بررسی رفتار غذا یابی زالو طبی، جلسه چهارم
اهداف جلسه
بررسی رفتار غذایابی به صورت کیفی
وسایل مورد نیاز:
ماز- تکه‌های کوچک جگر گاو یا گوسفند یا مرغ – کرم خاکی
هزینه
نسبتاً بالا
پیش از اینکه آزمایش اصلی را توضیح بدهیم شرح مختصری می‌دهیم از محتوای آزمایشی که بر اساس آن این آزمایش طراحی شده است.
شرح آزمایش:
مطالعه‌ی رفتار زالو در این مقاله با استفاده از ماز Y بر روی زالو هایGreen horse صورت گرفته بود که قسمت عمده‌ی الگوی ما در این پژوهش را در بر می‌گیرد. این زالوها گوشت خوارند و کرم خاکی می خورند.
Figure 1 زالوهای Green hors
در این مقاله با استفاده از یک مازY و آب جاری، نشان داده شده است که زالو ها به کرم های زنده جذب می شوند.
با قطع کردن لب بالایی کرم های، قسمتی که به نظر می‌رسد زالو ها به آن جذب می شوند (به خاطر مواد شیمیایی که کرم ها برای پوشاندن بدن خود ترشح می کنند)، آن ها توانایی پیدا کردن کرم ها را از دست دادند.
دم کرم هایی که به تازگی کشته شده اند، زالو ها را جذب می کند، اما دم کرم هایی که 8-12 ساعت قبل کشته شده باشند، این طور نیست. نتیجه گیری نهایی این بود که کرم ها موادی ترشح می کنند که زالو ها را جذب می کند.
برای زالو طعمه های ساختگی به شکل کرم(ولی کوچکتر از خود آن) از فوم و پلاستیک درست کرده اند که در محلول کلسیم کلرید خیسانده اند و با کرم زنده هم آزمایش کرده اند. هم چنین با خون و دم کرم و آب شور وآب معمولی.
و فرض كرده اند كه زالو با لب بالایی خود طعمه اش را پیدا می كند.یعنی توسط گیرنده های شیمیایی نه به وسیله بویایی.
در ضمن اثبات شده است كه زالو های طبی (كه گونه ی مورد آزمایش ماست) از لحاظ عصبی از تمام انواع دیگر زالو پیشرفته ترند. و تمام زالوها از ابتدا گوشت خوار بوده اند که بعضی این رژیم غذایی را حفظ کرده اند و بعضی نه.
روش کار:
ماز Y که از جلسه ی قبل حاضر کرده اید را با آب بشویید. که بو یا ماده‌ی غذایی در آن نمانده باشد. ده عدد زالوی طبی تهیه کنید. باید این زالوها را از مزارع زالو یا مراکز طبی تهیه کنید که به صورت استریل باشد. زمان گرسنگی زالوها باید به یک اندازه باشد. می توانید محض اطمینان آنها را دو هفته بدون غذا در آزمایشگاه نگهدارید.
زالوها در برابر گرسنگی می توانند تا 6 ماه دوام بیاورند. ده عدد ظرف تلقی یا پلاستیکی کوچک تهیه کنید. اگر ظرف ها شیشه ای باشد خطر این وجود دارد که حین آزمایش از دستتان بیافتد و بشکند. حدود 3/4 ظرف‌ها را پر آب کنید و هر زالو را در یک ظرف بیاندازید. ظرف ها را با ماژیک سی دی شماره گزاری کنید.
تا نمونه ها از هم تفکیک شوند.
هدف از این مرحله از آزمایش چیست؟
در این مرحله از آزمایش ما تنها می‌خواهیم رفتار نمونه ها را در ماز بررسی کنیم و با قرار دادن یک نمونه‌ی خونسرد در یک طرف ماز و نمونه‌ی خونگرم در طرف دیگر ببینیم آیا زالوها قابلیت انتخاب بین دو مسیر را دارند را خیر؟
آیا زالو ها همه یک نوع رفتار را نشان می‌دهند یا در رفتارهای آنها تفاوت هایی وجود دارد؟
اگر تفاوتی در رفتارهاست تفاوت ها به چه شکل است؟
شرح آزمایش‌ها:
سه چهارم ماز را پر می کنیم. تقریبا 750 میلی لیتر. دقت کنید برای هر نمونه باید یک دور آب ماز را خالی کنید و از نو پر کنید زیرا نباید در آب باقی مانده ای از مواد غذاها باقی مانده باشد و زالوها را گمراه کند. (برای جلوگیری از هدر رفتن آب این آب را می توانید در مواردی مثل شستشوی اتومبیل یا...استفاده کنید.)
جدولی تهیه کنید و از یک تا ده شماره گیری کنید و در جلوی آن دو ستون خالی قرار دهید. برای هر یک از بازوهای ماز یک یا دو حرف مخفف در نظر بگیرید. مثلا بازویی که طعمه ی خونگرم در آن قرار دارد خ. گ و دیگری خ.س. در ستون بعد باید شرحی از رفتار زالو برای رسیدن به طعمه را یادداشت کنید. مثلاً این که زالو سریع به سراغ طعمه ی خونگرم یا خونسرد رفت یا یه کندی این کار را انجام داد.
در هر یکی از بازوی ماز یک تکه جگر گاو یا گوسفند یا ...قرار دهید و در دیگری یک کرم خاکی قرار دهید. حال باید زالوها را با پنس از داخل ظرف در بیاورید و و به نقطه‌ی شروع ماز بیاندازید. باید توجه تا می توانید استرس کمتری به زالوها وارد کنید یا حداقل استرسی که به زالوها وارد می کنید یکسان باشد.
حال همین طور که پیش از این از شما خواسته شد رفتاری را که مشاهده می کنید یادداشت کنید و در جدول ثبت کنید. پس از اتمام آزمایش زالو را در ظرف قرار دهید. ماز را خالی کرده و از اول پر کنید. دقت کنید که نباید جای طعمه‌ی خونگرم و خونسرد را تغییر دهید.
پس از اینکه تمام موارد را در جدول یادداشت کردید:
الف: آیا با توجه به مواردی که مشاهده کردید زالو ها قادر بودند بین دو بازو یک بازو را انتخاب کنند؟
ب: رفتارهایی که از زالو ها مشاهده کردید را به دقت شرح دهید.
ج: آیا این رفتارها در نمونه ها ی مختلف تکرار شد؟
د: آیا شما می توانید گروه های مختلفی در میان زالو ها تشخیص داد که یکسان باشند؟
پس از پاسخ دادن به این سوالات نتایج را در جدولی در نرم افزار اکسل وارد کنید.
توجه کنید که زالوها نباید زودتر از دو هفته یک بار تغذیه شوند. پس آزمایش بعدی را دو هفته بعد از این آزمایش انجام دهید.
معرفی منابع بیشتر:
تکالیف:
1- درباره‌ی حرکات زالو که در منابع علمی جانورشناسی به آنها اشاره شده تحقیق کنید.
مطالب مرتبط:
بررسی رفتار غذا یابی در زالو طبی، جلسه اول
بررسی رفتار غذا یابی در زالو طبی، جلسه دوم
بررسی رفتار غذا یابی در زالو طبی، جلسه سوم
بررسی رفتار غذا یابی در زالو طبی، جلسه چهارم
بررسی رفتار غذا یابی در زالو طبی، جلسه پنجم
بررسی رفتار غذا یابی در زالو طبی، جلسه ششم
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: سارا قربانی
تنظیم: نسرین صادقی
