تبیان، دستیار زندگی
پدران و مادران به خاطر زحمات شبانه روزی و سختیهای گوناگونی که بابت پرستاری و تأمین سلامت روحی و جسمی فرزند متحمل شده اند، به قدرشناسی و احترام از سوی فرزندان خود نیازمند بوده و از آن لذت می برند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

همیشه به آنها مدیونی.......


پدران و مادران به خاطر زحمات شبانه روزی و سختیهای گوناگونی که بابت پرستاری و تأمین سلامت روحی و جسمی فرزند متحمل شده اند، به قدرشناسی و احترام از سوی فرزندان خود نیازمند بوده و از آن لذت می برند.

احترام به پدر و مادر

پدران و مادران به خاطر زحمات شبانه روزی و سختیهای گوناگونی که بابت پرستاری و تأمین سلامت روحی و جسمی فرزند متحمل شده اند، به قدرشناسی و احترام از سوی فرزندان خود نیازمند بوده و از آن لذت می برند چه بسیار پدران و مادرانی که از نظر مالی به پسر یا دختر خود محتاج نباشند ولی توجهات پی در پی و محبت فرزندان را از ضروریات نیاز روحی خود می دانند.

مقام و مرتبت والدین در قرآن و روایات به گونه ای است که لزوم احسان به آنها در کنار پرستش خدا مطرح شده است، به طوری که پرستش خدا بدون نیکی به پدر و مادر ناقص است.

از حضرت امام صادق(ع) سوال شد که کدام اعمال بافضیلت تر و بهتر است؟ امام(ع) در جواب فرمود: نماز را در اول وقت خواندن، نیکی به پدر و مادر و جهاد در راه خدا.(1)

در عظمت و ارزش احسان به والدین همین بس که در ردیف نماز اول وقت و جنگ در راه خدا قرار گرفته است.

دستور عمومی

احسان و خوشرفتاری با پدر و مادر این گونه نیست که به گروهی از آنها اختصاص داشته باشد و بقیه به خاطر اشکالات فکری، علمی، اخلاقی و رفتاری، مورد بی مهری و بی توجهی قرار گیرند. بلکه پدر و مادر با هر مکتب و مرامی؛ و با هر سلوک رفتاری، احترامشان لازم و ضروری است.

حضرت امام باقر(ع) می فرماید: «در سه چیز خداوند به کسی اجازه تخلف نداده است:

1ـ رد کردن امانت به صاحبش، خواه نیکوکار باشد یا بدکار.

2ـ وفای به عهد، چه با نیکوکار و چه با بدکار.

3ـ نیکی و خوشرفتاری با والدین خواه صالح و نیکوکار باشند خواه فاجر و بدکار. (2)

با این بیان، عذر بسیاری از مردم در بی توجهی و بی احترامی به پدر و مادرشان پذیرفته نیست. پدری که با ارزشهای انقلاب اسلامی مخالف است و آنها را به مسخره می گیرد و یا مادری که نسبت به بعضی از اصول اسلامی سست و متزلزل است، نباید از احسان و احترام فرزندانش محروم باشد، نباید مطرود شود، نباید با او قطع رحم شود. بلکه باید به او بیشتر محبت کرد و با عمل او را به ارزشهای اسلامی دعوت نمود، و یا لااقل با زبانی نرم و آرام آنها را امر به معروف و نهی از منکر کرد.

«عاق والدین» به کسی گفته می شود که پدر و مادر هر دو از او ناراضی باشند.مقام و موقعیت پدر و مادر آنقدر رفیع است که بی حرمتی، اهانت، بدی و اسباب خشم و غضب آنها را فراهم کردن از گناهان کبیره شمرده شده است و مجازاتش در همین دنیا به سراغ فرزندان ناصالح خواهد آمد

«نیازهای عمده والدین»

1ـ علاقه به احترام و قدرشناسی: زحمتهای شبانه روزی و چه بسا طاقت فرسای پدر و مادر در تربیت روحی و جسمی فرزند موجب می شود تا آنها رعایت احترام از سوی اطرافیان را دوست داشته باشند. توجه به خدمات آنها در راستای سلامتی، تحصیل، بهداشت، راهنمایی فرزندان، از ضرورتهای بهداشت روانی آنهاست. آنها دوست دارند تا کوچکترها، نوه ها و فامیل در ایام جشن و شادی به دیدنشان رفته و در مجالس مهمانی و سرور آنها را دعوت کرده و نهایت اکرام و احترام را در موردشان به کار برند.

2ـ علاقه به محبت و آرامش:یکی از ضروری ترین نیازهای دوران سالمندی بویژه در مورد پدران و مادران این است که از محبت اطرافیان و آرامش روحی بهره مند باشند؛ آنها می خواهند مورد قبول اطرافیان و فرزندان خود باشند، دوست دارند مستقل زندگی کنند و سربار فرزندان نباشند. از این رو یکی از عوامل آرامش پدر یا مادر این است که وسیله انس و الفت برای خود داشته باشند؛ پدر یا مادری که در «تجرّد و تنهایی» به سر می برد و مونس و همراز خود را از دست داده است، دوست دارد که فرزندان در حق او «محبت» کرده و همسری که پدر یا مادرشان در کنار او آرام گیرد، برایش انتخاب کنند. و متأسفانه یکی از افکار ناپسند که در بین بسیاری از خانواده ها بویژه زنان وجود دارد این است که حاضر نیستند کسی را به جای پدر یا مادرشان در خانه ببینند، که این، خود از افکار و اندیشه های غلط اجتماعی است که باید با آن مبارزه شود، چه بسیار زنان یا مردانی که از ترس فرزندان خود در عالم «تنهایی و غم» به سر می برند و حتی نمی توانند «گمشده» خود را در رفت و آمد فرزندان و محبتهای آنها پیدا کنند.

احترام به پدر

حقوق پدر

پدر موجب شخصیت اجتماعی فرزندان است، حضور او در محیط خانه عامل کنترل و عدالت است و نبودش موجب نگرانی، بی نظمی و ناآشنایی فرزندان با مشکلات اجتماعی است. از این رو باید در آشکار و نهان مورد احترام و تعظیم باشد، در صحبت کردن با او، نشستن و راه رفتن همراه او، نام بردن او و ... همه آداب و رسوم ادب و احترام به کار گرفته شود.

حضرت امام کاظم(ع) می فرماید:«شخصی از رسول خدا(ص) سوال کرد: حق پدر بر فرزندش چیست»؟

آن حضرت در جواب فرمود: «او را با نامش صدا نزند، جلوتر از او راه نرود، جلوی او ننشیند، کاری نکند که مردم پدرش را ناسزا و فحش گویند.»(3)

حضرت امام باقر(ع) می فرمایند:«پدرم نگاهش به مردی افتاد که پسرش در حال راه رفتن به بازوی پدرش تکیه داده بود، [با مشاهده این صحنه] پدرم دیگر تا آخر عمر از شدت خشم و غضب با این فرزند صحبت نکرد.»(4)

عاق والدین

«عاق والدین» به کسی گفته می شود که پدر و مادر هر دو از او ناراضی باشند.مقام و موقعیت پدر و مادر آنقدر رفیع است که بی حرمتی، اهانت، بدی و اسباب خشم و غضب آنها را فراهم کردن از گناهان کبیره شمرده شده است و مجازاتش در همین دنیا به سراغ فرزندان ناصالح خواهد آمد.

اگر پدر یا مادری از عمل، رفتار و گفتار فرزندش ناخشنود شود و با دلی سوخته و خاطری رنجیده از فرزند نگران گردد، آثار مادی و معنوی ناشایستی را برای فرزند به دنبال خواهد داشت. بی رغبتی به عبادت، بی علاقگی به کار خیر، تلخی و ناکامی در زندگی، بی رونقی در کار و کسب، عدم توفیق در مناجات و تحصیل علم، همگی می توانند از پیامدهای آزار و اذیت پدر و مادر باشند.

شاید بسیاری از پدران و مادران از بدرفتاری فرزندان نسبت به ایشان شکایت کنند و بگویند با اینکه در حق آنها خوبی می کنیم، احترام ما را حفظ نکرده و از خوب و خوشرفتاری در حق ما مضایقه می کنند. در پاسخ این گونه افراد می گوییم که: آیا هیچ اندیشیده اید که شاید این بدرفتاری فرزندان نتیجه و کیفر بدرفتاری شما پدران و مادران با والدین خود باشد؟ چون خود اینها در حق پدرانشان خوشرفتاری نکردند و فرزندانشان هم در حق این پدران و مادران خوشرفتاری نمی کنند.

امیر مومنان علی(ع) می فرماید:رسول خدا(ص) فرمود: عقوبت سه گناه در همین دنیاست و تا آخرت به تأخیر نمی افتد. آزار و اذیت پدر و مادر، ظلم به مردم، ناسپاسی احسان و نیکی.(5)

پی نوشت:

1 ـ اصول کافی، ج2، ص158.

2 ـ همان مأخذ، ص162.

3- اصول کافی. ج2، ص158.

4 ـ همان مأخذ، ص349.

5ـ بحارالانوار، ج74، ص74

فرآوری: نوریه نوچمنی

بخش خانواده ایرانی تبیان


منابع: تحکیم خانواده از دیدگاه قرآن. محمدی ری شهری

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.