سوژه های قربانی شده ما فقط برای خنده !

دوران ما دوران تکنولوژی است دورانی که فاصله ها میان آدم ها کم شده است اجتماع انسان ها اگر چه از هم دور هم باشند گسترده شده است خیلی از آدم ها با اینکه هیچ آشنایی با هم ندارند می توانند با هم صحبت کنند وقایع اجتماعی را به قضاوت بنشینند و در هر زمینه ای گفتمانی عظیم صورت می گیرد.

در این همهمه ی دنیای مجازی و حقیقی چیزی که شاید بیشتر از همه به چشم بخورد تبادل لطیفه ها و شوخی هاست که هر چیز و هر کسی سوژه آن ها می شود .
از تلخترین اتفاقات و حوادث تا مسائل اقتصادی و حتی مسائل شخصی افراد، شوخی های امروزی دیگر صرفا طنزی برای سرگرمی نیست بلکه در یک سیر قهقرایی هجو و بی بند و باری شده است ادبیات گفتگوهای ما....
اما چیزی که در این میان بسیار اهمیت دارد آبرو و شخصیت افراد است که دیگر رنگی از حرمت و ارزش ندارد، عادت کرده ایم که برای خندیدن هایمان حتما یک قربانی داشته باشیم و فرقی هم نمی کند چه کسی باشد معلممان، دوستمان، استادمان همکار یا مدیرمان، یک شخصیت سیاسی یا هنرمند و ورزشکار ...
گاهی با اشاره چشم و ابرو دیگران را متوجه ضعف یا ایرادی در دیگران می کنیم و بارها و بارها دیگری را با تمسخر و عیب جویی تحقیر می کنیم و می خندیم یا به شکل آفرینشش ایراد وارد می کنیم یا طرز لباس پوشیدن و صحبت کردنش، گاهی در مقام یک علامه دهر بی سوادی دیگران را به مثابه یک گناه نابخشودنی پتک کرده و بر سرش می زنیم تا بازوی پر توان خود را در تحقیر و خرد کردن دیگران به رخ بکشیم .

خدا نکند که از یک چهره اشتباهی رخ بدهد همه ما می شویم قاضی و بایدها و نبایدهای زیادی را به همگان گوشزد می کنیم که فلانی چنین است و چنان است و خطایش قابل بخشش نیست و سیل انتقاد همراه بدترین توهین ها و تحقیرها در قالب شوخی ها و جک ها راه می افتد، عادت کرده ایم شخص خاطی را با خاک یکسان کنیم.
در این میان هرگز فکر نمی کنیم آبروی یک شخص همه دارایی اوست، آبروی ما همه چیزمان است اگر با هر اشتباهی خداوند متعال می خواست ما را رسوا کند در چرخه هستی جایگاه هر کدام از ما کجا بود؟ خداوند متعال با همه قدرت و عظمتش پرده پوش است این را همه ما خوب تجربه کرده ایم.
خداوند متعال ستارالعیوب است و برای آبروی بندگانش هر چه که باشند ارزش و اهمیت زیادی قائل است، تا آنجا که وقتی پای آبرو در میان باشد بدون مقدمه و با شدیدترین هشدار ما را بر حذر می دارد از این مسلکی که در پیش گرفته ایم .
خداوند متعال می فرماید: «وَیْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ » (سوره: الهمزة آیه ( 1؛ واى بر هر بدگوى عیبجویى.
همزه  این واژه از ریشه «همز» به معنى طعنه زدن و متلک پرانى بسیار است، و در اصل به معنى «شكستن» آمده است؛ و از آن جایى كه عیب جو و طعنه زننده با كار خویش شخصیت و اعتبار دیگران را به ناروا هدف عیبجویى و آماج تیرهاى غیبت و تهمت و طعنه مى سازد، این واژه در این مورد به كار مى رود.
لمزه  از ریشه «لمز» به معنى عیبجویى رویارو آمده است. با این بیان تفاوت میان این دو واژه این است كه «همزه» به معنى عیبجویى نهان و پشت سر دیگران است، امّا «لمزه» به معنى عیب جویى آشكار و رویارو. (تفسیر مجمع البیان)
هشدار خداوند متعال در ابتدای این سوره قرار گرفته است و این نشانشگر اهمیت آن است، می فرماید وای بر آنها كه با نیش زبان و حركات، دست و چشم و ابرو در پشت سر و پیشٍ رو، دیگران را استهزاء كرده، یا عیب جوئى و غیبت مى كنند، یا آنها را هدف تیرهاى طعن و تهم قرار مى دهند.
پس حساب کار خودمان را بکنیم وقتی خداوند متعال؛ قدرت مطلق هستی ما را تهدید می کند و این چنین محکم از این کار زشت بر حذر می دارد یعنی که اهمیت موضوع خیلی بیشتر از آن است که ما می اندیشیم، یعنی قدرت تخریب این رذیله اخلاقی خیلی وسیع است و ما چه می دانیم که عواقبی برای دیگران و خود ما دارد؟

امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند تبارک و تعالى براى بنده مؤمن خود چهل پرده قرار داده است. هر گاه گناهى [بزرگ] از او سر زند یك پرده كنار مى رود و چون از برادر مؤمن خود عیبى بداند و او را بدان سرزنش كند دیگر پرده ها كنار روند و بى پرده ماند و بدین سان رسوایى اش در آسمان بر سر زبان فرشتگان افتد و در زمین بر سر زبان مردم . (بحارالأنوار: 73/361/87)

کمی هم به خود بپردازیم

امام على علیه السلام فرمود: اى بنده خدا! در خرده گیرى از گناه كسى شتاب مكن؛ زیرا چه بسا كه او آمرزیده شده باشد. و در مورد خویش، به گناه كوچكى كه كرده اى، ایمن مباش؛ زیرا شاید كه به سبب آن عذاب شوى. پس، هر یك از شما از دیگرى عیبى بداند، نباید به خرده گیرى از او بپردازد؛ زیرا مى داند كه خود نیز عیبى دارد و باید شكر این موهبت كه عیبهایى كه در دیگران هست در او نیست، وى را به خود مشغول دارد [و از عیب جویى دیگران باز ایستد]. (نهج البلاغة: الخطبة 140)

نتیجه

دنبال عیب جویی و تمسخر دیگران نباشیم چرا که هر بنده ای برای خود آبرو و شخصیت دارد، اگر ما مراقب رفتارمان نباشیم و مرتب به عیب جویی و غیبت دیگران و در نتیجه بی آبرو کردن مردم باشیم و با منتشر کردن اخباری که به دستمان می رسد به این امر دامن بزنیم؛ یادمان باشد که دیر یا زود نوبت خود ماست که علاوه بر تاوان دادن در این دنیا و مورد تحقیر تمسخر قرار گرفتن در آخرت هم عذابی دردناک برای ما خواهد بود.