اصول درست مقالهنویسی
به عنوان یک محقق و پژوهشگر درعرصهی علمی از ما انتظار میرود که آثار علمی و پژوهشی خود را همراه با رعایت نکات لازم بنویسیم. برای این کار چه کنیم؟
رعایت کیفیت همراه با پیش رو بودن از جهت تعداد آثار پژوهشی و مقالههایی که نگاشته میشوند بیش از پیش بازتابدهندهی سطح علمی یک محقق هستند. یک محقق همان طور که مصرفکنندهی اطلاعاتی است که دریافت میکند لازم است که با پردازش اطلاعات، سطح متفاوتی از حقیقت که پیش از این به آن توجه لازم معطوف نشده است را به سایرین نشان دهد. اما این پردهبرداری از نکاتی که درخور گفتن هستند نیازمند رعایت نکاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد:
1. ایدهی کلیای که بر اساس آن مقاله نگاشته میشود هم چون پیِ یک بنا اهمیتی اساسی دارد. اگر از همان ابتدا محقق از خود بپرسد که علتِ اهمیتِ پرداختن به ایدهی مورد نظرش چیست و سوالاتی که در پی پاسخ دادن به آنهاست کدام است، بخش مهمی از کار خود را انجام داده است. نحوهی پرداختن به موضوع و روشی که استفاده میشود نیز از همان ابتدا باید مشخص شود( هم چون روش مصاحبه، روش کتابخانهای، روش مشاهدهی مستقیم و...). از طرفی دیگر محقق نسبت به پیشینهی موضوع نیز باید آگاهی لازم را کسب کند چرا که یک مقاله نباید تکرار مکررات باشد. لذا با آگاهی نسبت به پیشینهی موضوع و خواندن مقالاتی که در آن عرصه انجام شدهاند راحتتر میتواند به زوایایی بپردازد که کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند و یا بیشتر نیازمند توجهاند.
2. هر پاراگرافِ یک مقاله از چند جمله تشکیل شده است که از جهت معنایی زنجیروار به یکدیگر متصل شدهاند تا یک ایدهی کلی را بیان کنند. لذا یک پاراگراف یک کل ثابت است که اگر از متنِ مقاله جدا شود نیز معنای خود را به مخاطب القا میکند. باید توجه داشت که تک تک پاراگرافهای یک متن برای اشاره به یک نکتهی جداگانه نگاشته شدهاند. از همین رو یک متن مانند یک بنا یا ساختمانی است که پاراگرافها هم چون آجرهای آن هستند.
3. ترتیب قرار گرفتن پاراگرافها نیز مهم است. پاراگرافهای آغازین بیشتر مقدمات را برای مخاطب شرح میدهند. پاراگرافهای میانه در پی حل مسأله و ارائهی دادههای به دست آمده هستند و در آخر پاراگرافهای پایانی هر مقاله نتیجهگیری میکنند.
4. جملهی آغازینِ هر پاراگراف، ایدهی کلیای که در پی آن پاراگرافی خاص نگاشته شده است را بیان میکنند. جملههای دیگر پاراگراف به شکلی مبسوط به ایدهی مورد نظر میپردازند و آن را برای مخاطب شرح میدهند. نباید در یک پاراگراف به ایدههای گوناگونی که به یکدیگر مربوط نیستند و بیشتر مخاطب را گیج کرده و از هدف دور میکنند، اشاره کرد.
5. مقالهنویسی با نوشتن یک متن ادبی یا یک رمان تفاوت دارد. محقق حقِ نوشتن از تصورات و خیالپردازیهای خود را ندارد. هم چنین لازم است بتواند با روشی علمی از تمام مطالبی که در باب آنها در متن سخن گفته است دفاع کند.
6. یک مقاله لازم است انسجام نظری و روشی داشته باشد. به هیچ وجه نباید ادعای یک محقق با آنچه که به آن پرداخته است تفاوت داشته باشد. برای نمونه اگر هدفِ تحقیق بررسی یک موضوع بر اساس روششناسی مردمی است نباید پارادایم کارکردگرایی ساختاری را اتخاذ کرد.
7. لازم است که از هرنوع پیچیدهگویی در متن مقاله بپرهیزید. هرچه قدر مقالهی شما دقیقتر باشد و راحتتر فهم شود از ارزش بیشتری برخوردار است.
8. از کپی کردن و دزدیدن مطالب از مقالهها و کتابهای دیگر جدا پرهیز کنید. با استفاده از قوانین مربوط به ارجاع دادن درست، مقالهی شما بیشتر وجههی علمی پیدا میکند.
9. علایم نگارشی را درست استفاده کنید.
10. اطمینان کسب کنید که در متن مقاله هیچ نوع غلط املایی ندارید.
11. کتاب و مقالههای نگاشته شده در مجلههای مطرح علمی را بخوانید. هرچه قدر میزان مطالعهی شما بیشتر باشد راحتتر میتوانید بنویسید و هوشیارانه مطالب دیگران را داوری کنید.
در این مقاله سعی شد به چند اصول کلی درمقالهنویسی اشارهای کنیم. نکاتی هم چون رعایت شیوهی درست ارجاع دادن و علایم نگارشی خود نیازمند توضیحاتی بیشتر است که در مقالههای دیگر به آنها خواهیم پرداخت.
منبع
Oshima, Alice & Hogue, Ann. (2006). Writing Academic English. United States of America: Pearson Longman.