تبیان، دستیار زندگی
مبحث در مورد تکنیک های آزمایشگاهی را با تکنیک های بررسی ژن ادامه داده و بعد از معرفی تکنیک های رایج این بخش درطرح های آتی تکنیک های بررسی پروتئین ها را بررسی می کنیم. ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

واکنش زنجیره پلی مراز

Polymerase Chain Reaction-PCR

واکنش زنجیره ای پلیمراز

اهداف:

آشنایی با تکنیک Polymerase Chain Reaction-PCR

آشنایی با اهمیت شناخت این تکنیک

آشنایی با مزایا و محدودیت های این تکنیک

چکیده:

در این مبحث تکنیک های آزمایشگاهی را با تکنیک های بررسی ژن ادامه داده و بعد از معرفی تکنیک های رایج این بخش درطرح های آتی تکنیک های بررسی پروتئین ها را بررسی می کنیم.

همان طور که ذکر شد جهت بررسی بیان ژن در سلول ها اعم از گیاهی و یا جانوری تکنیک های مختلفی وجود دارد که یکی از مهمترین این تکنیک ها Polymerase Chain Reaction-PCR است. این تکنیک که در فارسی به آن واکنش زنجیره ای پلیمراز گفته می شود شامل یک سری از رخدادهای پی در پی است که بر روی مولکول DNA اتفاق می افتد و در نهایت مقدار DNA یا ماده ژنتیکی چندین برابر می شود. این افزایش مقدار DNA نسبت به میزان اولیه به ما کمک می کند تا بتوانیم تعداد بیشتری از ژنها را در مقدار کمی از ماده ژنتیکی بررسی کنیم.

واکنش زنجیره ای پلیمراز یا Polymerase Chain Reaction-PCR

تاریخچه

روش PCR توسط دانشمندی به نام Kary Mullis ابداع شد و این تکنیک آنقدر فوق العاده بود که در سال 1993 دو جایزه نوبل و ژاپن- که از میان بهترین جوایز علمی جهان به حساب می آیند- به وی اعطاء شد. جالب است بدانید این ایده درخشان چگونه از ذهن مولیس خطور کرد. در شبی مهتابی در سال 1983 هنگام رانندگی در جاده کوه های کالیفرنیای شمالی، مولیس در این فکربود تا برای تشخیص هویت نوکلئوتیدی خاص در طول قطعه DNA راهی پیدا کند، که ناگهان به روشی ساده برای ساخت نسخه های نامحدود توالی ویژه ای از DNA در لوله آزمایش (PCR) دست یافت.

مولیس برای اثبات ایده خود، آزمایش عملی PCR را در شرکت محل فعالیتش با موفقیت به انجام رسانید. واکنش زنجیره ای پلیمراز در یک کنفرانس علمی در اکتبر 1985 برای اجتماعی از دانشمندان مطرح گردید و اسباب حیرت آنان را فراهم کرد. اگر چه PCR روشی ساده و با محدودیت های مشهودی است، اما پس از کشف آن، تحولات اساسی در زیست شناسی پایه و کاربردی به وجود آمده است، به گونه ای که امروزه تقریباً دست یابی به هر ژنی و از هر موجود زنده ای مقدور شده است.

مفاهیمی از PCR

واکنش زنجیره ای پلیمراز در واقع سیستم همانند سازی DNA دریک لوله آزمایش است که تنها طی چند ساعت میلیون ها بار توالی خاصی از DNA را به صورت انتخابی تکثیر می کند. درتقسیم سلولی، همانند سازی DNA شامل یک سری واکنش های پیچیده آنزیمی می باشد که بر آیند عمل آنها ایجاد نسخه معتبر (faithful copy) ازکل ژنوم است. در حالی که PCR تنها یک آنزیم ضروری –DNA پلیمراز را جهت تکثیر قطعه خاصی از DNA ی الگو درلوله آزمایش به کار می برد. هنگام همانند سازی سلولی، آنزیم ها، نخست DNA دو رشته ای را به تک رشته ای و اسرشته(denaturation) می کنند.

سپس RNA پلیمراز در محل آغاز همانند سازی قطعه ریبونوکلئیک اسیدی کوچکی را می سازد ،که این قطعه RNA مکمل رشته، DNA بوده وبه عنوان توالی آغازگر primer برای DNA پلیمراز عمل می کند. در حالی که تکنیک PCR ازدمای بالا برای باز کردن مولکول های DNA دو رشته ای به تک رشته بهره می برد و همچنین از توالی سنتتیک DNA تک رشته به عنوان پرایمر، استفاده می کند. دو توالی مختلف از پرایمرها به طول 30-20 نوکلئوتید، برای محدود کردن منطقه هدف به کار می رود. پرایمر چپ forward، مکمل یک رشته DNA در ابتدای ناحیه هدف بوده و پرایمر راست reverse ، مکمل رشته دیگر DNA در انتهای ناحیه هدف می باشد.

  • زیست واکنش زنجیره پلی مراز
  • توضیح فیلم:

    PCR تکنیکی است که به ما اجازه می دهداز روی یک قطعه خاص از ماده ژنتیکی، چندین نسخه داشته باشیم. این تکنیک با گرم کردن دو رشته DNA را از هم جدا کرده و با کاهش دما، اتصال پرایمرها به رشته DNA را سبب می شود.


    مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحرانشین سامانی

    تنظیم: مریم فروزان کیا