مهارت های کتابداری و آموزش الکترونیکی(1)

از آنجایی که نیاز به یادگیری بیش از پیش در بین افراد احساس می شود، با توجه به برخی مشکلات پیش رو مانند کمبود امکانات اقتصادی، نبودن اساتید مجرب به تعداد کافی و ... روش های دیگری مانند یادگیری الکترونیکی پر رنگ تر شدند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای جمعیت کثیر فراگیران باشند. لذا از این روش می توان به عنوان سریع ترین و کوتاه ترین نوع آموزش نام برد.

تعاریف متعددی از آموزش الکترونیکی وجود دارد، اما انجمن فناوری اطلاعات آموزشی را الکترونیکی می نامد که از طریق اینترنت، ماهواره باشد.
آموزش الکترونیکی موقعیت یادگیری را برای کارکنان نیز فراهم می آورد چرا که عدم حضور افراد در کلاس ها از جمله مشکلات ادامه تحصیل است و پیشرفت های سریع در علوم، نیاز به فراگیری آموزش در کارکنان حس می شود، و استفاده از مطالعه مجازی بهترین روش آموزش است.
نه تنها افراد بلکه بخش های مختلف جامعه نیز می بایست در الکترونیکی شدن همگام شوند. کتابخانه ها به عنوان زیرسیستم نظام آموزشی باید با توجه به نیازهای جامعه به ارائه خدمات جدید و متناسب اقدام کنند.
ارایه خدمات و ابزارها باید در جهتی باشد که افراد بتوانند در هر زمان و مکانی و هر شرایطی به یادگیری بپردازند.
در حال حاضر هدف دانشگاه ها تربیت و آموزش نیروی متخصص در بسیاری از رشته های مختلف است که در این میان  رشته کتابداری و اطلاع رسانی نیز نیاز به افرادی آگاه با دانش و مهارت بالا دارد و این امر با برگزاری دوره های آموزش الکترونیکی تحقق یافته است.

دلایل حضور آموزش الکترونیکی در بخش کتابداری

در اینجا این سوال مطرح است که آموزش الکترونیکی تا چه مقدار بر یادگیری کارکنان اثربخش است؟
اثربخشی آموزش زمانی معنا پیدا می کند که مهارت های مورد نیاز به صورت علمی و کاربردی تا حد مورد نظر در سازمان یا بخش مورد نظر پدیدار شود.
به منظور بررسی اثربخشی آموزش الکترونیکی در این بخش موارد زیر می بایست مورد توجه قرار گیرد:

آموزش الکترونیکی در بخش کتابداری می بایست به گونه ای پیاده سازی شود که:
     • فراهم آوردن دسترسی یکسان و رایگان را برای کارکنان
     • امکان جستجو در برنامه ها و مطالب آموزشی
     • ایجاد فضای آموزشی یکنواخت
     • ارابه بهینه مطالب درسی به منظور یادگیری عمیق و جدی
طبق مطالعات انجام گرفته بر روی تعدادی از کارکنان کتابخانه در خصوص هر یک از معیارهای اثربخشی سوالاتی طراحی شده و هر یک از کارکنان با پاسخ به آن ها میازن رضایت خود را از این نوع آموزش بیان می کنند.
با توجه به بررسی های انجام گرفته، پژوهشی که در خصوص تاثیر آموزش الکترونیکی در ارائه دروس تخصصی برای دستیابی به اهداف سازمانی صورت گرفته است 4 مورد مطرح شده:
در ابتدا از کاربران در مورد بیان اهداف کلی دوره سوال شده که با 43 درصد آرا میزان رضایت بالا را کسب شده است.

هم چنین کاربران توانسته بودند با توجه به مطالب ارائه شده اهداف در نظر داشته را تحقق بخشند که با کسب 37 درصد آرا باز هم رضایت بالایی کسب شده است چرا که اهداف با محتوای ارائه شده هماهنگی داشته و 41 درصد آرا نیز رضایت خود را اعلام کرده اند.

کاربران از ارتقا آگاهی خود با توجه به مباحث ارائه شده بسیار راضیبوده و 41 درصد آرا کسب شده است.

با توجه به درصدهای بیان شده می توان نتیجه گرفت که مطالب ارایه شده توسط آموزش الکترونیکی مناسب برای رسیدن به اهداف سازمانی است.

مورد بعدی که در خصوص اثربخشی آموزش الکترونیکی بیان شده است فعالیت های آموزشی اساتید است که تا چه مقدار می توانند مطالب را از طریق فناوری مجازی به داشن پژوهان منتقل کنند.
برای بررسی این موضوع 7 گزینه مورد بررسی قرار گرفته است:
کارکنان از انتقال مطالب توسط اساتید راضی بوده و با 35 درصد آرا گزینه بسیار زیاد را که بالاترین رتبه است به خود اختصاص داده است.
در خصوص میزان تسلط و دانش اساتید به موضوع درس نیز کارکنان بسیار راضی بوده و 40 درصد آرا وموافقت خود را اعلام کرده اند.
اساتید در پاسخگویی به سوالات نیز آگاه بودند و 40 درصد رضایت خود را اعلام داشته اند.
برقراری ارتباط و داشتن حوصله در تعامل با کاربران نیز 71 نفر به گزینه زیاد رای داده اند.
پیوسته بودن و هدفمند بودن محتوا نیز مورد قبول افراد واقع شده و 34 درصد آرا به این موضوع رای موافق داده اند.
همچنین مثال های کاربردی بیان شده برای تفهیم بهتر موضوع موافقت 71 درصد را با 35درصد به خود اختصاص داده است.
کاربران در خصوص رعایت نظم و مقررات نیز گزینه زیاد را برگزیده اند.

همان طور که آمار بررسی های انجام شده نشان می دهد اساتید تسلط کافی بر مطالب درسی داشته و در انتقال مطالب آموزشی از طریق فناوری الکترونیکی بسیار موفق عمل کرده اند.

ادامه دارد  . . .

      

تهیه: سید خاموشی
بخش آموزش مجازی تبیان