ویژگی‌های مدارس هوشمند (قسمت دوم)
درباره مدارس هوشمند، پیشنهاد می‌شود كه برای همه مقاطع تحصیلی در مدارس حداقل یك كلاس الكترونیكی وجود داشته باشد. كلاس الكترونیكی شامل یك دستگاه دیتا پروژکتور، پرده نمایش (در حالت پیشرفته‌تر برد هوشمند) رایانه یا نوت بوك خواهد بود. در این كلاس معلم به جای استفاده از وایت برد معمولی، از چنین تجهیزات برای تدریس استفاده خواهد كرد. حتی بهتر است در هر مدرسه حداقل یك كارگاه رایانه وجود داشته باشد تا دانش آموزان کلاس‌های مختلف از آن استفاده كنند.
تیپ مختلف پیشنهادی برای هر کلاس الكترونیكی به صورت زیر است:
- استفاده از دیتا پروژکتور و پرده نمایش و رایانه.
- استفاده از دیتا پروژکتور و برد هوشمند (یا كیت هوشمند ساز).
در مورد تمامی تجهیزات لازم است بحث نگهداری و پشتیبانی مورد توجه قرار گیرد. چنانچه در مناطقی نیروی متخصص برای پشتیبانی تجهیزات خاصی موجود نیست یا به هر دلیل دیگری امكان نگهداری و پشتیبانی قطعات وجود ندارد، لازم است با تجهیزات جایگزین این امكان فراهم شود. در این نوشتار توضیحاتی درباره بعضی از تجهیزات مدارس هوشمند بیان می‌شود.
تبلت و نوت بوك
تبلت ها در حقیقت لوح‌های رایانه‌ای قابل حمل هستند كه مجهز به صفحه نمایشی لمسی می‌باشند و برخی از آن‌ها نیز قابلیت نوشتاری با قلم مخصوص به خود را دارند. تبلت ها در انواع مختلف با سایزهای نرمال هفت الی ده اینچ صفحه نمایش تولید می‌شوند. كاربر می‌تواند با تبلت خود كتاب بخواند، ایمیل چك كند و ایمیل بفرستد، در اینترنت به جستجوی مطالب مورد نظر بپردازد، فیلم‌های آموزشی ببیند، فایل‌های آفیس را باز كندو...
حذف كیبورد، نوع باتری، سیستم خنك سازی و نبودن حافظه‌ی فیزیكی برای ذخیره سازی باعث شده تا تبلت ها ابزاری بسیار راحت‌تر، سبک‌تر و آسان برای استفاده باشند.
یكی از تفاوت‌های مهم تبلت و نوت بوك در سیستم عامل آن است. بیشتر نوت بوك ها از سیستم عامل ویندوز پشتیبانی می‌کنند در حالی كه تبلت ها با سیستم عامل خاص اپل بهره می‌برند. نوت بوك ها در مقایسه با تبلت ها از قابلیت‌های سخت افزاری بهتری Android اکثراً از سیستم عامل برخوردارند. برخی معتقدند انجام دادن كارهایی كه با تبلت ها سخت می‌باشد در نوت بوك ها آسان است. اجرای بازی‌ها به سبك سنتی با كیبورد، كلیدهای فیزیكی كه باعث تایپ بهتر و سریع‌تر می‌شوند، کارکردن با برنامه‌های كاربردی مختلف طراحی شده برای رایانه‌های رومیزی و نوت بوك ها، برتری‌های یك نوت بوك نسبت به تبلت است.
مزایای تبلت ها
- حذف آلودگی صدا و حرارت.
- حجم و وزن كم و قابلیت جابه‌جایی بالا.
- برای خواندن كتاب، وبگردی، تماشای فیلم، بازی و به عبارتی مصرف محتوا بسیار مناسب است.
برد هوشمند
وایت برد هوشمند با قرار گرفتن در كنار تجهیزاتی نظیر ویدئو پروژكتور و ویژوالایزر می‌تواند سیستم كمك آموزشی بسیار كارآمدی را در اختیار کاربر قرار دهد. وایت برد الكترونیكی جایگزین مناسبی جهت تخته وایت بردهای معمولی است.
وایت برد هوشمند علاوه بر بخش سخت افزاری كه از یك سطح الكترونیكی (مجموعه‌ای از سنسورهای لمسی) تشكیل شده است دارای یك هسته‌ی نرم افزاری اصلی نیز می‌باشد كه اغلب قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد برد را پشتیبانی می‌کند.نرم افزار وایت برد هوشمند ضمن رعایت اصول سهولت كاربری، محیطی مناسب جهت تدریس، سمینار و حتی جلسات عملیاتی را فراهم می‌سازد.
شكل روبرو نمونه‌ای از یك برد هوشمند را كه با پایه متصل به آن، به دیتا پروژكتور مجهز شده است نشان می‌دهد. این نمونه اتصال برد هوشمند به دیتا پروژکتور، به دلیل فاصله كم دیتا پروژکتور با برد، مانع از تابش مستقیم نور به چشم می‌گردد و برای استفاده در كلاس توصیه می‌شود.
البته، نمونه‌هایی نیز از دیتا پروژکتور وجود دارد كه به فاصله كمی از برد معمولی قرار می‌گیرد و با تابش نور به برد آن را تبدیل به برد هوشمند می‌کند. این نمونه دیتا پروژکتور علاوه بر هوشمند سازی، به دلیل فاصله كم با برد مانع از آزار چشم می‌شود و مناسب مدارس است.
