طب سنتی به داد معده هم میرسد
نگاهی به انسانهای پیرامون خود بیاندازید؛ حتماً خیلی از انسانها را دیدهاید که مشکلات معده دارند. سوزش، درد یا مشکلات بدتر و آزاردهندهتر معده، خیلی از ما را اذیت میکند و اغلب به عوض درمان این مشکلات، به سوی تسکینشان با خوددرمانی میرویم.
طب سنتی، معده را یکی از مهمترین اعضای بدن میداند که تأثیر مستقیمی بر سلامت میگذارد. دکتر علیرضا عباسیان، متخصص طب سنتی، مثل دیگر همکارانش معتقد است: «المعده بیت کل داء.» یعنی معده خانه تمام امراض است و به دلیل اهمیت آن، درمانهای سنتی مشکلات معده را با شما در میان میگذارد. البته این متخصص میگوید اگر مشکلات شما شدیدتر از آن است که با این راهها برطرف شود، بهتر است به یک متخصص گوارش مراجعه کرده و دارودرمانی را آغاز کنید.
نفخ کردهاید؟
گاهی بعد از صرف غذا، فرد احساس میکند که بهاصطلاح، سر دلش باد کرده است، دچار حالت آروغ زدن میشود یا از شکمش صداهایی شنیده میشود؛ اینها علائم نفخ هستند که تقریباً همه آن را تجربه کردهاند و عموماً بعد از خوردن خوراکیها بروز پیدا میکنند. علمای طب سنتی میگویند وقتی مزاج معده سرد شود، حالت نفخ به وجود میآید و خوراکیها هستند که مزاج معده را سرد میکنند.
چه بخورید؟
* با توجه به اینکه سرد شدن مزاج معده باعث بروز حالت نفخ میشود، ادویهجات گرم میتوانند اوضاع را بهتر کنند. به غذایتان دارچین و زنجبیل اضافه کنید، همچنین میتوانید با ادویهجات ضد نفخ، غذایتان را تهیه کنید. زیره، رازیانه، انیسون و زنیان، هم به غذا رنگ و بو میدهند، هم مشکل نفخ را برطرف میکنند.
* اگر اهل نوشیدنیهای گیاهی هستید، این شربت ضد نفخ را درست کنید: رازیانه، زیره، نبات و زنجبیل را به مقدار مساوی پودر و مخلوط کنید. نصف تا یک قاشق مرباخوری از آن را در یک لیوان آب حل کنید و بنوشید.
* یکچهارم لیوان عرق زیره و عرق رازیانه را با همان میزان آب مخلوط کنید و با نبات بنوشید.
چه نخورید؟
* اگر میخواهید دچار نفخ نشوید، دور غذاهای نفاخ را خط بکشید. مشهورترین این مواد غذایی، حبوبات هستند. بنابراین تا آنجا که میتوانید انواع مختلف نخود، لوبیا، عدس و باقالی را نخورید.
* شاید به ظاهرشان نیاید، ولی مصرف سبزیجات و میوهجاتی مثل ترب، پیازچه، کلم و کاهو هم نفخ میآورد، پس اگر چنین مشکلی دارید، بهتر است همراه غذا سالاد مصرف نکنید.
ترش کردهاید؟
بعضی افراد بعد از وعده غذایی احساس میکنند مایع ترش یا تلخمزهای از گلو به دهانشان وارد میشود. این حالت که اغلب در اثر ضعف دستگاه هاضمه به وجود میآید و با سوزش سر دل همراه است؛ یعنی دستگاه هاضمه (که معده نیز جزئی از آن است) نمیتواند غذا را درست و بهموقع هضم کند. ترش کردن یا ریفلاکس معده وقتی با سوزش همراه است، یعنی زخمی به وجود آمده که نیاز به درمان جدی دارد.چه بخورید؟
* برای اینکه دچار ترش کردن نشوید، باید برای ضعف دستگاه هاضمه، چارهای بیندیشید. عرق نعناع باعث تقویت دستگاه هاضمه میشود و مصرف آن بعد از صرف غذا به عمل هضم کمک میکند. یکچهارم لیوان عرق نعناع را با آب مخلوط کنید و با نبات بنوشید.
* مستکی، نوعی صمغ گیاهی است که مصرف آن، دستگاه هاضمه را تقویت میکند و حالت ترش کردن را از بین میبرد.
