ابراهیم جعفری: به‌زحمت می‌توان ترتیب صحیحی از نمایشگاه در ذهن داشت
"با توجه به تنوع و چندگونگی درجات آثار رسیده و تفاوت فضای تخیل در نسل‌های مختلف نقاشان ایرانی و خارجی چهارمین دوسالانه نقاشی جهان اسلام، بزرگ‌ترین كاری كه بعد از رسیدن و آماده كردن آثار برای نصب بر دیوارها ضروری است صورت گرفته باشد، رایزنی و مشورت بسیار دقیق برای چگونگی تقسیم آثار، چند و چون نحوه‌ی قرار دادن هركدام پیش یا بعد از دیگری است؛ چراكه وقتی بیننده‌ای با تجربه‌ی من پس از بارها گردش در فضای موجود نمایشگاه با مطرح كردن سوال‌هایی برای نحوه‌ی دیدن، به‌زحمت می‌توانم پس از خروج از مجموعه، ترتیبی صحیح را در ذهن خود احساس كنم. به‌خصوص بیننده‌های نیمه‌متخصص ما كه این نمایشگاه در وسعت تخیل‌شان تاثیر بسیار خواهد شد بنابراین لازم بود كه علاوه بر تقسیم‌های گوناگونی از موضوع مفهوم و چگونگی پدید آمدن و... راهنمایانی هم كه در جریان جلسات، یك حرف و یك دل شده بودند، لازم بود آماده شوند كه دست‌كم نحوه‌های صحیح حركت و بررسی آثار را به بینندگان مشتاق پیشنهاد كنند."
اینها گفته‌های محمدابراهیم جعفری - هنرمند نقاش و مدرس دانشگاه - درباره‌ی نمایشگاه چهارمین دوسالانه نقاشی جهان اسلام است كه در گفت‌وگویی با ایسنا، عنوان كرد.
او گفت: تخیلات فرهنگی ما اگر از توجه و نیت درونی سرچشمه نگیرد، نه چیزی به‌وسیله‌ی هنرمندان ما خلق خواهد شد و نه هیچ زمینه‌سازی رشد هنری به‌ثمر واقعی خواهد نشست.
به‌گمان وی، دوسالانه‌ها هم داستان اثرپذیری ما به‌دنبال قصه‌ی مدرنیزم است كه اكثرا با سوءتفاهم و ذوق‌زدگی همراه بوده است. به‌عنوان نمونه كلمه‌ی «همایش» دقیقا معادل جریان واقعی سمینار نیست و كلمه‌ی دوسالانه عنوان هر دو سال یك‌بار نمایش معمولی از آثار موجود در نزد هنرمندان و یا بر دیوارهای سالن‌های قضاوت دانشجویان دانشگاه‌های هنری نیست. كلمه‌ی بی‌ینال لغتی است كشاورزی و به گیاهی می‌گویند كه سال اول به‌هیچ‌وجه میوه نمی‌دهد و در فرهنگ لغت انگلیسی می‌خوانیم كه اگر در دو سال هم اوضاع آب، هوا و شرایط خاك مساعد نباشد و یا باغبان‌ها در پرورش واقعی نهال اهمال كرده باشند و یا خود دانه‌ی گیاه اشكال داشته باشد، نهال در دو سال هم میوه‌ای نخواهد داد.
او در عین حال تصریح كرد: برگزاری دوسالانه‌ای برای آثاری مانند نگارگری ایرانی اسلامی كه برخی تذهیب‌هایش از آغاز تا پایان، بیش از چهار سال طول می‌كشد و هر چند ذوق و مهارت بی‌پایان سازنده‌ی خود را دربر دارد، اما از جنبه‌ی خلاقیت ارزش آن مشكوك می‌نماید.
جعفری مصداق مشهود گفته‌هایش را دوسالانه‌های نگارگری دانست.
این مدرس دانشگاه تهران، درباره‌ی كیفیت آثار چهارمین دوسالانه‌ی نقاشی جهان اسلام تاكید كرد: توجه و نیتی سبب شده است كمیت آثار، اینچنین بر كیفیت غلبه كند، به‌طور قطع ذوق‌زدگی از زیادی دیوارهای فرهنگستان صبا و یا تصمیم برای پر كردن چنین فضایی تنگاتنگ، كه به مراتب از فضای موزه‌ی معاصر بزرگتر است، نیست.
به اعتقاد او، در وهله‌ی نخست نقاشان خارجی كه در چنین موقعیتی، علاقه داشتند آثار خود را به دوسالانه‌ی ما بفرستند با مردود شدن آثار نرنجند و در آینده دیگران با امید بیشتر و با توان هنری بالاتر به شركت ترغیب شوند.
وی به هنرمندان جوان توصیه كرد: آنها كه در شرایط كنونی در برزخی ما بین خلاقیت نرسیده و تربیت هنری نیمه‌كار قرار گرفته‌اند، با امید و توجه بیشتر به درون در دور بعدی دوسالانه شركت فعال داشته باشند، وگرنه با وجود داورانی كه من به چند نفر از آنها اعتماد دارم، نمایشگاه دربرگیرنده‌ی كارهای معمولی دانشجویان خواهد شد.
جعفری گفت: در نظر گرفتن معیارهای متنوع و نه‌چندان دقیق به‌وسیله‌ی داورانی كه در هر حال متنوع و نه چندان دقیق انتخاب شده‌اند، و من اعتراف می‌كنم در شرایط كنونی اگر به شخص مرا هم مسوول انتخاب آثار و داوران می‌كردند برای اینكه كارم اشكال پیدا نكند، مطمئنا به این خوبی انتخاب نمی‌كردم.
وی با یادآوری اینكه كارهای دوسالانه انتخاب مستقیم داوران از نقاشانی كه هویت هنری‌شان مورد تایید آنها باشد، صورت نگرفته است، افزود: در بینال‌های واقعی این هنرمندان هستند كه آثارشان به‌عنوان بیان‌گران خلاقیت‌های نو انتخاب می‌شود و نه هر كسی كه ماهرانه نقاشی كند.
وی در پایان عنوان كرد: امیدوارم روزی دست‌كم بر دیوار یك موزه‌ی معاصر در ایران، آثاری نو، اصیل، خلاق و دایمی حضور داشته باشند؛ آثاری كه یك ایرانی فرهیخته را به یاد "آدم‌های" نیما یا "زمستان" اخوان ثالث و یا "صدای پای آب" سهراب سپهری بیندازد.
منبع: ایسنا
