تقدیری متوسطه 2 ابن سینا، مانه و سملقان

در نهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان

پروژه ی کاهنده قند خون از این مدرسه جزء تقدیری های غرفه های این دوره از جشنواره شد. میترا ویسی، فاطمه غلامی، زهرا خانی و فاطمه وحدانی بجنوردی پژوهشگران عزیزی هستند که این پروژه را با راهنمایی جناب آقای علیرضا حسین زاده انجام داده اند. در زیر خلاصه ای از این پژوهش ارایه می گردد.

مواد موجود در داروی کاهنده قند خون:

قره قاط، شنبلیله، گالگا، سیاه دانه، ریوند چینی، عدس الملک، هندوانه ابو جهل

قره قاط

دو تن از پژوهشگران، تاثیر مصرف خوراکی گیاه قره‌قاط سیاه را بر موش های دیابتی بررسی کردند.

بر پایه این بررسی که مشروح آن در فصلنامه کومش منتشر شد، مصرف خوراکی گیاه قره‌قاط سیاه به مدت 6 هفته، میزان قند خون را به میزان درخور توجهی کاهش می دهد. 

این بررسی هم چنین نشان می دهد، تجویز خوراکی و دراز مدت قره قاط سیاه با تغییر تولید و آزاد‌سازی عوامل موثر بر رگ ها و با اثر مستقیم بر عضله صاف جدار رگ های خونی و کاهش پاسخ انقباضی، عوارض قلبی عروقی دیابت را کاهش می دهد.

اسم ترکی این گیاه قره قاط می باشد.

به این گیاه قراقات و قراطاط هم گفته اند. تمام خواص زرشک و زغال آخته در این گیاه جمع شده است.

خواص دارویی این گیاه

چربی خون را پایین می آورد - فشار خون را کم می کند و برای معالجه مرض قند نیز توصیه شده است در زبان ترکی قرهغات به معنی چوب سیاه است. به این جهت به ریشه ی خولنجان که دارای رنگی تیره است قره غات هم می گویند. البته بین قره قاط و خولنجان هیچگونه شباهت و بستگی نیست.

تذکر:

استفاده از قره قاط در بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.

-   مصرف همزمان این گیاه با داروهای ضد انعقاد نظیر هپارین، وارفارین و نیز سالیسیلات ها سبب افزایش PT و INR می شود كه این به معنی افزایش خطر خونریزی است. بنابراین توصیه می شود حداقل 7 روز پیش از عمل جراحی از مصرف این گیاه خود داری شود.

-  انتظار می رود كه مصرف همزمان این گیاه با سایر داروهای ضد دیابت مانند انسولین و گلیبن كلامید قند خون را بیش از اندازه كاهش دهد.

گالگا:

گیاه گالگا یکی از گیاهان دارویی است که در طـب سنـتی اروپـا برای درمـان دیابـت مـورد استفاده قـرار می گرفته اسـت. نام علمی این گیاه از دو واژه "Gala" به معنای شیر و "Ageiin" به معنای تولید گرفته شده که به مفهوم تولید کننده شیر است. گیاه گالگا در دهـه های 1920 و 1980 نیز در ساخت چند داروی ضد دیابت در آلمان به کار رفته است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته، اثر این گیاه درکاهش قند خون به اثبات رسیده است.

اثر درمانی گیاه گالگا به دلیــل حضور گوانیدین های (Guanidine) موجود در برگ های آن، از جمله ترکیب "گالگین" (galegine) می باشد.

این ترکیب مبنای تولید چـنـد داروی ضـد دیابـت از جمـله متفورمیـن و فن فورمـین بوده که از داروهـای مهـم ضـد دیابــت (بـا ساختمـان بی گـوانیدیـن) می باشنـد. گیاه گالگـا در بسیاری از کشورهـا در تولید داروهـای مـدر و شیر افـزا نیز مورد استفاده قـرار می گیرد. گالگا هم چنین سوخت و ساز لیپید و چربـی را افزایش می دهد و از ایـن رو باعث کـاهش وزن می گردد.

سیاه دانه

- سیاه دانه طبیعت گرمی دارد.

- به دلیل داشتن ماده ای موسوم به تیموکیتون، دارای اثرات ضد تشنجی است. بررسی ها نشان می دهد سیاه دانه می تواند موجب تاخیر در زمان شروع تشنج و کاهش مدت آن شود.

- در کاهش نفخ شکم و دفع گازهای معده موثر است..

- ضد کرم است. مصرف سیاه دانه با سرکه باعث دفع کرم دستگاه گوارشی می شود.

- استفاده از مخلوط سیاه دانه آسیاب شده با عسل برای تسکین درد رحم و پس درد زایمان مفید است.

