من با برنامه ریزی مشکل دارم!
گاهی انسان به خاطر اینکه از زندگی لذت ببرد کار روزانة خود را به تعویق می اندازد تا جایی که این امر برایش به شکل عادت زشت تنبلی درمی آید عادتی که انسان در آئینه آن جز ناکامی چیزی را نمی بیند به همین خاطر هر روز ارزیابی او از توانایی هایش کمتر و کمتر می شود تا اینکه از خود یک انسانی بی مایه و ناتوان در هر کاری می سازد انسانی که نسبت به همسالان خود وامانده است. به این اشخاص در عرف افراد بی اراده میگویند. کسانیکه برای زندگی خود هیچ هدف و انگیزه ای ندارند و به راستی راه فرار از این بیماری چیست؟!
نخست بهتر است شخص با اراده و فرد بىثبات و فاقد اراده را توصیف كنیم. شخص با اراده كسى است كه وقتى در مورد كارى، به خوبى تأمل كرد، تصمیم به انجام آن مىگیرد و با فعالیت و ثبات قدم، آن را به اجرا در مىآورد. در مقابل فرد سست اراده، با كمترین مشكلى از انجام دادن كار، دلسرد شده و كوشش جهت تحقّق آن را متوقف مىكند.
كسى كه اراده قوى دارد، آنچه را كه با تأمل خواسته است، باكوشش و ثبات قدم به دست مىآورد. شخص با اراده كسى است كه داراى هدفى معقول بوده و تا موقعى كه به آن نرسیده است، از تعقیب آن باز نمىایستد. مشكلات و موانع روانى یا مادى، به اراده و عزم او لطمه نمىزند و از پیشرفتش جلوگیرى نمىكند.
به طور کلی هر رفتاری که انسان انجام می دهد معلول سه عامل انگیزه، نیاز و هدف است. به عبارت دیگر در کنار هر رفتاری مثلث انگیزه، هدف و نیاز به چشم می خورد. حال اگر عوامل جانبی موجب شود که انگیزه فرد کاهش پیدا کند یا عدم دوراندیشی و نداشتن شناخت لازم باعث ابهاماتی در تعیین اهداف گردد به گونه ای که فرد دچار سردرگمی و بی هدفی شود و انگیزه ای برای انجام فعالیت های علمی و عملی نداشته باشد, علاوه بر عدم احساس نیاز یا عدم تشخیص نیاز می تواند از جمله علل بی تفاوتی و بی رغبتی به انجام عبادات شود.
بنابراین باید به دقت زندگی خود را بررسی کنید تا دقیقا عواملی که باعث بی انگیزشی یا بی هدفی و سردرگمی شما شده شناسایی کنید و سپس با آنها مقابله منطقی کنید.
اکثر انسانها به دلیل ضعف در خودشناسی و بینش دینی, همه ی همت و اراده ی خود را به سمت مال اندوختن و لذت بردن از مادیات به کار می برند و برای رسیدن به این مقصود به گناهان, آلوده گشته و از انجام واجبات , فاصله می گیرند یا در انجام واجب و ترک حرام سست اراده و بی همتند.
باید براى تمام كارها و فعالیتهاى شبانه روزى، برنامهاى مدون و منظّم داشته باشید. بدین منظور از جدولى استفاده كنید كه در ستون افقى آن، ساعات شبانه روز و در ستون عمودى، ایام هفته را یادداشت و تمام كارهاى روزانه را در آن درج كنید (از خواب و استراحت تا عبادت، ورزش، مطالعه و ...). هر فعالیتى را در زمان خاص خود در جدول بنویسید و هیچ زمانى را بدون كار خالى نگذارید
راه تقویت اراده
*پرهیز از همنشینی با افراد کم همت، امیر مومنان(علیه السلام) می فرمایند: «با هر که همتش پست است, همنشینی نکن.» بنابر این به شما دوست عزیز توصیه می شود با افراد مثبت نگر، فعال، با نشاط و اهل مجاهده ی با نفس معاشرت کنید و از معاشرت با افرادی که به امور معنوی و علمی توجهی ندارند اجتناب کنید
* از تلقین این فکر که «من نمی توانم موفق شوم» اجتناب کنید بلکه به جای آن به خود تلقین کنید که به حول و قوه ی الهی میتوانم در این مسیر پیروز شوم, «من اراده لازم براى انجام كارهایم را دارم»، «هیچ چیز نمىتواند اراده ام را متزلزل كند»، «آنچه را كه به نظرم انجام دادنى است، انجام مىدهم و هیچ قدرتى نمىتواند مرا از آن باز دارد»، «اراده من هر روز محكمتر مىشود»، «بر من لازم است كه موفق شوم؛ زیرا موفقیت از آن نیرومندان است» و ... حضرت علی(علیه السلام ) می فرمایند:«افعلو الخیر ولا تحقروا منه شیئا فان صغیره کبیر و قلیله کثیر؛ کار نیک به جا آورید و آن را هر مقدار باشد کوچک نشمارید. زیرا کوچک آن بزرگ و اندک آن فراوان است.»(نهج البلاغه،حکمت422)
* هرگز در كارها، ناامید نشوید و با حالت تهاجمى، براى پى گیرى و به انجام رساندن كارهاى ناقص و ناموفق، تلاش كنید.