چه نخورید؟
* برای مبتلایان ریفلاکس، مصرف غذاهایی که هضمشان برای معده سنگین است، ممنوع است. فستفودها از جمله مضرترین غذاهایی هستند که بهصورت روزانه و مکرر خورده میشوند و خودشان عامل ناراحتی و مشکلات معده بهشمار میروند، بنابراین اگر ترش میکنید، بههیچوجه سراغ فستفود نروید.
تهوع دارید؟
اگر کسی دچار حالت تهوع باشد، باید علت را بیابد. تهوع همراه تب، خوب نیست و بهتر است به پزشک مراجعه کنید. مثلاً حالت تهوع در دوران حاملگی، در اثر تکانهای ماشین یا هر وسیله نقلیه دیگری، علتهای به خصوصی دارند؛ اما اگر حالت تهوع علت خاصی نداشته باشد و نیازی به پیگیری نباشد، با درمانهای خانگی میشود آن را برطرف کرد.
چه بخورید؟
* سماق بمکید. نصف قاشق مرباخوری سماق را در دهان بگذارید و با مقدار کمی آب، کمکم بمکید.
* در طبخ غذا، از پودر زنجبیل استفاده کنید.
* عرق نعناع هم میتواند حالت تهوع را برطرف کند.
* پودر ناردانه که در عطاریها پیدا میشود، نوعی درمان دارویی گیاهی برای از بین بردن حالت تهوع بهشمار میآید. آن را پودر کرده و نصف قاشق مرباخوری از آن را مصرف کنید.
* برای کودکانی که دچار حالت تهوع میشوند، تکههای بزرگ مربای به را با گلاب بشویید و به خوردشان بدهید.
چه نخورید؟
* از آنجا که هر حالت تهوعی، علت بهخصوصی دارد، باید ابتدا علت کشف شود تا درمان متناسب با آن پیشنهاد شود، اما اگر علت خاصی در میان نباشد، باید هر کسی در سبک زندگی روزمره و شیوه تغذیهای خودش دقیق شود و مواد خوراکی را که باعث ایجاد حالت تهوع میشود، شناسایی کند. مثلاً ممکن است فردی از یک خوراکی خوشش نیاید و در صورت تماس، بوییدن یا خوردن آن دچار حالت تهوع شود، ولی در فرد دیگری چنین مشکلاتی به وجود نیاید؛ بنابراین در این باره بررسی وضعیت سلامت و آنچه میخورید، به عهده خودتان است.
کی بخوریم؟
بعضی افراد عادت دارند به محض گرسنگی، سراغ غذا بروند. این طرز غذا خوردن خوب نیست و برای دستگاه هاضمه مشکل ایجاد میکند. غذا خوردن باید وقت مشخصی داشته باشد و هر روز سر موعد مقرر انجام شود. معده برای عملکرد بهتر، به این نظم احتیاج دارد. پس برای هر وعده غذاییتان، یک ساعت مشخص را وضع کنید و در خارج از آن ساعات، دیگر غذا نخورید.
یبوست دارید؟
در طب سنتی به یبوست، «امالامراض» میگویند و این بیماری را عامل اصلی ابتلا به سایر بیماریها میدانند. اگر کسی روزانه و بهراحتی نتواند عمل دفع را انجام دهد، دچار یبوست است. موادی که دفع میشوند، سمی هستند و اگر به دلیل یبوست از بدن خارج نشوند، به بدن برمیگردند. مواد زائد و سمی، این بار جایی انبار میشوند که خطر کمتری تهدیدشان میکند؛ مثل پوست یا عضلات؛ درنتیجه مشکلات پوستی و عضلاتی را به دنبال میآورند.چه بخورید؟
* مایعات و غذاهایی را مصرف کنید که حجمدهنده مدفوع هستند. سبزیجات و میوههای مختلف بخورید تا عمل دفع آسانتر انجام شود.
* بعد از هر وعده غذایی، یک تا دو قاشق روغن زیتون یا روغن کنجد مصرف کنید.
* 7 تا 10 دانه انجیر یا آلو را بشویید و بگذارید در ظرفی خیس بخورد. صبح روز بعد، آلوها یا انجیرها را ناشتا بخورید.
* دوغ و گل سرخ کاشان را با هم مخلوط کنید و بنوشید.
* یک قاشق خاکشیر را با نصف لیوان آب جوش و دو حبه قند مخلوط کنید و بنوشید.
* از ملینها استفاده کنید، ولی حواستان به تنوع هم باشد، یعنی هر روز از یک روش استفاده نکنید؛ هر یک از این روشهای مختلف را در یک روز به کار ببندید.
چه نخورید؟
* مهمترین مواد خوراکی که طب سنتی با تأکید، استفاده از آن را منع میکند، فستفودها هستند.