برق نورد بهترین انتخاب بود

گفت وگو با بهروز شعیبی، كارگردان سریال «پرده نشین»

دهلیز، نخستین كار سینمایی شعیبی بود كه با استقبال خوبی روبه رو شد و حالاشعیبی با نخستین سریالش به تلویزیون آمد و با «پرده نشین» مخاطب را پای جعبه جادو نشاند.

بخش هایی از گفته های او پیش روی تان است:

  تا پیش از این سریال های متعددی درباره قشر های مختلف جامعه ساخته شد كه اكثرا با حاشیه ها و اعتراض هایی هم مواجه شدند. شما از طرف جامعه روحانیت مورد نقد قرار نگرفتید؟

به هر حال نقدها وجود دارد و من هم از آنها استقبال می كنم، اما خدا را شكر در مورد پرده نشین با نقدهای تند و آنچنانی مواجه نبودیم. اكثر تعریف ها و نقد های مثبت هم از طرف آقایان طلاب و روحانی بوده است و این انرژی بیشتری به ما داد. در مورد بقیه صنوف هم این را بگویم كاش نگاه شان مانند نگاه قشر روحانیت بود. البته بقیه صنوف هم با درام ماجرا مشكل دارند تا تخصص خودشان. به طور مثال اگر اشتباهات حرفه یك پزشك را به تصویر بكشیم كسی اعتراض نمی كند، اما اگر پزشك قصه، رفتاری را در موقعیت خاصی از خود نشان دهد كه مطابق سلیقه نباشند، اعتراض می كنند. در صورتی كه درام

بر اساس آدم هایی است كه درقصه حضور دارند و شخصیت ها هم باید از قومیت یا صنوفی باشند تا بتوان قصه را بر اساس آن روایت كرد.

       زمانی كه فیلمنامه پرده نشین به دست تان رسید، نخستین برداشت تان چه بود؟ اینكه قرار است از زندگی خصوصی و روزمرّگی قشر روحانی پرده بردارید یا...

در وهله اول به عنوان كسی كه می خواستم این كار را بسازم این طور به فیلمنامه نگاه نكردم. به عنوان یك سریال كاملاخانوادگی و اجتماعی به آن نگاه كردم چراكه دوست نداشتم قصه یی درباره روحانیت بسازم كه اگر شخصیت روحانی را تغییر دهیم هیچ اتفاقی در قصه نیفتد. دوست داشتم قصه طوری باشد كه شخصیت اصلی اش را روحانی بازی كند و به نظرم پرده نشین این خصیصه ها را داشت و شخصیت های اصلی اش باید روحانی بودند، اگر نه، چالش ها و ماجراها این طور پیش نمی رفت.

     فیلم سینمایی «طلاو مس» و حضور موفق شما در اثر تحسین شده همایون اسعدیان چقدر روی ساخت پرده نشین تاثیرگذار بود؟

طلاو مس این خوبی را داشت كه من شناخت اولیه ای نسبت به روحانیت و آقایان طلاب پیدا كردم و این شناخت اولیه كمك كرد تا بتوانم به این قصه نزدیك شوم و برایم خیلی غریبه نباشد.

هیچگاه دوست نداشتید تا سیدرضای «طلاو مس» را به جمع روحانیون و طلبه های پرده نشین بیاورید؟

نه، اما خب برخی ها می گفتند تا از روحانیونی كه قبلا در این نقش بازی كردند، با عناوین و شكل های مختلف استفاده كنید، اما تلاش من این بود كه روحانیون ما از جنس دیگری باشند و حتی بازیگرانش هم كسانی باشند كه مخاطب هیچ پیشینه ذهنی از آنها در این دست نقش ها نداشته باشد به همین دلیل حتی از بازیگرانی كه قبلانقش روحانی هم بازی كردند، استفاده نكردم.

     خودتان وسوسه نشدید جلوی دوربین بروید؟

واقعیتش این است كه وقتی كارگردانی می كنم، نه تنها وسوسه نمی شوم، بلكه فكر حضور در جلوی دوربین هم نگرانم می كند. بیشتر دوست دارم در زمان كارگردانی یا بازیگری فقط به همان یك وظیفه یی كه بر عهده دارم فكر كنم.

     برخی معتقدند پرده نشین به نوعی تصمیم داشت مردم و قشر روحانیت را آشتی دهد، چقدر موافق این موضوع هستید؟

خیلی موافق صحبت در این باره نیستم چرا كه معتقدم قهری صورت نگرفته بود.

   اما قبول كنید آن نزدیكی مردم و روحانیت كه از آن یاد كردید حداقل در بین نسل جدید وجود ندارد.

ببیند می توانم بگویم پرده نشین، رابطه بین مردم با روحانیت و روحانیت با مردم را یادآوری كرد، اما نباید این را از یاد ببریم كه این رابطه قدمت چندصد ساله در سرزمین ما دارد. معمولابسیاری از علمای ما در صنوف مختلف روحانی یا طلبه بودند. نامدارهای ادبیات، شعر و پزشكی طلبه یا روحانی بودند كه در مشاغل مختلف هم فعالیت داشتند و فكر می كنم این رابطه نزدیك بین مردم و روحانیت بوده است و امروز هم وجود دارد. زمانی كه با نویسنده های مان جلسه می گذاشتیم، تاكیدمان روی این بود كه در چه موقعیت هایی حضور یك روحانی چالش برانگیز است و ایجاد كنش و واكنش می كند كه به آنها برسیم.

