تبیان، دستیار زندگی
بن ماری از واژه فرانسوی bain marie به معنی حمام آب که معادل انگلیسی آن water bath می باشد گرفته شده است. این دستگاه برای گرم کردن تدریجی و یکنواخت به محلول ها در یک بازه زمانی خاص استفاده می شود.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آشنایی با دستگاه بن ماری

دانش پژوهان عزیز در این بخش می خواهیم شما را با دستگاهی بسیار پرکاربرد در صنعت، آزمایشگاه های پزشکی و شیمیایی یعنی دستگاه بن ماری آشنا سازیم.

بن ماری از واژه فرانسوی bain marie به معنی حمام آب که معادل انگلیسی آن water bath می باشد گرفته شده است. این دستگاه برای گرم کردن تدریجی و یکنواخت، به محلول ها در یک بازه زمانی خاص استفاده می شود. محدوده دمایی بن‌ماری‌ ها كه به طور طبیعی و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد از دمای اتاق تا 100 درجه سانتی گراد می بایست باشد.

زیرا در بالاتر از 100 درجه سانتی گراد آب تبخیر می شود. این دستگاه نخستین بار توسط شیمی دانان به دلیل نیاز به داشتن منبعی برای حرارت دادن تدریجی به مواد شیمیایی تولید شد. اختراع این دستگاه به افراد متعددی نسبت داده شده است و مخترع دقیق آن ناشناخته است. ولی اختراع آن به صدها سال پیش نسبت داده شده است.

آشنایی با دستگاه بن ماری

بن‌ماری در انواع، اشكال و سایزهای مختلفی موجود است. اكثرا محفظه ای فلزی دارند كه خود از سه یا چهار بخش پایه تشكیل شده است: یك دستگیره، یك محفظه بیرونی (یا زیرین) روكش دار كه دربرگیرنده مایع داخل حمام است، یك محفظه كوچك تر داخلی (یا فوقانی) كه درون محفظه بیرونی قرار گرفته و مواد مورد آزمایش كه قرار است دمای آن تنظیم شود را دربر می گیرد، این محفظه معمولا تا نیمه در مایع فرو می رود. زیر محفظه خارجی نیز منبع حرارتی قرار دارد.

همانگونه که در شکل زیر نشان داده شده است با برداشتن درپوش ها می توان ظرف یا بشر حاوی مواد شیمیایی که حاوی حلال می باشد را بر روی جایگاه قرار داد. هم چنین به منظور حرارت دادن مواد خظرناک که شعله مستقیم سبب انفجار آن ها می شود از این وسیله استفاده می شود.

آشنایی با دستگاه بن ماری

محفظه بن ماری باید همیشه حاوی مقدار کافی آب مقطر تمیز باشد. بنابراین قبل از روشن ساختن آن از کافی بودن حجم آب اطمینان حاصل کنید، خصوصا زمانی که می خواهید شبانه یا برای مدت طولانی دستگاه را روی دمای بالایی روشن بگذارید. بدیهی است که کم شدن آب آن باعث بروز آسیب در دستگاه و آتش سوزی خواهد شد.

برای پر کردن بن ماری از آب یک بار تقطیر استفاده نمایید. مراقب باشید که نمونه های شما به آب نفوذ نکند. در صورت مشاهده آلودگی در آب بن ماری، بلافاصله آب آن را به طور کامل تخلیه و پس از شستشوی محفظه آن را از آب تمیز پر نمایید. جنس بن ماری از فولاد می باشد و توسط رنگ با مقاومت بالا پوشش دهی می شود تا زنگ نزند.

آشنایی با دستگاه بن ماری

ایمنی:

در هنگام کار با بن ماری باید دقت شود که محیط عاری از مواد احتراقی و قابل اشتعال باشد. بن ماری را باید به پریزی متصل کرد که دارای سیم تخلیه برق در زمین باشد و هنگام تماس با بن ماری از وسایل حفاظتی باید استفاده کرد زیرا ممکن است موجب سوختگی شود. هنگام قرار دادن و یا برداشتن نمونه باید دقت شود که صورت بر روی محفظه بخار قرار نگیرد زیرا بخارات دمای بالا موجب سوختگی خواهد شد.

آشنایی با دستگاه بن ماری

مطالب مرتبط:

باران سنج

آشنایی با دستگاه تبخیر روتاری

دستگاه استخراج سوکسله

اتوکلاو

سیم پیچ ها

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: نفیسه مدانلو

تنظیم: نسرین صادقی