- غرغره کردن جوشانده ی سیاه دانه در سرکه باعث تسکین درد دندان و محکم شدن دندان می شود.

تذکر:

- سیاه دانه با داروهای ضد فشار خون نظیر داروهای بتابلوكر (مانند متورال و پروپرانولول) و داروهای "مهار کننده های آنزیم تبدیل كننده آنژیوتانسین" (Angiotensin-converting enzyme inhibitors) (مانند كاپتوپریل و انالاپریل) تداخل كرده و مانع اثر آنها می شود.

- اثر داروهای سمپاتومیمتیك (Sympathomimetic) را تشدید كرده و موجب افزایش فشار خون می شود. اپی نفرین، سودوافدرین و آمفتامین نمونه هایی از داروهای سمپاتومیمتیك هستند. این داروها از طریق تحریك سیستم عصبی سمپاتیك عمل می كنند.

-  اثر داروهای شل كننده عضلات و برونكودیلاتورها (داروهای متسع كننده مجاری تنفسی) را تشدید می كند.

-  مصرف همزمان سیاه دانه با داروهای ادرار آور (دیورتیك) خطر بروز هیپوكالمی (كاهش پتاسیم خون) را افزایش می دهد.

-  سیاه دانه با داروهای ضد افسردگی تداخل كرده و موجب افزایش فشار خون و آریتمی ناشی از داروهای ضد افسردگی سه حلقه ایی نظیر آمی تریپتیلین (Amitriptyline) و ایمی پرامین (Imipramine) می شود. هم چنین خطر حملات فشار خون ناشی از داروهای ضد افسردگی كه از طریق مهار آنزیم مونوآمین اكسیداز (Monoamine oxidase) عمل می كنند را افزایش می دهد.

-  این گیاه احتمال آریتمی ناشی از داروهای بی حسی را افزایش می دهد.

-  انتظار می رود كه مصرف همزمان سیاه دانه با سایر داروهای ضد دیابت قند خون را بیش از اندازه كاهش دهد.

ریوند چینی:

ریوند غنی از فیبر و ویتامین c بوده در آن آب-پروتئین-قند-کربو هیدرات-کلسیم-ویتامین های A و B سدیم و پتاسیم وجود دارد.

خواص دارویی:

لوز المعده را وادار به ترشح انسولین کرده و قند خون را کم می کند.

برای بی اشتهایی-درد معده و بیماری های کبدی نافع است.

باعث تقویت معده و روده شده و تنظیم کننده ترشحات و حرکات معده است.

برای امراض وبایی و اسهال مفید است.

خون را تصفیه می کند.

عدس الملک

این گیاه بومی ‌ایران است و در طب سنتی جهت کاهش قندخون بیماران دیابتی تجویز می‌ شود.

هندوانه ابوجهل:

گمان می‌رود عصاره کوکوربیتاسین آن خواص درمانی داشته باشد.

ضد بیماری بلغم، مسهل بسیار قوی، درمان کننده کبد، آنتی بیوتیک قوی، ضد نقرس، درمان کننده صدای گوش، ضد سردرد و درد شقیقه، درمان کننده سیاتیک، درمان بیماری سرع، بیماری قند، خارش پوست، درمان کننده سفید شدن مو، جلو گیری از سکته مغزی، ضد کرم معده و کرم کدو، پادزهر سم عقرب و مار است.

تذکر:

خانم های باردار استفاده نکنند.

در گذشته زنان باردار از هندوانه ابوجهل برای سقط جنین استفاده می‌کردند. هنوز هم برخی زنان عرب از این روش استفاده می‌کنند که تاکنون موجب مرگ نیز شده است.

شرح آزمایش:

تمام مواد ذکر شده در بالا را آسیاب کرده و مخلوط می کنیم و درون کپسول می‏ریزیم.

میزان قند فردی را که دارای قند خون بالاست، با دستگاه قند خون اندازه گرفته و 3 عدد از این کپسول ها را هر 8 ساعت مصرف می‏کند. و هر بار که این کپسول مصرف شد میزان قند خون را اندازه گرفته و نتایج را یادد اشت می‏کنیم.

فرضیه سازی:

فرض ما این است که این دارو باعث کاهش قند خون در افراد به دلیل وجود مواد کاهنده قند خون در آن باشد.

نتیجه آزمایش:

قند خون فرد قبل از استفاده از دارو 350 بوده و در طول روز، پس از هر بار مصرف این کپسول ها مقدار قند خون کاهش پیدا کرده تا اینکه در پایان روز و پس از مصرف 3 عدد قرص ، میزان قند خون به 252 رسیده است. و این نتایج صحت فرضیه را نشان می‏دهد.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه سارا خرّمی نژاد

تنظیم: نسرین صادقی