* از پراكنده كارى و آشفتگى در كارها - كه موجب به هم ریختگى فكرى مىشود -بپرهیزید و به فعالیتهاى خود تمركز و انسجام ببخشید. امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند:« من اومأ الی متفاوت خذلته الحیل؛ کسی که به کار های گوناگون پردازد خوار شده و پیروز نمی گردد»(نهج البلاغه، حکمت 403)
* دوری از حب و علاقه ی دنیا، یکی از عوامل مهم در ضعف اراده حب دنیا است. نداشتن حب دنیا به منزله ی عدم استفاده از دنیا نیست؛ بلکه به این معنا ست که از دنیا به اندازه ی نیاز بهره مند گردیده, از دنیا زدگی و غوطه ورخوردن در تجملات وتنوع طلبی اجتناب کنید؛ در این صورت قوای جسمانی و فکری شما در جهت مثبت و رشد و تعالی صرف خواهد شد.
امیر مومنان حضرت علی(علیه السلام ) فرمودند: «ولا تَجتمع عزیمه وولیمه ؛ به دست آوردن ارزش های والا با خوش گذرانی میسر نیست.»( خطبه 241 نهج البلاغه / بند2)
باید براى تمام كارها و فعالیتهاى شبانه روزى، برنامهاى مدون و منظّم داشته باشید. بدین منظور از جدولى استفاده كنید كه در ستون افقى آن، ساعات شبانه روز و در ستون عمودى، ایام هفته را یادداشت و تمام كارهاى روزانه را در آن درج كنید (از خواب و استراحت تا عبادت، ورزش، مطالعه و ...). هر فعالیتى را در زمان خاص خود در جدول بنویسید و هیچ زمانى را بدون كار خالى نگذارید.
از پراكنده كارى و آشفتگى در كارها - كه موجب به هم ریختگى فكرى مىشود -بپرهیزید و به فعالیتهاى خود تمركز و انسجام ببخشید. امیرالمومنین(علیه السلام) می فرمایند:« من اومأ الی متفاوت خذلته الحیل؛کسی که به کار های گوناگون پردازد خوار شده و پیروز نمی گردد»
هر روز صبح با نگاهى به آن برنامه، به اجراى دقیق آن بپردازید و شبها قبل از خواب، آن را محاسبه و ارزیابى كنید. شایسته است همچون یك محاسبهگر جدى و قاطع، فعالیتهاى روزانه و میزان موفقیت خود در انجام دادن آنها بررسى كنید. در صورت موفقیت، خود را تشویق و در صورت تخلّف و سهلانگارى در اجرا، تنبیه كنید.
بدانید که براى به دست آوردن ارادهاى قوى و محكم، توجه به تدریجى بودن آن و نیاز به تمرین و ممارست، امرى بایسته است. گمان نكنید مىتوانید به طور دفعى و بدون هیچ تلاشى، به آن دست یابید.
انسان باید مانند كوهنوردى باشد كه گاهى به قله كوه بلندى كه قصد صعود به آن را دارد نگاه مىكند و احساس مىكند هنوز تا قله كوه راه زیادى مانده و از طرفى به دامنه كوه نگاه مىكندو مىبیند از آن فاصله گرفته و این حالت بین ترس و امید را چنان چه در قرآن كریم و روایات معصومین(علیهم السلام) آمده، همواره در زندگى خود حفظ كند.
نکته ی آخر و پایانی اینکه : با دعا و استغفار وتوکل به خدای مهربان و توسل به اهل بیت عصمت و طهارت ( علیهم السلام ) به ویژه حضرت ولی عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف ) ، اراده ی خویش را در ترک گناهان و عمل به واجبات و طاعت الهی قوی کنید.
منابع:
نهج البلاغه
چگونه کسالت و بی حالی و خواب زیاد را از خود دور کنیم؟،علی محمدی
سایت اسلام کوئیست
سایت پرسمان
سایت پاسخگویی به مسائل دینی
مطالب مرتبط:
