علل دوام و زوال نعمت ها در تبیان

بررسی علل دوام و زوال نعمت هادر بخش نهج البلاغه سایت تبیان منتشر شد.

امیرالمومنین علی علیه السلام در حکمت ۲۴۴ نهج البلاغه می فرمایند: خداوند در هر نعمتى حقى دارد.کسیکه حقش را ادا کند نعمت او را افزون کند و کسی که کوتاهى کند نعمت را در خطر زوال قرار مى‏دهد. و سوال و نکته اصلی در این نوشتار این است که حق خداوند در برابر نعمت هایی که به بندگانش عطا می‌کند چیست؟   کوچکترین حق خداوند حضرت
علی علیه السلام، خود جواب سوال مطرح شده را با صراحت بیان داشته و می فرمایند: کمترین حق خدا بر عهده شما اینکه از نعمت های الهی در گناهان یاری نگیرید. (نهج البلاغه/ ترجمه دشتی/ حکمت ۳۳۰) و این حقی کوچک و در عین حال
بزرگ و چشم گیر است، چرا که تمام هستی انسان، نعمتی است که خداوند به وی عطا نموده و در انجام کوچکترین خطا و گناهی لاجرم باید از اعضای خویش اعم از جسمانی و روحانی مدد جوید و در این صورت با استفاده از هر یک از اعضای وجودی خویش و یا نعمت های خارجی که خداوند به وی عطا نموده، نافرمانی خداوند و در نهایت تضییع حق او نموده است. استمداد از نعمت های خداوند در نافرمانی او یعنی ضایع کردن حق خداوند در برابر نعمت هایش. کمترین حق‏ خدا بر گردنت‏ ترک صرف نعمتش در معصیت‏ شکر نعمت ها یکی دیگر از حقوق خداوند در برابر نعمت هایش، شکر گذاری اوست. در یک روایت وارد شده است: که سپاسگزارى را کوچک نشمارید. (مشکاة الأنوار / ترجمه عطاردى/ ۲۴ ) این روایت حکایت از مراتب و وجوه شکرگذاری دارد، بر این اساس شکر خداوند به حمد و سپاس زبانی او خلاصه نشده و  مراتب و درجاتی را شامل می گردد. پست‏ترین مرتبه شکر الهى، دیدن نعمت ها است از جانب خداى تعالى و او را منعم حقیقى دانستن، خواه نعمتهاى داخلى، مثل: وجود و حیات و علم و قدرت، و مانند این‏ها، و خواه خارجى، مثل: افلاک و انفس و بسایط و مرکّبات، و غیر...

علاقه مندان می توانند جهت مشاهده متن کامل این مجموعه مقالات به بخش نهج البلاغه سایت تبیان مراجعه کنند.

تنظیم: هومن بهلولی