توصیه‌های لازم پس از اهدای خون

چنانچه  شرایط اهدای خون و توصیه‌ها  رعایت شود، احتمال بروز واکنش‌های نامطلوب به حداقل می‌رسد. بنابراین جهت حفظ هر چه بیشتر سلامتی خود توصیه‌های زیر را قبل و بعد از اهدای خون مورد  وجه قرار دهید.

علیرغم این که اغلب  افراد می‌توانند اهدای 450 میلی‌لیتر خون  را بدون هیچ‌گونه مشکلی تحمل کنند، در بعضی از افراد واکنش‌هایی دیده می‌شود که در اغلب موارد محدود به یک احساس ناراحتی ساده است ولی گاهی اضطراب، افزایش تنفس، رنگ‌پریدگی، تعریق ملایم، گیجی و تهوع و استفراغ هم به آن اضافه می‌شود. این واکنش‌ها می‌توانند در هر زمان، طی فرایند  انتخاب اهداکننده، در حین اهدای خون، در محل استراحت، هنگام پذیرایی و حتی بعد از ترک محل خون‌گیری به وجود آیند. البته لازم به ذکر است چنانچه  شرایط اهدای خون و توصیه‌ها  به‌دقت رعایت شود، احتمال بروز واکنش‌های نامطلوب به حداقل می‌رسد. بنابراین جهت حفظ هر چه بیشتر سلامتی خود توصیه‌های زیر را قبل و به‌خصوص بعد از اهدای خون مورد توجه قرار دهید.

توصیه‌های لازم  پس از اهدای خون
* حداقل 4-6 ساعت قبل از اهدای خون غذای سبک و سالمی میل کنید، اهدای خون در حالت ناشتا توصیه نمی‌شود.  ترجیحاً نیم ساعت قبل از اهدای خون حدود 2 لیوان آب یا مایعات بدون گاز بنوشید. 
* پس از اهدای خون به مدت 15- 20 دقیقه در مرکز یا واحد خون‌گیری استراحت نموده و نوشیدنی و مواد خوراکی که در اختیار شما قرار گرفته است را میل کنید و بدون اجازه پزشک یا کارشناس انتقال خون از تخت بلند نشده و محل خون‌گیری را ترک نکنید. چرا که بدن شما برای تطبیق یافتن با حجم خون اهدایی به این زمان نیاز دارد.  چسب روی محل خون‌گیری را تا 4 ساعت برندارید.

* برای جبران حجم از دست رفته در 2-3 روز آینده به‌خصوص 4 ساعت اول مایعات بیشتری بنوشید.

* توصیه می‌شود  از مواد غذایی غنی از آهن مانند گوشت قرمز، جگر،  ماهی،  قسمت‌های تیره گوشت مرغ، حبوبات و...  میوه‌ها و سبزی‌های سرشار از ویتامین C مانند مرکبات و گوجه‌فرنگی بیشتر استفاده کنید.

*  تا 24 ساعت از انجام ورزش و فعالیت‌های سنگین مانند کار در ارتفاعات، هدایت هواپیما و رانندگی با وسایل نقلیه سنگین خودداری نمایید.  تا یک ساعت پس از اهدای خون از استعمال دخانیات پرهیز کنید.  تا 24 ساعت از وارد کردن فشار و حمل بار سنگین با دستی که از آن خون‌گیری شده خودداری کنید، حتی تکیه کردن به دستی که از آن خون‌گیری شده در هنگام بلند شدن از تخت خون‌گیری ممکن است منجر به خونریزی و کبودی شود.

