تبیان، دستیار زندگی
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و تولید انواع و اقسام وسایل صوتی و تصویری در اندازه های کوچک و قابل حمل و جا دادن حجم زیادی از اطلاعات صوتی و تصویری در کارت های حافظه کوچک ، موسیقی و فیل جزء لاینفک زندگی بشر امروز شده است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نظر آیة الله جوادی آملی در مورد موسیقی

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و تولید انواع و اقسام وسایل صوتی و تصویری در اندازه های کوچک و قابل حمل و جا دادن حجم زیادی از اطلاعات صوتی و تصویری در کارت های حافظه کوچک، موسیقی و فیلم جزء لاینفک زندگی بشر امروز شده است.

فرآوری: محمدی - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
جوادی املی

موسیقی گویا شده است نفس مردم و مخصوصاً جوانان که اکثراً با هدفون در حال رفت و آمد، در حال درس خواندن و حتی در حال استراحت موسیقی گوش می دهند.

جوانانی که می بینیم دیگر خوشرویی سابق را ندارند بسیار زود رنج و پرخاشگر شده اند و خیلی راحت از کوره درمی روند.

موسیقی چه جایگاهی در زندگی ما باید داشته باشد، آیا می توان آن را کاملاً کنار گذاشت، تکلیف علاقمندان به آن چه می شود؟

عده ای که طرفدار موسیقی اند همواره از اثرات درمانی آن دم می زنند و عده ای هم که میانه ی خوبی با آن ندارند همواره با بهره گیری از ادله ای که بیش تر بر موسیقی های مخرب مانند راک، جاز، رپ دلالت دارد؛ بنا را بر مخرب بودن اصل موسیقی گذاشته و در پی تکفیر آن هستند.

نظر آیة الله جوادی آملی در این مورد

گفتگویی با مرجع عالیقدر جناب آیة الله جوادی آملی صورت گرفته است که خواندنش می تواند تکلیف ما را با موسیقی روشن کند.

سوال: به نظر شما، موسیقی های متداول چه تأثیری بر روان آدمی می گذارد؟

همه می دانیم كه آهنگ های طرب انگیز خوی حیوانی را در ما زنده می كند. آهنگ هایی كه فرشته مَنِشی را در آدم احیا می كند، به انسان سبكباری می دهد و بشر را از شهوت و غضب دور می كند نیز می شناسیم. به آهنگ های مشكوک گوش نمی دهیم

پاسخ: ابن سینا رحمه الله علیه در کتاب نمط نهم اشارات و تنبیهات خود می نویسد: گاهی عارف آهنگ ملایم نیاز دارد تا او را موعظه كند.

[1]

در درس مرحوم الهی قمشه ای (قدس سرّه)، وقتی به این قسمت از شرح اشارات رسیدیم (سه نفر در آن درس حاضر بودیم، پس از درس از استاد اجازه گرفتیم تا جناب آقای ربّانی خراسانی كه از علمای بزرگ تهران بود (یكی از آن سه نفر)، هر شب پس از درس، یكی از غزل های استاد را برای ما بخوانند كه ایشان هم اجازه دادند.

گاه مناجات یك جوان را اداره می كند. گاه نیز یك غزل یا قصیده، كمبودهای درونی او را ترمیم می كند؛ امّا لذت غزل هرگز در ترانه یافت نمی شود. ترانه لذتی كاذب ایجاد می كند؛ اما غزل شهدی است كه لذت صادق را به همراه دارد و تا پایان عمر با انسان همراه است. غزل های حافظ و سعدی چنین است.

به هر حال، اگر كسی خود را با ترانه سرگرم كند، در سنین بالاتر، خود متوجه می شود كه با ذائقه او هماهنگ نیست، در حالی كه انسان با مناجات و غزل انس دیگری دارد. غزل حافظ همیشه می ماند و هر چه سن بالاتر برود،انسان با آن بیشتر مأنوس می شود.

همه می دانیم كه آهنگ های طرب انگیز خوی حیوانی را در ما زنده می كند. آهنگ هایی كه فرشته مَنِشی را در آدم احیا می كند، به انسان سبكباری می دهد و بشر را از شهوت و غضب دور می كند نیز می شناسیم. به آهنگ های مشكوک گوش نمی دهیم.

از این نظر موسیقی بر سه قسم است:

1. موسیقی هایی كه حالتی روحانی در انسان ایجاد می كند كه اشكال ندارد.

2. موسیقی هایی كه به مجالس لهو و لعب اختصاص دارد و شهوت را تحریک می كند كه این دسته نامشروع است.

گاه مناجات یك جوان را اداره می كند. گاه نیز یك غزل یا قصیده، كمبودهای درونی او را ترمیم می كند؛ امّا لذت غزل هرگز در ترانه یافت نمی شود. ترانه لذتی كاذب ایجاد می كند؛ اما غزل شهدی است كه لذت صادق را به همراه دارد و تا پایان عمر با انسان همراه است. غزل های حافظ و سعدی چنین است

3. دسته ای از موسیقی ها هم مشكوک است، پس با داشتن راه صحیح، دیگر به دنبال مشكوک نمی رویم.

خواندن غزل ها و مناجات ها با صدای خوب، خصیصه ما ایرانیان است. ما ایرانیان به آواز بیش از نواختن علاقه داریم كه بسیار خوب است و بیش از آن هم نیاز نیست.

در فرهنگ شیعی ما، مستحب است كسی كه اذان می گوید، «صیّت»، یعنی خوش صوت باشد[2] تا نیاز قوه سامعه تأمین شود. اشعار خوبی وجود دارد كه اگر با صدای خوش خوانده شود، این نیاز انسان را تأمین می كند.

از طرفی، اشعاری كه در اثر پیمودن این راه فرا گرفته، همه عمر برای او می ماند و هر چه سن بالاتر می رود، بهره او از این اشعار بیشتر می شود.

بر عکسش هم صادق است، وقتی که گوش به شنیدن اشعار پست و بی مایه عادت کرد این عادت در زندگی شخص جاری می شود بر نحوه صحبت کردن افراد، بر ارزش ها و رفتار افراد تأثیر مستقیم دارد.

گاهی یک ترانه سخیف ورد زبان ما می شود و از صبح تا شب مرتبا آن را تکرار می کنیم، چرا وقتی این قدر آنچه می شنویم بر رفتار ما تأثیر دارد، اشعار مثبت، سخنرانی های علمی، ادبی و اخلاقی گوش ندهیم؟

پی نوشت ها:

[1] ر.ک: الاشارات و التنبیهات، ص 360.

[2] ر.ک: وسائل الشیعه، ج 5، ص 410.


منبع:
خبرگزاری شبستان برگرفته از پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه
سایت دارالشفای طرقبه
سایت پرسمان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.