بیسموت

بیسموت عنصر شیمیایی است با عدد اتمی 83 که در جدول تناوبی با نشان Bi مشخص شده است. بیسموت فلز ضعیف سه ظرفیتی سفید بلورین سنگین و شکننده ای است که اثر خفیفی از رنگ صورتی در آن وجود دارد و از نظر شیمیایی شبیه آرسنیک و آنتیموان است.

بیسموت از تمامی فلزات مغناطیسی تر است و به جز جیوه از تمامی عناصر خاصیت هدایت حرارتی کمتری دارد. از ترکیبات بیسموت که فاقد سرب باشند درساخت لوازم آرایش و اهداف پزشکی استفاده می شود.

خصوصیات قابل توجه

تا قبل از سال 2003 تصور بر این بود که بیسموت سنگین ترین و پایدار ترین عنصر است اما تحقیقات 19در موسسه Astrophysique Spatial در اورسای فرانسه نیمه عمر این عنصر را +/-1.9 X 10 (سال 2/0) تخمین زد که ثابت کرد بیسموت یک عنصر پایدار نیست. این عنصر یک فلز شکننده دارای ته رنگ صورتی با یک ماتی رنگین کمانی است. در بین فلزات سنگین بیسموت سنگین ترین آن ها و غیر سمی است. به جز جیوه هیچ فلز دیگری مغناطیسی تر از بیسموت نمی باشد.

این فلز که به شکل خالصش وجود دارد دارای مقاومت الکتریکی بالا و Hall effect آن از تمامی فلزات بیشتر است(یعنی وقتی بیسموت در یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد بیشترین افزایش مقامت الکتریکی را دارد). وقتی در مجاورت هوا به آن حرارت داده شود با شعله آبی رنگی شروع به سوختن می کند و اکسید آن بخار زرد رنگی تولید می کند.

کاربرده ها

اکسی کلرید بیسموت در لوازم آرایش کاربرد وسیعی دارد و ساب نیترات و ساب کربنات بیسموت در پزشکی به کار می رود. بیسمونال (MnBi )آهن ربای دائمی قوی ای می باشد.

سایر کاربردها:

• آلیاﮊهای بیسموت درجه ذوب پایینی دارند و به میزان زیادی برای یافتن آتش و وسایل ایمنی سیستم های سد کننده به کار می روند.
• بیسموت در تولید آهن های چکش خوار و به عنوان کاتالیزور در ساخت الیاف اکریلیک به کار می رود.
• همچنِن به عنوان مواد ترموکوبل کاربرد دارد.
• حاملی برای سوخت U-235 یا U -234 در رآکتورهای اتمی
• بیسموت در لحیم هم مورد استفاده واقع می شود.

در اوایل دهه 90 تلاش هایی انجام شد تا از بیسموت به عنوان جایگزین غیر سمی سرب در مواردی مثل لعاب ظروف سفالی وزنه های ماهیگیری وسایل تهیه غذا ابزارهای دستی در مصارف لوله کشی روغن های مربوط به روغن کاری و ساچمه های شکار پرندگان استفاده شود.

تاریخچه

بیسموت ( کلمه آلمانی Weisse Masse به معنی جرم سفید بعدها Wisuthو Bisemutum) در ابتدا به خاطر شباهتش با سرب و قلع با این عناصر اشتباه گرفته شد. کلاد جوفروی جونین در سال 1753 تمایز آنرا از سرب اثبات کرد.

پیدایش

بیسموتینیت و بیسمیت مهمترین سنگ های معدن بیسموت هستند و کشورهای کانادا ِ بولیوی ژاپن مکزیک و پرو عمده ترین تولید کنندگان آن می باشند.

بیسموتی که در آمریکا تولید می شود به عنوان محصول فرعی برای به عمل آوردن سنگ های معدن مس ِ طلا ِ سرب ِ نقره ِ قلع و بخصوص سرب فراهم آمده است. میانگین قیمت دلار در سال 2000 هرپوند معادل 50/3 دلار آمریکا بود.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تنظیم: مریم فروزان کیا