در حوالی داستان پرسه بزنید

معرفی سه جلد کتاب «پرسه در حوالی داستان» که زیر نظر حسین سناپور منتشر شده است.

جلد اول:

کتاب "پرسه در حوالی داستان امروز 1 "حاصل گردآوری 15 داستان از 15 نویسنده است که نشر تجربه آن‌ را زیر نظر حسین سناپور به چاپ رسانده است.

این کتاب شامل داستان‌های کوتاهی از سمیه امین، علی بهمرام، عقیل دادی‌زاده، علی زوار کعبه، سپیده سیاوشی، مرضیه صادقی، گلناز صالح‌کریمی، محمد عطاریانی، مسعود فدایی تبریزی، امیرحسین فضل آذر شربیانی، رضا فکری، احسان کشت‌کار معینی، لیلی مجیدی، پوپک نوید و آنیتا یارمحمدی است.

حسین سناپور در مقدمه‌ این مجموعه نوشته است که در این داستان‌ها گوشه‌هایی از آشکارترین و پنهان‌ترین جنبه‌های زندگی مردمان نمایش داده شده است، ماجراهایی که در گذشته‌های نزدیک، همین روزها یا در آینده‌های دور اتفاق افتاده باشد. او معتقد است این داستان‌ها حتا کوچک‌ترین بخش زندگی جمعی‌مان را به ما نشان می‌دهد.

بیش‌تر نویسندگان داستان‌های این مجموعه، تاکنون کتابی منتشر نکرده‌اند و سناپور، مهم‌تر بودن داستان‌ها نسبت به نویسنده‌های‌شان و امکان خواندن داستان‌ها بی هیچ پیش‌داوری از سوی مخاطبان را دلایل خود برای گزینش این داستان‌ها عنوان کرده است.

جلد دوم:

دومین کتاب از مجموعه «پرسه در حوالی داستان امروز» شامل 18 داستان از 18 داستان نویس.

داستان‌های «پرسه» دوم هم مانند «پرسه» اول متنوع‌اند و از آنِ کسانی هستند که در شرایط تجربی متفاوتی چه به لحاظ دهه‌های عمر و چه به لحاظ منطقه جغرافیایی، زیسته‌اند و دیدگاه‌های ناگزیر متفاوتی دارند.

برخی داستان‌های مجموعه اخیر عبارتند از: برنده (زهرا مهدوی)، شبی در ونیز (مرضیه جوکار)، سایه خالی (نسرین اسدی)، آمده بودی برای مردن (علی فاطمی)، سنگر (نسیت مرعشی)، کوتوله شال قرم (مهدیه مطهر)، روزی روزگاری سه قطره خون (حکمت‌الله بابایی)، سینه خالی بهادر (مریم ایلخان)، مردمک سرخ (رزیتا بهزادی) و یک نام (لاله امینی‌پور) و ترجیح می‌دهم بمیرم (احسان اسکندری).

نسترن را چه کسی خواهد کاشت؟ (فرزانه راجی)، این روزها که می‌گذرند (حامد قارونی)، بویی که با آن زندگی می‌کنم (نگار کماسی)، صداهایی همین نزدیکی (محسن عباسی)، سهمِ آب (ناهید قادری حاجی‌آبادی)، عروسی دختری که دوستش داشتی (بهمن طالبی نژاد)، ن.د (بابک زمانی)، عنوان دیگر داستان‌های این کتاب است.

مجموعه داستان 200 صفحه‌ای «پرسه در حوالی داستان امروز 2» در شمارگان 1000 نسخه و با بهای 8000 تومان به تازگی از سوی نشر تجربه روانه بازار شده است.

جلد سوم:

«داستان خوب، داستانی است که ما را با حادثه‌ای دردناک مواجه کند تا پس از عبور از این دشواری تاریک، به آگاهی‌های روشن دست بیابیم و زمانی این داستان تاثیرگذارتر می‌‌شود که دربردارنده صحنه رودررویی با پیچیده‌ترین شخص زندگی باشد.» این نظرات حسین سناپور در مقدمه کتاب «پرسه در حوالی داستان-3»‌ است.

کتاب «پرسه در حوالی داستان-3» با نظارت حسین سناپور با 16 داستان از 16 نویسنده به تازگی چاپ شده و در اختیار علاقه‌مندان به داستان قرار گرفته است. سناپور برای مقدمه کتاب عنوان «داستان یعنی مواجهه»‌ را انتخاب کرده و درباره مفهوم این تیتر سخن گفته است.

