تبیان، دستیار زندگی
عیدی دادن و عیدی گرفتن یکی از سنت های زیبا و ارزشمند ایرانی است که قدمت طولانی در فرهنگ ما دارد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از عیدی دادن لذت ببرید


عیدی دادن و عیدی گرفتن یکی از سنت های زیبا و ارزشمند ایرانی است که قدمت طولانی در فرهنگ ما دارد.

فاطمه ناظم زاده - بخش اجتماعی تبیان
عیدی دادن

رسمی که از دیرباز وجود داشته و در ایامی مثل سال نو، یکی از دلخوشی های کودکان محسوب می شده که برای دیدار و تبریک سال نو به خانه بزرگترها بروند و از آنها عیدی  دریافت کنند. این هم یکی از رسم های زیبایی است که امروز کمی کمرنگ تر از گذشته شده است.
عیدی دادن یکی از رسمهای متداول در میان بسیاری از مردم جهان و از آیینهای دیرین فرهنگ ماست. ابوریحان بیرونی درباره رسم هدیه دادن نوروزی، به نقل از آذرباد (موبد بغداد) چنین آورده: "نیشکر در ایران، روز نوروز یافت شد، پیش از آن کسی آن را نمی شناخت. جمشید روزی نی را  دید که از آن کمی به بیرون تراوش کرده، چون دید شیرین است، امر کرد این نی را بیرون آورند و از آن شکر ساختند. و مردم از راه تبریک به یکدیگر شکر هدیه کردند، و در مهرگان نیز تکرار کردند، و هدیه دادن رسم شد." (1)

در کشور ما و در میان مردم ما هم  مناسبتهایی وجود دارد که بهانه است برای عیدی دادن و گرفتن. مناسبت هایی مثل عید نوروز، موفقیت در امر خاصی، مسافرت رفتن، تولد و ازدواج.

یک اسکناس هزارتومانی ممکن است دل کودکان بسیاری را شاد کند. چه از خانواده ای مرفه باشند و چه از وضعیت مالی مناسبی برخوردار نباشند، برای هر دو دسته این عمل شاد کننده است و تاثیر بسیاری بر آنها دارد. بنابراین آنچه مهم است انجام این عمل است که می تواند با بخشش یک اسکناس باشد و هر هدیه ای اعم از کتاب، یک اثر هنری و سایر موارد دیگر

اما آنچه بیشتر مورد نظر است هدایایی است که به‌عنوان عیدی بین مردم رد و بدل می‌شود. عیدی دادن هم یک رسم و سنت است که بسته به نوع جوامع (سنتی و مدرن) دارای تفاوت هایی است. مثلا در جوامع سنتی رسم به این صورت بوده که خانواده‌ داماد برای عروس هدیه عید را به‌ صورت جنسی (گوسفند، کله قند، پارچه، آجیل و...) می‌فرستند. اما در جوامع مدرن بیشتر خانواده‌ها تمایل دارند به‌ عنوان عیدی «پول» هدیه دهند. امروزه عیدیها بیشتر به صورت نقدی است به طوری که در روزهای پایانی سال مراجعان بانکها بیشتر خواهان اسکناس‌های نو هستند.
نکته خوب و ارزشمند دیگری که در رسم عیدی دادن ایرانیان وجود دارد این است که این اقدام تنها به خانواده و اقوام محدود نمی شود. عیدی دادن به سرایدار، رفتگر محل، نامه‌رسان و ... (طبقه کم درآمد و زحمتکش جامعه) برای عده ای از افراد عملی پسندیده است.

نوروز به‌ عنوان‌ پدیده‌ای‌ فرهنگی‌ در سرزمین‌ ما ویژگیهایی‌ دارد که‌ آن‌ را از دیگر مناسبتها متمایز و ممتاز می کند، از جمله این پدیده ها رسم و آداب عیدی دادن و عیدی گرفتن است. به‌ گفته‌ کارشناسان‌ فرهنگی‌، عیدی‌ دادن‌ و عیدی ‌گرفتن‌ ریشه‌ در فرهنگ‌ ایران‌ باستان‌ دارد، آن‌ زمان‌ که‌ مردم‌ در بامداد عید نوروز به‌ نشانه‌ بخشیدن‌ روشنایی‌ به‌ زندگی‌ یکدیگر برهم‌ آب‌ می‌ پاشیدند و برای‌ حفظ‌ صلح‌ و دوستی‌ به‌ یکدیگر هدیه‌ می‌ دادند. (2)
بنابراین عمل عیدی دادن در میان ما سنتی ریشه دار و با مفهوم است که این سالها کمتر دیده می شود. خصوصا با افزایش مشکلات اقتصادی و مالی، عده ای از افراد دیگر مثل گذشته نسبت به دادن عیدی رغبت نشان نمی دهند. در صورتیکه شاید وقتی رقم عیدی را با بخشی از هزینه های روزمره ود قیاس کنیم متوجه واهیم شد که عدد چشمگیری نیست و جای اصی را پر نمی کند در حالیکه اگر این عدد اسکناس را به عنوان عیدی در نظر بگیریم، اثرات محبت بخشی آن به حدی است که در قالب هیچ عدد و رقمی نمی گنجد و چنانچه به مقوله برکت اعتقاد داشته باشیم، هرگز تصور نمی کنیم که با عیدی دادن هزینه ای از جیب ما کم شده و با ندادن عیدی، هزینه مورد توجهی صرفه جویی شده است.

بهتر است چشم و هم چشمی و خودنمایی را در این زمینه کنار گذاریم و تنها به این فکر کنیم که در حد توان مالی مان میتوانیم عملی پسندیده و ارزشمند را انجام دهیم

یک اسکناس هزارتومانی ممکن است دل کودکان بسیاری را شاد کند. چه از خانواده ای مرفه باشند و چه از وضعیت مالی مناسبی برخوردار نباشند، برای هر دو دسته این عمل شاد کننده است و تاثیر بسیاری بر آنها دارد. بنابراین آنچه مهم است انجام این عمل است که می تواند با بخشش یک اسکناس باشد و هر ههدیه ای اعمم از کتاب، یک اثر هنری و سایر موارد دیگر.
آنچه مشخص است اینکه در این زمینه هم مثل سایر زمینه ها عده ای دچار افراط می شوند. عده ای که از این سنت هم به عنوان فرصتی برای خودنمایی و به رخ کشیدن استفاده می کنند و اقدام به دادن چک پول و یا هدیه های هنگفت به دیگران می کنند. در این زمینه هم باید اینطور بیان کرد که شایسته نیست از آیین ها  رسومی که پایه و اسا آن چیز دیگری بوده، اینگونه بهره برد که این نوع عملکرد، موجب می شود تا در گذشت زمان، این رسوم و اعمال به شکل دیگری در بیایند و هرگز زیبایی گذشته را نداشته باشند.
بهتر است نگاه تازه ای به رسم عیدی دادن و عیدی گرفتن داشته باشیم. قرار نیست کسی با دریافت عیدی هایش در مناسبتی مثل نوروز، آنقدر مال اندوخته کند که ثروتمند شود و یا کسی هم به خاطر عیدی دادن، همه خزانه پس انداز خود را تخلیه کند. بهتر است چشم و هم چشمی و خودنمایی را در این زمینه کنار گذاریم و تنها به این فکر کنیم که در حد توان مالی مان میتوانیم عملی پسندیده و ارزشمند را انجام دهیم.

پی نوشت:

1-به گزارش خبرگزاری مهر
2- جام جم انلاین


نوروز بهانه ای برای اسراف

طوفان تهران عذاب بود؟

فردا را چگونه عید بگیریم؟