عبادتگاه های فراموش شده

شاید بهترین خاطرات خوش دوران کودکی بسیاری از ما مربوط به زمانی باشد که والدینمان ما را در پایگاه های تابستانی مساجد ثبت نام کرده و تابستان خود را با انواع کلاس های آموزشی، ورزشی، هنری و ... سپری کرده ایم. معمولاً پایان دوره یا در میانۀ آن اردویی برپا می شد و به خارج از شهر یا پارکی بزرگ در داخل شهر می رفتیم. بازی می کردیم و با دوستان و مربیان خویش اوقات خوشی را سپری می نمودیم.

خیلی از ما هنوز نمازهایی را که با والدین خویش در مساجد محل زندگیمان خوانده ایم به یاد داریم. شاید بسیاری از ما نماز خواندن را در سنین خردسالی در مساجد آغاز کرده باشیم.

ایام اعتکاف، عزاداری، جشن و ... مساجد یکی از بهترین مکان ها برایمان بوده اند. در هنگامۀ یاری دادن به دیگر همنوعان در زلزله، سیل، جنگ و ... مساجد به عنوان کلیدی ترین عنصر شناخته شده بودند.

اندک زمانی است که غبار فراموشی بر افکارمان نشسته است و مساجد را از یاد برده ایم. دیگر به مانند سابق در مساجد حضور نمی یابیم. دیگر چون گذشته شوق رفتن در مسجد و شرکت در مساجد را نداریم.

به نسبت گذشته، کم اند مساجدی که فعالیت های فرهنگی و جذاب انجام داده و مردم را به سوی خود فرا خوانند. مساجدی که روزی محل جمع شدن کودکان، نوجوانان و جوانان بود، اکنون تنها به وسیلۀ کهنسالان پابرجاست. این در حالی است که خداوند در قرآن خویش به آباد سازی مساجد فرمان داده و از مسلمانان خواسته است برای حفظ و حراست از این مکان های الهی تمام تلاش خویش را به کار گیرند.

چگونه مساجد را آباد سازیم؟

آیا آباد ساختن مساجد به معنى آبادى ساختمان و تاسیسات آن است، یا به معنى اجتماع و شركت در آن؟

بعضى از مفسران تنها یكى از این دو قسمت را در تفسیر "عمران مساجد" در آیه زیر انتخاب كرده‏اند در حالى كه مفهوم این كلمه یك مفهوم وسیع است، و همه این امور را شامل مى‏شود:
"إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللّهَ فَعَسَى أُوْلَئِكَ أَن یَكُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِینَ"؛ "مساجد خدا را تنها كسانى آباد مى‏كنند كه به خدا و روز بازپسین ایمان آورده و نماز برپا داشته و زكات داده و جز از خدا نترسیده‏اند پس امید است كه اینان از راه‏یافتگان باشند". (توبه/18)

درباره اهمیت بناى مسجد احادیث فراوانى از طرق اهل بیت و اهل سنت رسیده است كه اهمیت فوق العاده این كار را نشان مى‏دهد.