وی دراین مقدمه هر داستان خوبی را یک مواجهه می‌داند. از نظر او در همه رمان‌های خوب ما حتما با رودرویی دردناکی روبه‌رو هستیم که با عبور از آن به آگاهی و روشنی تازه‌ایی می‌رسیم و همین آگاهی به خود و اطراف است که زیباست و مایه جذابیت یک داستان می‌شود. مثلا در رمان «جای خالی سلوچ» خشک‌سالی زمینه‌ای می‌شود تا آدم‌ها با جنبه‌های تاریک غرایزشان رودررو شوند؛ با غریزه بقا، سلطه بر دیگری، و ارضای تمناها. در رمان «همسایه‌ها» خواننده هم‌راه خالد، با تاریکی‌های جامعه رودررو می‌شود، با فقر و اختلاف طبقاتی، ناپختگی گروه‌های سیاسی، خشونت دستگاه امنیتی و زندان. در رمان «شازده احتجاب»، شازده با تاریخ گذشته پرخشونت خاندانش روبه‌رو می‌شود؛ خشونتی که خودش هم بخشی از آن شده و در نهایت مواجه می‌شود با نابودی عشق و درون و همه‌چیزش.

البته سناپور داستان خوب را صرفا داستانی نمی‌داند که موجب مواجهه ما با جنبه‌های تاریکمان شود. بلکه به روشنایی‌های پس از این تاریکی معتقد است و می‌نویسد: «آنچه مایه آگاهی ما است و مایه جذابیت‌ها داستان‌ها، همین رودررویی با تاریکی‌هامان است و شناختشان و سپس سربرآوردن از آنها و روشن‌تر شدن. این به نظرم جان‌مایه نه فقط هر داستان خوب، که کار هر نویسنده خوبی هم هست؛ شیرجه زدن به میانِ تاریکی‌ها، توانایی رودررو شدن با آنها و دیدنشان و سپس دوباره سربرآوردن.»

این بخشی از مقدمات و باورهای حسین سناپور درباره داستان خوب و نویسنده خوب است اما مساله به اینجا ختم نمی‌شود. او به رودررویی خاص‌تری به نام «صحنه رودررویی» نیز معتقد است. یعنی صحنه‌ای که شخصیت اصلی داستان با کسی یا چیزی مواجه می‌شود که پیچیده‌ترین گره زندگی‌اش مربوط به اوست. وقتی شخصیت اصلی سال‌ها کسی را که مهم‌ترین شخصیت زندگی‌اش بوده، گم کرده و در آخر به او می‌رسد، همین رودررویی هم نقطه اوج داستان است و هم لحظه‌ای است که به واسطه آن مساله و گره اصلی زندگی شخصیت گشوده می‌شود.

سناپور جدا از این که هر داستان‌نویسی تا چه اندازه قدرت پرداخت این مواجه را داشته،‌ استفاده از این صحنه را مهم می‌داند. یعنی این که آیا در داستانمان اصلا چنین صحنه‌ای گنجانده‌ایم یا نه. به گمان او، «صحنه رودررویی» یکی از راه‌هایی است که ما شخصیت را وادار می‌کنیم تا با بخشی از تاریکی‌های زندگی‌اش رودررو شود و آن را بهتر و واقعی‌تر ببیند، تا سپس بتوانند با روشنی بیشتری زندگی کند. این طور صحنه‌ها نشان‌دهنده گره‌هایی هستند که معمولا میان دو شخصیت ایجاد می‌شود و با افتادن فاصله جدی و طولانی میان آن دو، مدام بر ابعاد این گره افزوده می‌شود.

داستان‌های «پرسه در حوالی داستان-3» عبارتند از یک اسب چوبی خیلی بزرگ (لیلا نوحی طهرانی)، موسیقی مردن (مرتضا مهرآیین)، بودن بدون بهنام (گلرنگ رنجبر)، جوجه‌های ارمنی در 1915 (مجتبا فدایی)، وداعی به عمد طولانی (اشکان نیری)، خیانت به معشوق سی سی (مهرداد موسویان)، درخت‌های سفید بیشه کبود (خدیجه شریعتی)، ماریت خواهرزاده لولو (علیرضا شهبازیان)، شب (الاهه علی‌خانی)، من و تفنگم و (مروا باقریان)، مجموعه بی‌نظم (محمد زارعی)، تپه‌های غربی (مهدی قلمی)، کرگدن‌های روی دیوار (زهره میرعیسی‌خانی)، یک پدر عادی (بهدین اروند)، با هسته خوش‌مزه‌تره (لیلا روغن‌گیر قزوینی)، جشن باشکوه (مسعود حکیمی).

جلد سوم «پرسه در حوالی داستان» زیر نظر حسین سناپور، از سوی نشر کلاغ، با شمارگان 700 نسخه و به قیمت 12 هزار تومان به چاپ رسیده است.