هفته وحدت یا هفته برائت

در ایّام پر سرور تولّد نبیّ گرامی اسلام و رسول رحمت، محمّد مصطفی صلّی الله علیه وآله، و موسّس مکتب جعفری، امام جعفر صادق علیه السّلام قرار داریم؛ امیدواریم در پرتو تعالیم نبوی و تحت ارشادات ربّانی اوصیای الهی آن حضرت، امّت اسلامی بیش از پیش به هم نزدیک شوند تا مستکبران عالَم با مشاهده این نزدیکی و اتّحاد در مقابل جبهه کفر، از تمام اقدامات خود در ضربه زدن به کیان امّت اسلامی ناامید شوند. این مناسبت فرصت مغتنمی است تا یکی از مهمّترین چالش های پیش روی امّت اسلامی را مورد توجّه قرار دهیم.

موضع رسول اعظم در برابر معاندان

در قرآن کریم می خوانیم: «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ یَرْجُوا اللَّهَ وَ الْیَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثیراً»(1)؛ برای شما در رسول الله اسوه و الگویی نیکو و پسندیده است البته نسبت به کسی که امید به خدا و روز پایانی دارد و خدا را بسیار یاد می کند.

در زمان حیات مبارک نبیّ گرامی اسلام، افرادی که در خدمت ایشان بودند، به لحاظ ایمان و اعتقاد به اسلام و پیامبر بزرگوار آن یکسان نبودند؛ از اشخاصی که در شأن آنها این آیه نازل شد:

«إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى‏ مِنَ الْمُوْمِنینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ»(2)؛ خدا از بعضی از مومنان در برابر جنّت، جان و مال ایشان را می خرد.

تا افرادی که درباره ایشان چنین نازل شد:

«وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدینَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَیْنِ ثُمَّ یُرَدُّونَ إِلى‏ عَذابٍ عَظیم»(3)

بعضی از افرادِ پیرامونِ شما، منافق هستند... شما (نبیّ گرامی اسلام) آنها را نمی شناسی، ما آنها را می شناسیم و به زودی و حتماَ ایشان را دو مرتبه عذاب می کنیم...»(4)

ملاحظه می فرمایید مومن و منافق گرد پیامبر صلّی الله علیه وآله آمدند؛ مومن به هدف بهره مندی از هدایتگری ولیّ خدا و منافق به دنبال ضربه زدن؛ حال بنگرید رسول اعظم صلّی الله علیه وآله چه برخوردی با منافقان داشتند؟

مادامی که اقدام جدّی ضدّ امّت اسلامی نمی کردند، بر اساس ظاهر که خود را مسلمان معرفّی می کردند، با ایشان معامله می شد.

در جریان فتح مکّه، نبیّ رحمت، با آل ابی سفیان چه برخوردی کردند؟ ما به عنوان پیروان مکتب نبویّ، چگونه باید رفتار خود را با گروه های مختلف تنظیم کنیم؟

اگر قرار باشد با هر فردی که کوچکترین زاویه ای با معارف حقّه و اصیل اسلام دارد، برخورد تند شود، از اسلام چه چیز باقی خواهد ماند؟

مخالفان مذهب بر گِرد رئیس مذهب

اکنون نگاهی می کنیم بر دوران زندگی رئیس مذهب صادق آل محمّد صلّی الله علیه و آله. شیخ الطّائفه طوسی در رجال خود 3224نفر را از اصحاب امام صادق علیه السّلام معرفّی کرده است.(5) به نظر شما همه این افراد، شیعه اثنی عشری بودند؟ بسیاری از روایان حدیث که البته مورد وثوق هم هستند، از برادران اهل سّنت و پیرو مکتب خلفاء می باشند.

