تأثیر عمیق گناه بر چرخه هستی!!
هر عملی عكس العملی دارد و هر دمی بازدمی ! نمی شود شخصی لیوان پرآب را كج كند و آب نریزد! آتش می سوزاند ، سیل ویران می كند ، باران سیراب می كند ، آفتاب می خشكاند ....و همه اینها به دلیل تأثیر سبب در مسبب و علت در معلول است.
اگر كسی از ارتكاب گناهی كه كرده ناراحت شود، تاثیر گناه باز هم سر جای خودش هست ، بله ممكن است در اثر پشیمانی از ارتكاب آن و توبه كردن، عقوبت اخروی و یا (حتی) دنیایی آن (إن شاء الله ) برداشته شود! ولی اثر وضعی گناه سرجایش باقی است ! مثلا سنگ بزرگی كه به شیشه اتاق اصابت می كند، هر چند پرتاب كننده بلافاصله بعد از پرتاب، پشیمان شود و یا ناراحت شود و از صاحبخانه عذرخواهی هم بكند ولی باز هم شیشه می شكند ، حتی اگر صاحبخانه ببخشد و از او غرامت هم نگیرد! ولی اثر وضعی این شكسته شدن ،مانند ورود سرما به داخل اتاق طبیعی است، یک قانون دقیق است.
اینكه هر گناهی اثر وضعی مخصوصی دارد صحیح است و طوفان و سیلی كه از بلاهای طبیعی است .حضرت امام سجاد علیه السلام در دلیل آن چنین می فرمایند: برخی از مصادیق گناهانی كه موجب نزول بلا می شود عبارتند از: یاری نكردن كسی كه دادرس می طلبد، كمک نكردن مظلوم و امر به معروف و نهی از منكر را ضایع نمودن(ترک كردن امر به معروف و نهی از منكر).»
خداوند متعال در قرآن می فرماید : «ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ اَیْدِی النّاس(روم، 41)»(فساد گناهان مردم در صحراها و دریاها ظهور پیدا می کند.)
در زندگی روزمرّه هر عملی که انجام بدهیم (چه خیر و چه شر) بازتاب آن به خودمان بر می‌گردد. در این مورد خداوند متعال در کلام شریف خویش این چنین می‌فرماید: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها؛ اگر نیكى كنید، به خودتان نیكى می‌کنید و اگر بدى كنید باز هم به خود می‌کنید».[اسراء/7]
خداوند کریم در آیه 29 سوره شوری می فرماید: «وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِیبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَیْدِیكُمْ وَیَعْفُو عَن كَثِیرٍ»؛ و هر گرفتاری که به شما رسد به خاطر اعمالی است که انجام داده اید و بسیاری را نیز عفو می کند.
حضرت امیرالمومنین علیه السلام می فرمایند: که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «خیر آیه فی کتاب الله هذه الآیه»؛ بهترین آیه در قرآن همین آیه است. سپس فرمودند: «یا علی! ما من خدش عود و لانکبه قدم الا بذنب» ای علی! هر خراشی که از چوبی به انسان می رسد و هر لغزش قدمی، بر اثر گناهی است که از او سرزده است.(اصول کافی، ج 2، ص 269)
این جهان کوه است و فعل ما ندا سوی ما آید نداها را صدا
آثار گناهان در پدیدهاى طبیعى
از استاد پرسیدم: آیا گناهان در موجودات نیز اثر مى گذارند؟ براى نمونه خسوف و كسوف نیز مربوط به اعمال بندگان است؟ فرمودند: هر پَر كاهى كه در ته چاهى حركت مى كند، موج بر مى دارد و تا به آسمانها اثر دارد. خداوند متعال مى فرماید: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ » ( اعراف،96) ؛ و اگر مردم آبادی ها ایمان آورده و به تقوا گرایند، قطعا بركاتى از آسمان و زمین بر ایشان مى گشاییم.
