تبیان، دستیار زندگی
آیت الله حاج شیخ یحیی انصاری شیرازی از اساتید برجسته اخلاق و فلسفه حوزه علمیه قم، دعوت حق را لبیک گفت و به دیار باقی شتافت
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آیت الله انصاری شیرازی درگذشت

آیت الله یحیی انصاری شیرازی
آیت الله حاج شیخ یحیی انصاری شیرازی از اساتید برجسته اخلاق و فلسفه حوزه علمیه قم، دعوت حق را لبیک گفت و به دیار باقی شتافت

آیت الله حاج شیخ یحیی انصاری شیرازی، از اساتید برجسته اخلاق حوزه علمیه قم، پس از یک دوره طولانی بیماری، نیمه شب 13 دی ماه 1393، در بیت خود دعوت حق را لبیک گفته و به دیار باقی شتافت.

شمه‌ای از حیات پربار استاد اخلاق حوزه

تولد و دوران‌ کودکی‌

آیت‌ الله‌ یحیی‌ انصاری‌ شیرازی‌ در سال‌ 1306 هجری‌ شمسی‌ در نودایجان‌ داراب‌، از توابع‌ شیراز دیده‌ به‌ جهان‌ گشود. پدر او مرحوم‌ شیخ‌ محمد فخر انصاری‌ فرزند شیخ‌ ذکریای‌ نصیرالاسلام‌ انصاری‌ از سران‌ و مبارزان‌ مشروطه‌ بود و خانواده‌ او از علاقه‌‌مندان‌ به‌ خاندان‌ پاک‌ پیامبر – صلی الله علیه و آله و سلم - و از ارادتمندان‌ به‌ ساحت‌ روحانیت‌ شیعه‌ بودند. بر اساس‌ اسناد موجود، نسب‌ خاندان‌ ایشان‌ به‌ جابر بن‌ عبدالله انصاری‌ می‌رسد. آیت‌ الله‌ انصاری‌ شیرازی‌ دوران‌ کودکی‌ خود را در میان‌ این‌ خانواده‌ گذراند و از همان‌ ایام‌ به‌ اخلاق‌ اسلامی‌ آراسته‌ شد.

دوران‌ تحصیل‌

آیت‌ الله‌ یحیی‌ انصاری‌ شیرازی‌ پس‌ از اتمام‌ مکتب‌خانه‌ و دو سال‌ تحصیل‌ در دبستان‌، تحصیل‌ علوم‌ دینی‌ را در زادگاه‌ خود ـ نودایجان‌ داراب‌ ـ آغاز کرد. مقدمات‌ را نزد استادان‌ آن‌ دیار همچون‌ آیت‌ الله‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ انصاری‌، مدرس‌ حوزه‌ علمیه‌ داراب‌ و از شاگردان‌ مرحوم‌ آیت‌ الله حاج‌ میرزا ابراهیم‌ شیرازی‌ که‌ او نیز از شاگردان‌ مرحوم‌ آیت‌ الله میرزای‌ شیرازی‌ بود، فرا گرفت‌ در سال‌ 1325 برای‌ ادامه‌ تحصیل‌، به‌ شیراز آمد و از مدرسان‌ و استادان‌ بزرگ‌ آن‌ دیار بهره‌های‌ بسیار برد. حوزه‌ علمیه‌ شیراز در آن‌ روزگار از عنایات‌ مرجع‌ بزرگی‌ به‌ نام‌ آیت‌الله‌ العظمی‌ سید نورالدین‌ شیرازی‌ بهره‌مند بود و عالمان‌ بسیاری‌ در آن‌ به‌ تدریس‌ و تألیف‌ می‌پرداختند. او در این‌ سالها به‌ تدریس‌ منطق‌ و ادبیات‌ نیز می‌پرداخت‌.

استاد انصاری‌ شیرازی‌ در سال‌ 1331 به‌ قم‌ مهاجرت‌ کرد. در قم‌ نیز به‌ تکمیل‌ دروس‌ سطح‌ پرداخت‌ و سپس‌ در درس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ علمای‌ بزرگ‌ آن‌ روزگار شرکت‌ کرد. در این‌ میان‌ به‌ تحصیل‌ فلسفه‌ و علوم‌ عقلی‌ نیز پرداخت‌ و از استادانی‌ همچون‌ علامه‌ سید محمد حسین‌ طباطبایی‌ - رحمه الله - و برادر ایشان‌ مرحوم‌ استاد سید محمدحسن‌ طباطبایی‌ بهره‌ برد.

او همگام‌ با تحصیل‌، به‌ تدریس‌ آنچه‌ آموخته‌ بود نیز پرداخت‌. همچنین‌ وی‌ در طول‌ سالهای‌ تحصیل‌ خود همواره‌ در درسهای‌ اخلاق‌ شرکت‌ می‌جست‌ و به‌ تهذیب‌ نفس‌ ـ به‌ عنوان‌ مهم‌ترین‌ دغدغه‌ خود ـ اهمیت‌ بسیار می‌داد.