به نظر مراجع عظام شیعه، هر فردی که توحید و نبوّت نبیّ گرامی اسلام را قبول داشته باشد، مسلمان است و مال و جان و ناموس او، محترم می باشد.(6)

یک اصل اساسی که قرآن کریم بیان کرده، احترام به مقدّسات مذاهب و ادیان مختلف است: «وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ»(7)

سبّ در لغت به معنای فحش و ناسزا می باشد؛ خدا خطاب به مومنان می فرماید: «آنچه را دیگران غیر از خدا می خوانند(بُتِ بت پرست را )، سبّ نکنید(اهانت به مقدّسات دیگران نکنید)» چرا؟ چون طبیعتا «آنها هم مقدّس ترین مقدّسات شما -یعنی الله تبارک و تعالی- را از روی دشمنی و جهالت، سبّ خواهند کرد». اگر خوش نداری که مقدّسات شما مورد اهانت قرار گیرد، شما هم، مقدّسات دیگران را اهانت نکن.

ببینید قرآن کریم تا چه اندازه به مقدّسات مکاتب مختلف توجّه دارد؛ آن بُت را می فرماید ناسزا و فحش ندهید چه رسد به کسی که مسلمان است و لو به ظاهر.

علمای شیعه و گفتمان وحدت

در پرتو مجاهدات بزرگان مکتب امامیّه چون مرحوم آیة الله آقای بروجردی، الأزهر مصر، مکتب اهل بیت (مذهب جعفری علیه السّلام) را به رسمیّت شناخت. آیا رواست امروز، بعضی از محافل منسوب به شیعه، تمام زحمات علمای شیعه را نادیده بگیرند و با طرح مسائل تفرقه انگیز، سبب کاهش اقتدار امّت اسلامی گردند؟ آیا خدا از این گناه بزرگ می گذرد؟

«وَ أَطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ ریحُكُمْ وَ اصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرینَ»(٨)؛ و خدا و رسولش را اطاعت کنید و نزاع و اختلاف نکنید چون فَشَل می شوید و دولت و شوکت شما از میان خواهد رفت و صبر کنید زیرا الله با صابران است.(٩)

بعد از انقلاب اسلامی در ایران به رهبری فقیهی آگاهِ به زمان، گفتمان وحدتِ میان امّت اسلامی، طرح شد؛(١٠) از آنجا که امّت اسلامی، دشمن مشترک دارند، مطلوب است که همه مسلمانان از همه مذاهب، در برابر دشمن واحد، وحدت داشته باشند. اکنون از شما خواننده فرهیخته سوال می کنیم:

هفته وحدت بهتر است یا هفته برائت؟

قربانی کردن شیعه، از محافل خصوصی تا شبکه های ماهواره ای

امروز در دنیا با این همه وسائل ارتباطی، دیگر محفل و مجلس خصوصی وجود ندارد؛ اگر یک شیعه، حرفی بزند یا کاری کند که در یک منطقه دور افتاده، جان و مال و ناموس یک شیعه دیگر به خطر افتد، دست نفر اوّل هم دخیل است.

راقم این سطور در ایّام اربعین سال جاری به توفیق الهی در عتبات عالیات حضور داشت؛ در نجف اشرف -که خدا نصیب فرماید- با جوانی برخورد کرد که سوالی چنین داشت:

"من در کنار ضریح به خلفاء لعن فرستادم؛ یک روحانی به من گفت نگو چون مقام معظّم رهبری منع کردند؛ شما مرا توجیه کن."

نویسنده به آن جوان همان مطلب بالا را گفت که آیا شما راضی می شوی جان یک شیعه در اثر کردار یا گفتار شما، به خطر بیافتد؟ مباحث اختلافی شیعه و سنّی، باید در فضایی کاملاً علمی در حوزه های علمیّه و دانشگاه ها، بررسی شود نه اینکه در شبکه های ماهواره ای برای همه مردم پخش شود. شبکه ای که به نام نامی امام حسین علیه السّلام است در برابر گفتمان رسمی جمهوری اسلامی ایران پیرامون وحدت امّت اسلامی، گفتمان برائت را ضمن "هفته برائت" بیان کرده است؛ در شرایط کنونی جهان اسلام، کدام بهتر است؟

