احکام برخی مشاغل
1. بنگاه‌داری به عنوان یک شغل خدماتی؛ مانند آژانس اتومبیل و دیگر آژانس‌ها نه تنها ایرادی ندارد، بلکه شغلی لازم است که چرخه زندگی مردم بدون وجود آنها دچار اختلال خواهد شد.
آنچه در ارتباط با شغل معاملات ملکی باید بدان توجه داشت؛ این است که دروغ در هر شرایطی حرام است، مگر در جایی که مصلحت مهمی در میان باشد،[1] بر این اساس، اگر انسان به سود کمتر قانع باشد و قانون مربوط به معاملات ملکی را رعایت کند، می‌تواند بدون توسل به دروغ نیز به شغل بنگاه‌داری بپردازد.
2. کراهت فروش زمین که در روایات به آن اشاره شده، توصیه‌ای ارشادی است و به این حقیقت اشاره دارد که در سرمایه‌گذاری‌ها هیچ چیز جای زمین را نمی‌گیرد؛ زیرا که زمین به عنوان منبع کشاورزی و نیز جهت ساخت‌و‌سازها سرمایه اقتصادی پایداری در تمام زمان‌ها بوده و خواهد بود.
معاویة بن عمّار از امام صادق(علیه السلام) نقل می‌کند: هنگامى که رسول خدا(صلی الله علیه و اله) به مدینه وارد شد، به اشاره با پاى خود خطّى کشید و حدود مدینه را تعیین فرمود، بعد دعا کرد: «اللَّهُمَّ مَنْ بَاعَ رُقْعَةً مِنْ أَرْضٍ فَلَا تُبَارِکْ فِیهِ»؛ خدایا هر کس قطعهاى از زمین بفروشد مبارکش مباد.
همچنین امام باقر(علیه السلام) می‌فرماید: در تورات آمده است هر کس آب و زمین خویش را بفروشد و به جاى آن زمین و آبى نخرد همه قیمت آن نابود خواهد شد.
زراره می‌گوید: امام صادق(علیه السلام) فرمود: هیچ چیز بر انسان سخت‌تر از پول نقدى که پس از خود باقى گذارد نیست. وی می‌گوید: پرسیدم پس چه کند؟ امام فرمود: باغ یا بوستان یا خانه بخرد.[2]
گفتنی است با توجه به آنچه در این روایات آمده، اگر زمینی فروخته شده و به جای آن زمینی دیگر خریداری شود، اصل کراهت فروش زمین نیز از بین خواهد رفت و بر این اساس، بنگاه‌داری و یا کمک به همین نقل و انتقالات به خودی خود ایرادی نخواهد داشت.
جواب: در صورتی كه معاینه ضرورت داشته باشد و پزشك متخصص زن هم نباشد اشكال ندارد لكن باید به مقدار ضرورت اكتفا شود مثلاً اگر با معاینه از روی لباس تشخیص درد ممكن است بدن لمس نشود و نیز اگر با دستكش ممكن است از دستكش استفاده شود و اگر نگاه به بدن لازم نباشد نباید نگاه كند. (ترجمه استفتائات مقام معظم رهبری, چاپ وزیری, س1298 و 1303)
با مراعات کامل حجاب اسلامی اشکال ندارد، مگر در مورد بخصوصی که مفسده ای بر آن مترتب باشد. آیة الله خامنه ای(دام ظلّه)
ج) اگر آرایشگر مى‌داند كه كار او در جهت حرام بهره‌بردارى مى‌شود، جایز نیست چنین آرایشى را انجام دهد، حكم كاشتن ناخن كه احیاناً موجب وضو و غسل جبیره‌اى مى‌شود، در بالا گذشت. (آیة الله خامنه ای دام ظله)
ج) در قرارداد اجاره و تعیین اجرت باید طرفین قرارداد عاقل، بالغ و ملتفت باشند و شخص مست که مشاعرش کار نمى‌کند، صلاحیّت پرداخت اجرت به شما را ندارد. (آیة الله خامنه ای دام ظله)
ج) یادگیرى درحد رفع نیازهاى ضرورى، واجب كفائى است. (آیة الله خامنه ای دام ظله)
ج) اگر بر اساس توافق طرفین و مطابق مقرّرات نظام پزشكى باشد اشکال ندارد. (آیة الله خامنه ای دام ظله)
ج) با علم به اینكه مشترى از ابزارى كه در اختیار او قرار داده مى شود استفاده حرام م ى کند، جایز نیست و كسب درآمد از این طریق نیز اشكال دارد ولى در صورت شک در اینکه مشترى از آن بصورت حرام استفاده مى کند، اشكال ندارد.
پی نوشت:
[1]. موارد جواز دروغ گفتن، 2194. [2]. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 17، ص 69
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اسلام کوئیست
استفتائات، موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء
قم پایگاه اطلاع رسانی آیة الله خامنه ای دام ظله
سایت اندیشه قم
مطالب مرتبط:
