سوره ی نساء - آیات 9 الی 16
آتش مىخورند
وقتى كسى كارى در جامعه انجام مىدهد، كمكم دیگران هم یاد مىگیرند و آن كار بین مردم مرسوم مىشود و بعدها بازتاب آن، به آن شخص یا خانواده و فرزندانش برمىگردد. كسى كه در حق یتیمان نیكى كند، در واقع نیكى كردن به یتیمان را مرسوم مىكند و اگر در آینده، فرزندانش یتیم شوند به آنان نیكى مىشود. عكس آن هم ممكن است. پیامبر اكرم(ص) مىفرماید: آنچه به خود مىپسندى به دیگران هم بپسند، و آنچه را به خود نمىپسندى، به دیگران هم نپسند. خداى مهربان خوردن مال یتیم را به خوردن آتش تشبیه كرده است:
و كسانى كه نگرانند از این كه فرزندان ناتوانى از خود بهجا بگذارند، باید بترسند و از خدا بترسند و درست سخن بگویند.
كسانى كه اموال یتیمان را ظالمانه مىخورند، در حقیقت در شكمهاى خود آتش فرو مىبرند و به زودى در آتشى سوزان خواهند افتاد.
آیات 9 و 10
احكام ارث
طبق قانون اسلام، وقتى كسى از دنیا مىرود و اموالى از خود به جاى مىگذارد، باید اول بدهىهاى او را پرداخت و سپس به سفارشهاى او عمل كرد و بعد باقى مانده اموالش را بین بستگانش تقسیم كرد.
اما این یك تقسیم ساده و معمولى نیست و قوانین مخصوصى دارد كه همه از روى علم و حكمت الهى است. خداوند مهربان سهم هر یك از افراد را تعیین فرموده است. براى مثال سهم پسران دو برابر سهم دختران است. از امام رضا(ع) روایت شده كه فرمود: «این كه سهم دختران نصف سهم پسران از میراث است، به خاطر آن است كه زن هنگامى كه ازدواج مىكند، چیزى مىگیرد و مرد باید چیزى بدهد. به علاوه، هزینه‌ی زندگىِ زنان بر دوش مردان است در حالى كه زن در برابر هزینه‌ی زندگى مرد و خودش، مسئولیتى ندارد.»
خداوند به بازماندگان سفارش مىكند كه قوانین ارث را درست و دقیق انجام دهند، و به آنان كه دستورات را اطاعت مىكنند، مژده‌ی بهشت مىدهد و مىفرماید كه مجازات نافرمانان، آتش است:
خداوند به شما درباره‌ی فرزندانتان سفارش مىكند كه سهم پسر برابر سهم دو دختر است، پس اگر فرزندان، بیش از دو دختر باشند، دو سوم میراث، سهم آنان است و اگر فقط یك دختر باشد، سهم او نصف ارث است، و براى پدر و مادر، هر كدام یك ششم میراث است، اگر فرزندى داشته باشد و اگر فرزندى نداشته باشد و پدر و مادر از او ارث ببرند، براى مادر او، یك سوم است. و اگر برادرانى داشته باشد، مادرش یك ششم مىبرد و اینها بعد از انجام وصیتى است كه او كرده و بعد از دادن بدهىهاى اوست.
شما نمىدانید پدر و مادر و فرزندانتان، كدام یك براى شما سودمندترند. این حكمى از سوى خداوند است و خدا داناى حكیم است.
و براى شما نصف میراث زنانتان است؛ اگر آنان فرزندى نداشته باشند و اگر فرزندی داشته باشند، یك چهارم ارث، از آنِ شماست؛ پس از انجام وصیتى كه كردهاند و دادن بدهىهاى آنان. و براى زنان شما یك چهارم میراث شماست اگر فرزندى نداشته باشید، و اگر فرزندى داشته باشید، یك هشتم ارث به آنان مىرسد؛ بعد از انجام وصیتى كه كردهاید و دادن بدهىها.
و اگر مردى باشد كه فقط خواهر و برادر از او ارث مىبرند، یا زنى كه برادر یا خواهرى دارد، سهم هر كدام یك ششم است.
و اگر بیش از این باشند، آنان در یك سوم شریك هستند، بعد از انجام وصیت و دادن بدهى. و باید كه وصیت زیان نرساند.
این سفارش از سوى خداست و خداوند دانای بردبار است. اینها حدود خداست و هر كس از خدا و پیامبر او اطاعت كند، او را در باغهایى وارد مىكند كه در پاى آن نهرها جارى است، همیشه در آنجا خواهد بود و این پیروزى بزرگى است. و كسى كه از خدا و پیامبرش نافرمانى كند و از حدود او تجاوز كند، او را در آتشى وارد مىكند كه همیشه در آن خواهد بود و براى او عذابى خواركننده خواهد بود.
آیات 11 الى 14
خداوند توبهپذیر و مهربان است
خداوند مهربان براى زنانى كه مرتكب اعمال زشتى مىشوند و به همسر و خانواده خود خیانت مىكنند، به شرط آن كه گناه آنان ثابت شود، مجازاتهایى مقرر داشته است كه مىخوانیم:
و از زنان شما آنان كه مرتكب كار زشتى مىشوند، باید چهار نفر از خودتان بر آنان شهادت بدهند. پس اگر شهادت دادند، آنان را در خانهها نگهدارید تا مرگشان فرا رسد، یا این كه خداوند راهى براى آنان قرار دهد. و آن دو نفر از شما كه آن كار زشت را كردند، آزار دهید، پس اگر توبه كنند و درستكار شوند، از ایشان بگذرید؛ به راستى خدا توبهپذیرِ مهربان است.
آیات 15 و 16
آشنایی با قرآن کریم برای نوجوانان
سوره ی نساء