«فَأَیْنَ تَذْهَبُونَ‏»(11)؛ کجا می روید؟

سبّ یا لعن

در پایان اشاره به این مطلب ضرورت دارد که سبّ غیر از لعن است؛ سبّ یعنی فحش و ناسزا که به تعبیر آیة الله سیستانی در "المسائل المختلفة"، فحش یعنی کلامی که بیان آن قبیح است که به فتوای ایشان حرام است. امّا لعن دعا می باشد، یعنی از خدا می خواهیم که فرد یا افرادی را از رحمت خود، دور کند؛ خدا در قرآن کریم، عدّه ای را لعن کرده است؛ به این آیات توجّه کنید:

«إِنَّ الَّذینَ یَكْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا مِنَ الْبَیِّناتِ وَ الْهُدى‏ مِنْ بَعْدِ ما بَیَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِی الْكِتابِ أُولئِكَ یَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ یَلْعَنُهُمُ اللاَّعِنُونَ»(12)؛ کسانی که بیّنات و هدایتی را که ما برای مردم نازل کردیم، کتمان کنند، خدا و همه لعنت کنندگان، ایشان را لعن می کنند.

«إِنَّ الَّذینَ یُوْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهیناً»(13)؛ خدا افرادی را که خدا و رسولش را اذیت می کنند، در دنیا و آخرت، لعن کرده است.

پی نوشت:

1.احزاب/21

2.توبه/111

3.توبه/101

4.اعتقاد رسمی امامیّه بر اساس آیات قرآن کریم که از جمله آن، همین آیه 101 سوره توبه می باشد، این است که اصحاب پیامبر صلّی الله علیه وآله، همه سعادتمند و اهل نجات نیستند؛ به تعبیر دیگر عدالت صحابه که بعضی از برادران اهل سنّت، به آن معتقدند، هماهنگ با آیات قرآن کریم نیست.

5.طوسی، محمد بن الحسن، رجال الطوسی، موسسه نشر اسلامی، چاپ دوم، 1420 ق.

6.به سایت مقام معظّم رهبری، آیة الله سیستانی، آیة الله سبحانی و آیة الله وحید مراجعه کنید.

7.انعام/108

8.انفال/46

9.برای مطالعه بیشتر به "المیزان فی تفسیر القرآن" ج9 ص 95 مراجعه کنید.

10. ما از نظرات مرحوم امام خمینی (ره) نسبت به اهل سنّت، پیش از انقلاب اسلامی، آگاه هستیم؛ آنچه را ایشان در کتاب کشف الاسرار یا در مکاسب محرّمه خود بیان کردند. از دیدگاه امام، شرایط زمانی و مکانی در فهم از متون دینی، نقش بسزایی دارد. قبل از انقلاب، نظر، همان بوده که در "کشف الاسرار" و "مکاسب محرّمه"، تبیین شده؛ امّا بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی، نظر تغییر کرد و گفتمان وحدت و همگرایی امّت اسلامی با تمام اختلافاتی که دارند، طرح گردید. برای همین به شبکه های ماهواره ای منسوب به وهّابیت توصیه می کنیم نظرات مرحوم امام که مربوط به قبل از انقلاب است را ملاک و معیار، قرار ندهند زیرا این عمل، چیزی جز مغالطه نیست. ملاک و معیار، بیاناتی است که مرحوم امام بعد از انقلاب اسلامی، ایراد کرده اند.

11.تکویر/26

12.بقره/159

13.احزاب/57

مطالب مرتبط:

وحدت شیعه و سنی، آموزه اصیل اسلامی

روابط با غیرشیعه، آری یا خیر؟!

راه حلّ های امام ششم برای وحدت

ندای وحدت از حنجره صادق آل محمد علیهم السلام

محبّت با چه کسی؟ شدّت با چه کسی؟