تبیان، دستیار زندگی
یکی از انواع مهم بافت های مهم در گیاهان، پارانشیم است و به طور کلی از نظر شکل سلول و آرایش بافتی و عمل، می توان به چند نوع زیر تقسیم و معرفی کرد....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بافت های (پارانشیم، کلانشیم) در گیاهان

اهداف:

  • آشنایی با انواع بافت پارانشیم
  • آشنایی با بافت کلانشیم و انواع آن
  • آشنایی با بافت اسکلرانشیم

شرح درس:

بافت های (پارانشیم ، کلانشیم) در گیاهان

اقسام بافت پارانشیم

یکی از انواع مهم بافت های مهم در گیاهان، پارانشیم است و به طور کلی از نظر شکل سلول و آرایش بافتی و عمل، می توان به چند نوع زیر تقسیم و معرفی کرد:


1- پارانشیم نرده ای شکل palisade parenchyma:

بیشتر در بخش سطح فوقانی برگ ها دیده می شود.


2- پارانشیم اسفنجی یا مه آدار spongy parenchyma:

در گیاهان آبزی و سطح زیرین برگ های دولپه ای مشاهده می شود.


3- پارانشیم سبزینه دار یا کلرانشیمchlorenchyma:

در برگ های گیاهان مزوفیل و گیاهان سبز دیگر که پارانشیم آنها دارای کلروپلاست می باشد، قابل ملاحظه است.


4- پارانشیم ذخیره ای storage parenchyma:

که مواد مختلف آن درون پلاست ها یا واکوئل ها و یا به صورت پراکنده در سیتوپلاسم مشاهده می شود، مانند آندوسپرم دانه های خرما، قهوه و مارچوبه. پارانشیم غده های سیب زمینی خوراکی و سیب زمینی ترش به صورت نشاسته دیده می شود.


5- پارانشیم های ترشحی یا ایدیوبلاستیک پارانشیم (Idioblastic parenchyma):

که سلول های پارانشیمی دارای مواد ترشحی از نوع آنزیمی میروزین هستند، مانند گیاهان خانواده ی شب بوها و یا مواد ترشحی معطر مانند بعضی گیاهان خانواده ی برگ بو و یا مواد لعابی پارانشیم های گیاهان ختمی و پنیرک و نارنج ها.

بافت کلانشیم


بافت های کلانشیمی معمولاً در مقابل نور به رشد و تکامل خود می رسند. کلانشیم در گیاهان سایه خواه و گیاهان تک لپه کمتر دیده می شود و یا فاقد آن است. بافت کلانشیمی معمولاً بلافاصله در زیر اپیدرم و مواردی یک یا دو لایه ی پارانشیم بین کلانشیم و اپیدرم ظاهر می شود.

در مواردی که کلانشیم بلافاصله در زیر اپیدرم دیده می شود معمولاً غشای سلول های اپیدرمی به خصوص به طرف داخل به طور قابل ملاحظه ای ضخیم شده و مشابه جدار سلول های کلانشیمی ضخیم می شود. در ساقه گیاهان معمولاً سلول های کلانشیمی و به صورت دستجات استوانه ای و یا رشته ای است که در برش به صورت رشته ای دیده می شود. در برگ ها کلانشیم معمولاً در دو طرف دستجات آوندی و همچنین در کناره یا حاشیه پهنک دیده می شود.

گاهی کلانشیم در کنار آوندهای چوبی و آبکش ظاهر می شود و مجموعه ی آن ها در مقطع عرضی به صورت کلاهکی یا گنبدی شکل دیده می شود. به طور کلی بافت های کلانشیمی در اندام های گیاهی که ظاهر می شوند موجب نگهداری آن ها می شود و بعد از دوره ای نسبتاً طولانی از عمر گیاه تبدیل به بافت سخت اسکلرانشیمی می گردد. سلول های کلانشیمی در اندازه و شکل متفاوت اند.

سلول ها ممکن است منشوری کوتاه باشند و یا رشته ای و طویل که انتهای آن نمای بریده ای و یا چنگالی دارد. دستجات سلول های کلانشیمی به صورتی است که سلول های رشته ای طویل در ناحیه وسط باند و سلول های کوتاه تر در اطراف کنار دسته یا باند کلانشیمی دیده می شود.

انواع مختلف کلانشیم عبارتند از:

1- بافت کلانشیم زاویه ای angular collenchyma مانند دم برگ بگونیا
2- بافت کلانشیم ورقه ای یا لاملار lamellar collenchyma مانند کلانشیم ساقه های جوان آقطی rhamnus
3- بافت کلانشیم حلقوی annular collenchyma در برگ های خرزهره nerium
4- بافت کلانشیم فضایی یا حفره دار lacunar collenchyma مانند دم برگ گونه هایی از خانواده ی کمپوزیته و گیاهان دیگر مانند salvia ,malva

بافت های (پارانشیم ، کلانشیم) در گیاهان


  • بافت های (پارانشیم، کلانشیم) در گیاهانبافت های (پارانشیم، کلانشیم) در گیاهان

  • مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحرانشین سامانی
    تنظیم: مریم فروزان کیا