی که عملکردهای اتوماتیک بدن را مدیریت میکنند، باید حتما برطرف شود.
اسانس گیاه اسطوخودوسِ اصل، به خاطر اثر آرام بخش و تسکین دهندهای که دارد، بسیار توصیه میشود: یک قطره از اسانس را در یک کیسه کاغذی بچکانید، بینی خود را در آن نگه دارید و نفس عمیق بکشید.
دانههای کوچک درخت بیگارد (درخت پرتقال تلخ) نیز بسیار مؤثر است. این دانهها خواص ضدانقباضی و ضد تشنجی دارند، بطوریکه سیستم عصبی را آرام میکنند. اسانس این ماده از تقطیر پرتقال تلخ بدست می آید. پزشکان استشمام گیاه ترخون و ریحان را نیز توصیه میکنند.