پیشگیری از کم‌خونی
با اهدای یک واحد خون (حدوداً 450 میلی‌لیتر خون) بدن شما تقریباً 225 میلی‌گرم آهن از دست می‌دهد. در حالت عادی بدن شما با افزایش جذب آهن از دستگاه گوارش، این میزان آهن از دست رفته را به مرور زمان جبران خواهد کرد. بنابراین باید به رژیم غذایی خود توجه خاصی نمایید و مواد غذایی غنی از آهن مصرف کنید. با دریافت غذاهایی با آهن بیشتر معمولاً آهن از دست رفته پس از یک ماه و نیم جایگزین می‌شود. در صورت عدم توجه به رژیم صحیح، اهداکننده در معرض خطر کم‌خونی ناشی از کمبود آهن قرار می‌گیرد، بخصوص خانم‌هایی که در سنین باروری هستند.

آهن مورد نیاز پس از  اهدای یک واحد خون: (حدوداً 450 میلی‌لیتر خون)
                                                                    نیاز آهن در مردان  بالغ                   نیاز آهن در زنان  بالغ (قبل از یائسگی)
مقدار آهنی که باید جذب شود            4/1 الی  7/1  میلی‌گرم روزانه                   9/1  الی  7/2 میلی‌گرم روزانه
مقدار آهنی که باید مصرف شود         14  الی  17  میلی‌گرم روزانه                   18  الی  3/24 میلی‌گرم روزانه
 
همه به‌خوبی می‌دانیم که جگر یک منبع غنی از آهن می‌باشد. گوشت قرمز و قسمت‌های تیره گوشت مرغ نیز دارای مقادیر زیادی آهن است. اما برای به دست آوردن آهن مورد نیاز، توجه به میزان آهن غذا به تنهائی کافی نیست. مسئله دیگر که بسیار اهمیت دارد میزان جذب آهن توسط دستگاه گوارش می‌باشد. بدن بسته به نوع غذا، فقط مقداری از آهن موجود در غذا را جذب می‌کند. مزیت گوشت نسبت به سایر مواد غذایی این است که میزان آهن آن نه‌تنها زیاد بوده بلکه آهن آن به آسانی جذب بدن می‌شود، به‌طوری‌که پس از یک وعده غذا با گوشت قرمز تا 30 درصد آهن آن جذب بدن می‌شود. در مواد غذایی غیرگوشتی مانند زرده تخم‌مرغ، حبوبات، سبزیجات و میوه‌جات نیز آهن وجود دارد. اما جذب آهن آن‌ها کمتر از مواد گوشتی می‌باشد. تنها 3 الی 9 درصد آهن مواد غذایی غیر گوشتی جذب بدن می‌شود.

برای جذب بیشتر آهن این نوع غذاها، بهتراست تعداد دفعات غذا بیشتر شود و در هر وعده مقدار کمتری مصرف شود. برای آشنایی بیشتر با میزان آهن در انواع غذاهای گوشتی، سبزیجات و غیره به جدول زیر مراجعه نمایید. دقت داشته باشید که بعضی از مواد غذایی می‌توانند جذب آهن غیر گوشتی را افزایش و یا برعکس کاهش دهند. به‌طور مثال مصرف ویتامین C  (اسکوربیک اسید) بلافاصله پس از خوردن یک وعده غذای حاوی آهن جذب آهن را حتی تا دو برابر افزایش می‌دهد. ویتامین C بر روی آهن فریک (Fe 3+) تأثیر گذاشته و باعث می‌شود که به آهن فروس  (Fe 2+) تبدیل شود.
آهن فروس جذب بالاتری نسبت به آهن فریک دارد. این ویتامین به مقدار زیاد در مرکبات، گوجه‌فرنگی و همچنین سبزیجات یافت می‌شود. از طرف دیگر خوردن چای یا قهوه بلافاصله پس از غذا منجر به کاهش میزان جذب آهن می‌شود. بنابراین در صورت تمایل به مصرف چای یا قهوه، بهتراست آن‌ها را در فواصل وعده‌های غذایی، صرف نمایید.

مقدار آهن موجود در مواد غذایی مختلف

منبع: زندگی آنلاین

مطالب مرتبط:

تغذیه‌ی قبل و بعد از اهدای خون

تغذیه قبل و بعد از حجامت چگونه باشد؟

وقتی آهن بدن کم می‌آید