از این آیه ى شریفه استفاده مى شود كه تقوا در جلب خیرات و نزول بركات، و گناهان در رفع و منع آنها اثر دارند، بنابر این در كسوف خورشید و خسوف ماه نیز كه از جمله خیرات و بركات هستند، اثر دارند. علماى نجوم نوشته اند: خسوف تا سه ماه در موجودات از قبیل نباتات و حیوانات اثر بد مى گذارد و به حال آنها ضرر دارد، چه رسد به گرفتگى خورشید با آن فوایدى كه نور خورشید براى موجودات دارد. ( در محضر علامه طباطبایی، محمد حسین رخشاد )
آثار گناهگناه یعنی یک عمل شیطانی و تبعیت از شیطان. مومن اهل گناه نیست و چون گناه كند، فورا متذكر می شود و توبه می كند. خطر بزرگ گناه این است كه اگر انسان حواسش جمع نباشد، و زود توبه نكند، كم كم او را از گردونه مومنین خارج و به جرگه اهل ولایت شیطان داخل می كند. ما دو نوع ولایت داریم. ولایت خداوند و انبیا و اولیا و ولایت شیطان.
مومن تحت ولایت خداوند زندگی می كند و سعادت و كمال او در دنیا و آخرت از این طریق تامین می گردد. گناه در این زمینه یک عمل شیطانی است و خطرش این است كه انسان را از تحت ولایت خدا خارج و به كسانی پیوند می دهد كه تحت ولایت شیطان زندگی می كنند. و خوب عاقبت این گروه هم روشن است كه اهل شقاوت و عذاب خواهند بود.
با بررسى روایات بدست مى آید كه گناهان مختلف، داراى آثار روحی و روانی گوناگون است از جمله: قساوت قلب امام علی علیه السلام فرمود:«ما جَفَّت الدّموعُ الاّ لِقَسوة القُلوب و ما قَست القُلوب الاّ لِكَثرة الذّنوب،اشك چشم ها نخشكد مگر به خاطر قساوت و سختى دل ها و دل ها سخت نشود مگر بخاطر گناهان بسیار» (كافی ، ج 2 ، ص 271).
عدم استجابت دعا
امام باقر علیه السلام فرمودند: «همانا بنده از خدا حاجتى مى خواهد، اقتضا دارد كه زود یا دیر برآورده شود، سپس آن بنده گناهى انجام مى دهد خداوند به فرشته مى فرماید: حاجت او را روا مكن و او را محروم ساز زیرا در معرض خشم من درآمد و سزاوار محرومیت شد.» (كافی ، ج 2 ، ص 271)
الحاد و انكار
پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم در ضمن گفتارى فرمودند:«فاِنّ المَعاصى تَستَولى الضَّلال على صاحِبها حتّى تُوقِعُه رَدّ ولایة وصىِّ رسول اللّه و دفع نبوة نبى اللّه و لا تزال بذلك حتّى توقعه فى ردّ توحید اللّه و الالحاد فى دین اللّه، همانا گناهان گمراهى را بر گناهكار مسلط مى نماید تا آنجا كه او را به رد ولایت و امامت وصى رسول خدا و انكار نبوت پیامبر و به همین منوال انكار یكتایى خدا و الحاد و كفر در دین خدا، آلوده مى گرداند» (بحار ، ج 73 ، ص 360).
نتیجه
هدف نهایی ای كه دین برای انسان تعریف می كند، قرب الی الله است و گناه دقیقا باعث دوری از این هدف می شود و انسان را به كلی از مسیر سعادت و كمال خود كه همان صراط مستقیم الهی و راه خدا است، باز می دارد. چه اثری مهمتر از اینكه گناه باعث نقض غرض می شود؛ یعنی غرض انسان در زندگی خود، نزدیک شدن به خدا است و گناه به عكس این هدف انسان را از خداوند دور می كند. این مهمترین اثر منفی و تخریبی گناه است.
فرآوری: محمدی
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع:
سایت پرسمان
مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
کتاب در محضر علامه طباطبایی
کتاب ره توشه راهیان نور
مطالب مرتبط:
