شوهرداری غذا پختن نیست

سخنان آیت الله خامنه ای  درباره الگوگیری جوانان

جوان مسلمان، بخصوص مسلمانی که با زندگی ائمّه و خاندان پیامبر و مسلمانان صدر اسلام آشنایی داشته باشد، پیدا کردن الگو برایش مشکل نیست . الگو را باید خودمان پیدا کنیم؛ یعنی در افق دیدمان نگاه کنیم و ببینیم از این همه چهره ای که در جلو چشممان می آید. برای جوان مسلمان ، پیدا کردن الگو مشکل نیست.

رفتارمسوولانه یا بی تفاوت؟

انسان دو گونه می تواند با این قضیه برخورد کند: یکی مسوولانه، یکی بی تفاوت. مسوولانه هم انواع و اقسام دارد؛ با چه روحیه ای، با چه نوع نگرشی به آینده، آدم باید این خطوط اصلی را در آن شخصی که فکر می کند الگوی او می تواند باشد، جستجو کند و از آنها پیروی نماید.

دیدند که هیچ چاره ای ندارد، جز این که پیامبر و همه ی مجموعه ی دور وبرش را از مدینه اخراج کنند؛ همین کار را هم کردند. تعداد زیادی از اینها را که دهها خانوار می شدند و شامل پیامبر و خویشاوندان پیامبر و خود ابی طالب- با این که ابی طالب هم جزو بزرگان بود- و بچه و بزرگ و کوچک می شدند، همه را از مکّه بیرون کردند. اینها از مکّه بیرون رفتند؛ امّا کجا بروند؟ تصادفاً جناب ابی طالب، در گوشه ای از نزدیکی مکّه- فرضاً چند کیلومتری مکّه- در شکاف کوهی ملکی داشت؛ اسمش «شعب ابی طالب» بود. جناب ابی طالب  یک شعب داشت چقدر سختی کشیدند، چقدر محنت بردند، خدا می داند. یکی از دوره های سخت پیامبر، آن جا بود پیامبر اکرم در این دوران، مسوولیتش فقط مسوولیّت رهبری به معنای اداره ی یک جمعیّت نبود؛ باید می توانست از کار خودش پیش اینهایی که دچار محنت شده اند، دفاع کند.

ایمان های قوی می ایستند

البتّه ایمان های قوی می ایستند؛ امّا بالاخره همه ی سختی ها به دوش پیامبر فشار می آورد. جناب ابی طالب که پشتیبان پیامبر و امید او محسوب می شد، و خدیجه ی کبری که او هم بزرگترین کمک روحی برای پیامبر به شمار می رفت، در ظرف یک هفته از دنیا رفتند! حادثه ی خیلی عجیبی است؛ یعنی پیامبر تنهای تنها شد.
فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) مثل یک مادر، مثل یک مشاور، مثل یک پرستار برای پیامبر بوده است. آن جا بوده که گفتند فاطمه «امّ ابیها»- مادر پدرش- است. این مربوط به آن وقت است؛ یعنی وقتی که یک دختر شش، هفت ساله این گونه بوده است. البتّه در محیط های عربی و در محیط های گرم، دختران زودتر رشد جسمی و روحی می کنند؛ مثلاً به اندازه ی رشد یک دختر ده، دوازده ساله ی امروز. این، احساس مسوولیت است. آیا این نمی تواند برای یک جوان الگو باشد، که نسبت به مسائل پیرامونی خودش زود احساس مسوولیت و احساس نشاط کند؟ آن سرمایه ی عظیم نشاطی را که در وجود اوست. خرج کند، برای این که غبار کدورت و غم را از چهره ی پدری که مثلاً حدود پنجاه سال از سنّش می گذرد و تقریباً پیرمردی شده است، پاک کند. آیا این نمی تواند برای یک جوان الگو باشد؟

شوهرداری غذا پختن نیست

انسان فکر می کند که شوهرداری، یعنی انسان در آشپزخانه غذا را بپزد، اتاق را تر و تمیز و پتو را پهن کند و مثل قدیمی ها نشکچه بگذارد که آقا از اداره یا از دکان بیاید! شوهرداری که فقط این نیست. شما ببینید شوهرداری فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) چگونه بود. در طول ده سالی که پیامبر در مدینه حضور داشت. حدود نه سالش حضرت زهرا  و حضرت امیرالمومنین (علیهما السلام) با همدیگر زن و شوهر بودند. در این نه سال، جنگ های کوچک و بزرگی ذکر کرده اند- حدود شصت جنگ اتّفاق افتاده- که در اغلب آنها هم امیرالمومنین (علیه السّلام) بوده است. خانمی است که در خانه نشسته و شوهرش مرتّب در جبهه است و اگر در جبهه نباشد، جبهه لنگ می ماند- این قدر جبهه وابسته ی به اوست- از لحاظ زندگی هم وضع رو به راهی ندارند؛ همان چیزهایی که شنیده ایم: و یطعمون الّطعام علی حبّه مسکیناً و یتیماً و اسیراً انّما نطعمکم لوجه الله؛(1) یعنی حقیقتاً زندگی فقیرانه ی محض داشتند؛ در حالی که دختر رهبری هم هست، دختر پیامبر هم هست، یک نوع احساس مسوولیّت هم می کند.

انسان چقدر روحیه ی قوی می خواهد داشته باشد تا بتواند این شوهر را تجهیز کند؛ دل او را از وسوسه ی اهل و عیال و گرفتاری های زندگی خالی کند؛ به او دلگرمی دهد؛ بچه ها را به آن خوبی که او تربیت کرده، و طینت امامت داشتند؛ زینب (علیهاالسلام) که امام نبود فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) او را در همین مدّت نه سال تربیت کرده بود. بعد از پیامبر هم که ایشان مدّت زیادی زنده نماند.
این طور محور زندگی فامیل ماندگار در تاریخ قرار گرفت. آیا اینها نمی تواند برای یک دختر جوان یک خانم خانه دار یا مشرف به خانه داری الگو باشد؟

زندگی امام جواد (علیه السلام) الگویی برای جوانان

تقصیر ما متصدّیان این امور است. البتّه منظورم امور دولتی نیست؛ منظورم امور معنوی و دینی است آن چنان که باید و شاید، درست در مقابل نسل جوان قرار نداده ایم؛ امّا شما خودتان هم می توانید در این زمینه ها کار کنید. همه ی زندگی ائمّه از این قبیل دارد.
زندگی امام جواد (علیه السلام) هم الگوست. امام جواد (علیه السّلام)- امامی با آن همه مقامات، با آن همه عظمت- در بیست و پنج سالگی از دنیا رفت. آن بزرگوار، در دوران جوانی و خردسالی و نوجوانی، در چشم مأمون و در چشم همه، عظمتی پیدا کرد. اینها چیزهای خیلی مهمّی است؛ اینها می تواند برای ما الگو باشد.

الگو گیری از جوانان بسیجی

در زمان خودمان هم الگو داریم. امام الگوست. این جوانان بسیجی ما الگو هستند؛ هم کسانی که شهید شدند، و هم کسانی که امروز زنده اند.
آن خاطره عظمت این شخصیت را به انسان نشان می دهد. اینها می توانند الگو باشند. البتّه در شخصیت های علمی خودمان، در شخصیت های ورزشی خودمان، در شخصیت های ادبی خودمان. در شخصیت های هنری خودمان، می شود الگوهایی پیدا کرد؛ شخصیّت هایی که انصافاً برجستگی هایی دارند.
هر الگویی که خواستید انتخاب کنید، معیار «تقوا» را در نظر داشته باشید. تقوا چیزی نیست که بشود از آن گذشت. برای زندگی دنیوی هم تقوا لازم است؛ برای زندگی اُخروی هم تقوا لازم است.

پاورقی:
1) سوره انسان،آیات8-9.

منبع:
کتاب پرسش و پاسخ(پاسخ به پرسشهای دانشجویان)/به کوشش: علیرضا مختارپور قهرودی،1343(متن کامل پاسخهای حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله العالی) به پرسشهای دانشجویان در 9 دیدار(1382-1377)