استادان‌ و دوستان‌

آیت‌ الله‌ انصاری‌ شیرازی‌ در سه‌ حوزه‌ علمیه‌ نودایجان‌ داراب‌، شیراز و قم‌ به‌ محضر عالمان‌ و استادان‌ بسیاری‌ شرفیاب‌ شد. او دروس‌ مقدماتی‌ را در نودایجان‌ داراب‌ نزد استادان‌ آن‌ دیار فرا گرفت‌ از جمله‌ کتاب‌ تبصره‌ علامه‌ را نزد عموی‌ پدر خود حاج‌ شیخ‌ ابوالحسن‌ انصاری‌ شیرازی‌، امام‌ جماعت‌ مسجد وکیل‌ شیراز آموخت‌. کتب‌ جامع‌ المقدمات‌، سیوطی‌ و حاشیه‌ را نیز از محضر آیت الله حاج‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ انصاری‌ بهره‌ گرفت‌ با ورود به‌ شیراز از محضر آیت‌ الله‌ العظمی‌ سید نورالدین‌ شیرازی‌ و آیت‌ الله سید عبدالعلی‌ آیت‌ اللهی‌ بهره‌ برد.

ایشان، مطول‌ و مغنی‌ را خدمت‌ آقای‌ حاج‌ عالم‌ و مرحوم‌ حاج‌ حکیم‌ و شرح‌ لمعه‌ را نزد حاج‌ آقای‌ اردکانی‌ فرا گرفت‌.

در قم‌ نیز، کفایه‌ و مکاسب‌ را نزد آیت‌ الله آقای‌ حاج‌ سید محمدباقر سلطانی‌ و رسائل‌ را از محضر آیت‌ الله مجاهدی‌ تبریزی‌، شرح‌ منظومه‌ را نزد آیت‌ الله منتظری‌ و شرح‌ تجرید را در محضر آیت الله حاج‌ شیخ‌ فکور یزدی‌ آموخت‌. سپس‌ به‌ درس‌ خارج‌ امام‌ خمینی‌ - رحمه الله - رفت‌ و همزمان‌ در درس‌ آیت‌ الله‌ العظمی‌ بروجردی‌ - رحمه الله -؛ آیت‌ الله‌ شیخ‌ مرتضی‌ حائری‌ - رحمه الله - و آیت‌ الله اراکی‌ - رحمه الله - شرکت‌ جست‌.

ایشان، علوم‌ عقلی‌ مانند اسفار اربعه‌، شفا، تمهید القوائد را نیز نزد علامه‌ سید محمد حسین‌ طباطبایی‌ - رحمه الله - آموخت‌ و به‌ توصیه‌ ایشان‌، شرح‌ فصوص‌ قیصری‌ را نزد مرحوم‌ سید محمد حسن‌ الهی‌ (برادر علامه‌ طباطبایی‌) فرا گرفت‌. ایشان‌ مدت‌ سی‌ سال‌ از محضر علامه‌ طباطبایی‌ استفاده‌ کرد و از شاگردان‌ خصوصی‌ این‌ استاد به‌ شمار می‌رفت‌.

آیت‌ الله‌ انصاری‌ شیرازی‌ در طی‌ این‌ سالها با بسیاری‌ از طلاب‌ و فضلاء رابطه‌ دوستی‌ داشته‌ که‌ برخی‌ همچون‌ حضرات‌ آیات‌ جوادی‌ آملی‌، حسن‌ زاده‌ آملی‌، امینی‌ و حجج‌ اسلام‌ آقایان‌ دکتر احمدی‌، سید حسن‌ لنگرودی‌، صائمی‌ زنجانی‌ و سید عباس‌ ابوترابی‌ از این‌ جمله‌اند.

فعالیتهای‌ علمی‌ و فرهنگی‌

ایشان، تلاش‌های‌ فرهنگی‌ بسیاری‌ را به‌ جامعه‌ شیعه‌ ارزانی‌ داشته‌ است‌. او با تربیت‌ شاگردان‌ عالم‌، مبارز و با اخلاق‌، هماره‌ حوزه‌های‌ علمیه‌ را یاری‌ می‌داده‌ است‌. او تدریس‌ علوم‌ دینی‌ را از آغازین‌ سالهای‌ طلبگی‌ شروع‌ کرده‌ است‌ و تا کنون‌ به‌ تدریس‌ دروس‌ بسیاری‌ از جمله‌ تدریس‌ کتابهای‌ لمعه‌، رسائل‌، مکاسب‌، کشف‌ المراد، شرح‌ تجرید، شرح‌ منظومه‌ سبزواری‌، شرح‌ اشارات‌، اسفار، شرح‌ فصوص‌ قیصری‌، تمهید القواعد و مصباح‌ الانس‌، توفیق‌ یافته‌ است‌. همچنین‌ کتاب‌ شرح‌ منازل‌السائرین‌ را که‌ از کتب‌ اخلاقی‌ به‌ شمار می‌رود، تدریس‌ فرموده‌ و به‌ تدریس‌ مجلداتی‌ از بحارالانوار که‌ در آن‌ به‌ بحث‌ معاد پرداخته‌ شده‌، اشتغال‌ داشته‌ است‌.