به عنوان نمونه از پیامبر (صلی الله علیه و آله) چنین نقل شده كه فرمود: "كسى كه مسجدى بنا كند هر چند به اندازه لانه مرغى بوده باشد، خداوند خانه‏اى در بهشت براى او بنا خواهد ساخت". (وسایل الشیعه، باب 8 از ابواب احكام مساجد)
در حدیث دیگرى از ایشان نقل کرده اند: "كسى كه چراغى در مسجدى برافروزد فرشتگان و حاملان عرش الهى ما دام كه نور آن چراغ در مسجد مى‏تابد براى او استغفار مى ‏كنند". (محاسن، ص57)
ولى امروز آنچه بیشتر اهمیت دارد، عمران و آبادى معنوى مساجد است، و به تعبیر دیگر بیش از آنچه به ساختن مسجد اهمیت مى ‏دهیم باید به ساختن افرادى كه اهل مسجد و پاسداران مسجد و حافظان آنند اهمیت دهیم.
مسجد باید كانونى باشد براى هرگونه حركت جنبش و سازنده اسلامى در زمینه آگاهى و بیدارى مردم، و پاكسازى محیط، و آماده ساختن مسلمانان‏ براى دفاع از میراث هاى اسلام!.
مخصوصا باید توجه داشت، مسجد مركزى براى جوانان با ایمان گردد، نه اینكه تنها مركز بازنشستگان و از كار افتادگان شود. مسجد باید كانونى براى فعال‏ ترین قشرهاى اجتماع باشد، نه مركز افراد بیكاره و بى حال و خواب آلوده‏ها!.
اگر سازندگان مساجد، جبّاران و سلاطین باشند و پیشنمازان، افراد بى ‏سواد و ترسو و خادمان نیز وارفتگان بى‏ حال، طبعاً مساجد از هدف اصلى خود كه آبادى معنوى است، دور خواهند ماند.
به گفته‏ى مرحوم فیض كاشانى در تفسیر صافى، تعمیر مسجد شامل مرمّت، نظافت و فرش كردن، روشنایى، تدریس و تبلیغ مى‏ شود.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: "همین كه دیدید كسى به مسجد رفت و آمد مى‏ كند، به ایمان او گواهى دهید".
در احادیث براى كسانى كه به مسجد رفت و آمد مى ‏كنند، بهره‏ هاى فراوان ذكر شده است، از جمله: پیدا كردن دوست و برادر دینى، آگاهى ‏هاى مفید، ارشاد و دورى از گناه، برخوردارى از نعمت و رحمت الهى.

توجه به این نكته نیز لازم است كه جلوگیرى از ورود به مسجد و ذكر نام پروردگار و كوشش در تخریب آن، تنها به این نیست كه با بیل و كلنگ ساختمان آن را ویران سازند، بلكه هر عملى كه نتیجه آن، تخریب مساجد و از رونق افتادن آن باشد عذاب الهی را با خود به همراه خواهد داشت.

بنابراین در نقطه مقابل، آنچه باعث شود كه مردم از یاد خدا غافل گردند و از مساجد باز مانند، ظلمى است بسیار بزرگ!عجب اینكه در عصر و زمان ما گروهى از متعصبین نادان و خشك و دور از منطق از وهابیان به بهانه احیاى توحید، سعى در تخریب پاره‏اى از مساجد و ساختمان هایى كه بر قبور بزرگان اسلام و صلحاء شده و همیشه مركز یاد خدا است دارند، و عجیب تر اینكه این ستمگران بى منطق، اعمال خود را تحت عنوان مبارزه با شرك انجام مى ‏دهند و در این راه مرتكب انواع گناهان و كبائر مى ‏شوند.

در حالى كه اگر فرضاً كار خلافى در یكى از این مراكز مقدس انجام شود باید جلو آن را گرفت نه اینكه این خانه ‏هاى توحید را به تخریب كشاند، كه این كار همانند كار مشركان جاهلیت است.

نتیجه

اهمیت مساجد در اسلام بسیار زیاد است و مسلمانان وظیفه دارند تمام تلاش خویش را برای حفظ و حراست از این اماکن مقدس و آبادی مادی و معنوی آن به کار گیرند.

یکی از بهترین راه ها برای آبادسازی مساجد حضور فعال در آن هاست که برکات فراوانی را به همراه دارد. چه خوب است از امروز با خود تمرین به مسجد رفتن کرده و حضور خود در این مکان الهی را محدود به ایامی خاص نکنیم تا فرزندان ما نیز این شیوه را آموخته و به نسل های پس از خود انتقال دهند.

حضور در جماعت مسلمانان مشتی است محکم به دشمنان اسلام و انگیزه ای است برای دیگر مسلمانان در سراسر جهان.

فرآوری: زینب مجلسی راد

بخش قرآن تبیان        

مطالب مرتبط:

از احکام مسجد چه میدانید؟

احکام طهارت مسجد

اولین پایگاه حکومت جهانی امام زمان (عج)

برکات عبادت در مسجد در ماه رمضان

رفیق خوب اینجا پیدا می شه