كیت های هوشمندساز برد ابزارهای كوچك قابل حملی هستند كه با اتصال در گوشه برد معمولی، آن را تبدیل به برد هوشمند می‌کنند. این ابزارها قابل شارژ بوده و معمولاً با استفاده از قلم مخصوص استفاده می‌شوند. این كیت ها برای کلاس‌های سیاری مانند مدارس عشایری و یا جاهایی كه ترجیح داده می‌شود برد هوشمند ثابت قرار نگیرد، مانند مقاطع ابتدایی مناسب است؛ البته نصب و تنظیم كیت مقداری از وقت كلاس را صرف می‌کند. در مورد بردهای هوشمند باید گفت كه نرم افزار تعاملی مخصوص برد آسان بوده و منوی ابزار آن قابل جابه‌جایی پایین صفحه می باشد تا قابل دسترسی برای همه افراد باشد ...
بازدهی بالا در آموزش با ویدیو پروژکتور
در بحث آموزش نمی‌توان نقش فناوری‌های جدید را نادیده گرفت
. گفتیم که امروزه، انواع ابزارهای رایانه‌ای مانند لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها و... نقش جزوات و کتاب‌های آموزشی دوره‌های پیش‌تر را دارند. یکی از محصولاتی که می‌توان آن را به عنوان یک ابزار بسیار کاربردی در مبحث آموزش در نظر گرفت، ویدیوپرژکتورها هستند. آموزگاران می‌توانند برای نمایش مفاهیم و موضوعات علمی و بازدهی بیشتر آموزشی از ویدیو پروژکتورها استفاده کنند. این گونه، یادگیری دانش آموزان افزایش می‌یابد و بازدهی آنان بیشتر می‌شود.
دیتا پروژکتور
دیتا پروژکتور دستگاهی است كه قادر می باشد از طریق ورودی‌های خود تصاویر و اطلاعات رایانه‌ای،VCD، DVD یا ویدئویی را از رایانه، دوربین فیلم برداری، دوربین دیجیتال، تلویزیون و ... دریافت و پردازش كرده و با بزرگنمایی بر روی صفحه به نمایش در آورد.
مشکلات مدارس هوشمند
با تمام موارد ذکر شده به نظر می‌رسد اجرای طرح هوشمند سازی مدارس ایران، به صورت تقلیدی، بدون کار کارشناسانه، برنامه ریزی دقیق و بومی سازی صورت گرفته است. باید بدانید که کشورهای پیشرو در چنین طرح هایی حدود ده سال در این زمینه تحقیق کرده‌اند و پس از دستیابی به بهترین الگوها شروع به فرهنگ سازی درباره موضوع نموده‌اند.
در کشور ما موانع بسیاری برسر راه شکل گیری صحیح مدارس هوشمند وجود دارد:
- درایران، نسل فراگیر ارتباط اندکی با رایانه دارند و در بسیاری موارد دیده می‌شود که فرزندان خانواده‌های تحصیلکرده نیز یا اصلاً با رایانه آشنایی ندارند یا از آن به عنوان وسیله بازی استفاده می‌کنند.
- عدم آشنایی دانش آموزان با زبان‌های خارجی نیز از موانع بازدارنده این طرح می‌باشد.
- در مورد سیستم آموزشی کنونی که تکیه بر نقش اصلی معلم در کلاس درس دارد به نظر می‌رسد هوشمند سازی مدارس تنها این سیستم را تشدید می‌کند و به جای آنکه شاگردان را مجبور به کنکاش در اطلاعات سازد،آن‌ها را وادار به حفظ کردن انبوهی از اطلاعات می‌کند.
- ساختار فیزیکی اکثر مدارس سنتی است؛ تجهیز و تغییر کاربرد این تعداد مدارس از نوع سنتی به هوشمند نیازمند صرف بودجه و زمانی زیاد می‌باشد.
- عدم آشنایی معلمان با منابع و شیوه‌های استفاده از آن‌ها نیز یکی از بزرگترین موانع هوشمند سازی مدارس است.
- به محض ورود مدارس به سیستم هوشمند، نیاز به وجود نرم افزارهای استاندارد و مطابق با رویکرد کتاب‌های درسی، ایجاد بانک‌های اطلاعاتی قوی به زبان فارسی، احساس می‌شود. قابلیت دستیابی دانش آموزان از مدرسه یا منزل به اینترنت پرسرعت نیز جزو ضروریات کارکرد صحیح مدارس هوشمند می‌باشد. در نهایت این که هوشمند سازی مدارس، ابزاری بسیار مناسب برای تحقق آرمان‌های آموزشی است؛ به شرط آنکه قبل از آن بررسی‌های دقیق در مورد این طرح توسط کارشناسان خبره صورت گیرد و چنین طرحی متناسب با فرهنگ وویژگی‌های کشور برنامه ریزی شود. سپس می‌بایست محتواهای کتاب‌های درسی از حالت حفظی بودن خارج و به سمتی سوق داده شودکه در آن جایگاهی برای بسط داده‌ها، تحقیق و پژوهش اختصاص داده شود.
باید منابع مرجع و بانک‌های اطلاعاتی به زبان فارسی طراحی و به صورت عمومی برای همگان قابل دسترسی باشد. همچنین زبان انگلیسی به صورت کاربردی و ماندگار با شیوه‌های نوین از دوره‌ی ابتدایی آموزش داده شود. باید زیرساخت‌های سخت افزاری لازم فراهم و نرم افزارهای استاندارد و متناسب توسط تیم‌های کارآزموده طراحی گردد. همچنین باید معلمان و خانواده‌ها مجهز به مهارت‌های لازم جهت استفاده از ابزارهای الکترونیک باشند و این باور در آنان شکل گیرد که آموزش الکترونیک چیزی فراتر از بازی و سرگرمی است.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مریم عرفانیان
تنظیم: علی سرمدی