آیت‌ الله‌ انصاری‌ شیرازی‌ کتابهای‌ بسیار در زمینه‌های‌ گوناگون‌ نگاشته‌ است‌ که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌ «شرح‌ شرح‌ منظومه‌» در چهار جلد و «مجموعه‌ اشعار و قصائد و غزلیات‌» اشاره‌ کرد. ایشان‌ جزوات‌ و دست‌‌نوشته‌های‌ بسیاری‌ دارند که‌ به‌ چاپ‌ نرسیده‌ است‌.

فعالیتهای‌ سیاسی‌

آیت‌ الله‌ انصاری‌ شیرازی‌ در طول‌ سالیان‌ مبارزه‌ با رژیم‌ پهلوی‌، همواره‌ در خط‌ مقدم‌ حضور داشته‌ است‌. او که‌ علاقه‌ شدیدی‌ به‌ امام‌ خمینی‌ - رحمه الله - داشت‌، از وی‌ به‌ عنوان‌ کسی‌ که‌ بر شیعه‌ و اسلام‌ عزت‌ داده‌ و آن‌ را زنده‌ کرد، یاد می‌کند و یکی‌ از مروجان‌ جدی‌ اندیشه‌ مرجعیت‌ امام‌ خمینی‌ - رحمه الله - در آن‌ روزگار بود. او پس‌ از حادثه‌ مدرسه‌ فیضیه‌، به‌ سخنرانی‌ پرداخت‌ و ضمن‌ افشای‌ ماهیت‌ پلید رژیم‌ شاه‌ بر عزم‌ امام‌ - رحمه الله - و ملت‌ برای‌ مبارزه‌ تا پیروزی‌ نهایی‌ تأکید کرد و به‌ دشمنان‌ مردم‌ هشدار داد که‌ دست‌ از اعمال‌ خود بردارند و به‌ محاصره‌ و زندان‌ امام‌ - رحمه الله - ادامه‌ ندهد وگرنه‌ خشم‌ ملت‌ را نمی‌توانند خاموش‌ سازند.

سخنان‌ روشنگر این عالم برجسته در شهرهای‌ گوناگون‌ باعث‌ شد که‌ رژیم‌ به‌ تعقیب‌ و تهدید او دست‌ بزند و او را به‌ شهرهای‌ نائین‌ و کوهدشت‌ تبعید کند. اما این‌ مجاهد نستوه‌ در آنجا نیز دست‌ از مبارزه‌ بر نداشت‌. صراحت‌ و راستگویی‌ او حتی‌ در بازجوییها نیز به‌ چشم‌ می‌خورد؛ به‌‌گونه‌ای‌ که‌ در پاسخ‌ به‌ پرسشهای‌ ساواک‌ با صراحت‌ اعلام‌ می‌کرد که‌ بر ضد رژیم‌ سخن‌ گفته‌ و مردم‌ را شورانده‌ است‌. این‌ مسأله‌ بازجویان‌ را به‌ اعجاب‌ و شگفت‌ واداشته‌ بود.

بخشی‌ از مبارزه‌های‌ او به‌ همکاری‌ با جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ مربوط‌ می‌شد؛ به‌‌گونه‌ای‌ که‌ امضای‌ او در زیر بسیاری‌ از اعلامیه‌ها، از جمله‌ نامه‌ اعلام‌ مرجعیت‌ امام‌ خمینی‌ - رحمه الله - به‌ چشم‌ می‌خورد.

ایشان پس‌ از پیروزی‌ شکوهمند انقلاب‌ اسلامی‌ نیز همواره‌ مدافع‌ انقلاب‌ و آرمان‌هایی‌ که‌ خون‌ شهیدان‌ بسیاری‌ برای‌ احیای‌ آن‌ ریخته‌ شده‌، بوده‌ است‌ و از حمایت‌ و پشتیبانی‌ امام‌ خمینی‌ - رحمه الله - و رهبر معظم‌ انقلاب‌، حضرت‌ آیت‌ الله‌ خامنه‌ای‌ دریغ‌ نورزیده‌ است‌ و همواره‌ جوانان‌ را به‌ حراست‌ از راه‌ انقلاب‌ و مبارزه‌ با التقاط‌ و انحراف‌ دعوت‌ کرده‌ است‌.

زندگی‌ ساده‌ و زی‌ طلبگی‌ ایشان زبانزد خاص و عام بوده و سطح‌ زندگی‌ او گاه‌ از سطح‌ زندگی‌ عموم‌ مردم‌ نیز پایین‌تر بود‌، ایشان از هر گونه‌ شهرت‌طلبی‌ و مشهور بودن‌ پرهیز داشت و حتی‌ از مصاحبه‌ درباره‌ علامه‌ طباطبایی‌ - رحمه الله - که‌ خود شاگرد مشهور او بود سرباز زده‌‌ تا مبادا دچار هوای‌ نفس‌ و شهرت‌ خواهی‌ شود.

روحش شاد و یادش گرامی


منبع: خبرگزاری حوزه

تنظیم: محسن تهرانی - بخش حوزه علمیه تبیان