مانند صحنه یی كه حاج آقا شهیدی بعد از بازداشت عروسش پایش به كلانتری باز می شود. صحنه یی كه تا به حال در تلویزیون ندیده بودیم.

دقیقا درست است. حاج آقا شهیدی به كلانتری می رود آن هم برای كار یكی از نزدیكانش یا مثلاروابط بین آقای مهدوی و همسرش و اختلافات زن و شوهری كه گاهی بین آنها پیش می آمد. همه اینها لحظاتی بود كه شاید در حالت عادی احتیاج به یك احتیاطی داشت، اما ما به این نتیجه رسیدیم كه چرا نباید ساده ترین و بهترین عكس العمل ها را نشان دهیم. در این راه هم هیچ مشكلی نداشتیم و هیچ ممانعتی از طرف سازمان وجود نداشت. حتی اگر همراهی آنها نبود: شاید این اتفاق نمی افتاد. باید بگویم اینها خط قرمز نیست و این ما هستیم كه خط قرمزها را وسعت می دهیم.

     نكته بعدی درباره انتخاب بازیگرهای تان است. برای ایفای نقش روحانیون از همان ابتدا می خواستید از چهره های متفاوت تر با كارنامه یی متفاوت استفاده كنید؟ و در ادامه چطور شد به هومن برق نورد برای ایفای نقش یك روحانی رسیدید؟ بازیگری كه بازی های كمدی او در سریال «ساختمان پزشكان»، « دزد و پلیس»، «اشك ها و لبخندها» و... بیشتر از بازی های جدی اش در ذهن مخاطب باقی مانده است.

هومن برق نورد سابقه بازی در همه مدیوم ها و ژانرها را دارد و به نظرم بازیگر خیلی خوبی است، به همین دلیل اصلانگران نبودم چراكه توانایی بازیگرها از همه چیز برایم مهم تر بود. البته محبوبیت آنها هم برایم مهم بود تا بیننده با آنها در همان لحظه اول ارتباط برقرار كند و فكر می كنم در مورد هومن برق نورد این اتفاق افتاد. حتی اگر هم نگاه كمدی به ایشان داشته باشند ایرادی ندارد چرا كه خیلی از روحانیون این ویژگی را در رفتارشان دارند. همچنین روحانیونی كه كمی شوخ طبع هستند برنامه هایی پر بیننده دارند، مانند آقای قرائتی كه سال هاست برنامه دارد و هنوز هم مخاطبان زیادی پای صحبت های شان می نشینند.

شنیده ها حاكی از این بود كه برای انتخاب هومن برق نورد و قانع كردن مدیران سازمان، پروسه یی را پشت سر گذاشتید، درست است؟

نه واقعا این طور نبود، تا قبل از تست گریم كمی نگران بودیم، اما بعد از اینكه تست گریم و لباس را انجام دادیم، در همان جلسه همه به این نتیجه رسیدیم كه هومن برق نورد بهترین انتخاب است.

     در اغلب سكانس ها با بازی برق نورد، مخاطب با دیدن حاج آقا مهدوی، شخصیت حجت الاسلام شهاب مرادی برایش تداعی می شد و این موضوع در مورد فرهاد آییش هم مصداق دارد.

به هر حال آقای مرادی یكی از روحانیون معروف در تلویزیون هستند و همان طور كه خودتان هم اشاره كردید در مورد شخصیت حاج آقا شهیدی هم نظراتی شنیده می شود. فكر می كنم اینها به دلیل همذات پنداری و شبیه سازی است كه مخاطب ما با شخصیت ها دارد. البته آقای مرادی در این سریال و در بخش مشاوره كمك های بسیاری را به ما كردند، اما واقعا نمی خواستیم شباهتی بین این شخصیت و ایشان برقرار كنیم. شاید اگر بازیگر دیگری این نقش را بازی می كرد، مخاطب آن را شبیه یك روحانی دیگر می دید.

     فرهاد آییش نخستین انتخاب تان برای نقش حاج آقا شهیدی بود؟

به هر حال انتخاب های مختلفی برای هر نقش در ذهن كارگردان می آید، اما زمانی كه ایشان را در نمایش «سقراط» روی صحنه تالار وحدت دیدم، به واسطه بازی در آن نمایش ریش های شان بلند بود كه از نظر ظاهری هم با این نقش هماهنگی داشتند و برای همین در همان جلسه تصمیم گرفتیم با هم همكاری كنیم. از آنجایی كه آییش و آقای برق نورد در حیطه كمدی حرفه یی هم فعالیت داشته اند پس حضورشان در این نقش كار خیلی سخت و پیچیده یی نبود.

منبع: اعتماد / سمیرا جعفری