تبیان، دستیار زندگی
گستردگی روزافزون تنوع باکتری ها، افزایش چشمگیر مقاومت آنها نسبت به آنتی بیوتیک ها و مواد شیمیایی، پژوهشگران را به تحقیقات و مطالعات گسترده پیرامون باکتری ها و عوامل موثرتر برای مبارزه علیه آنان وا داشته است....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تقدیر از متوسطه 2 تزکیه

در نهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان

تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه

پژوهشگران جوان متوسطه 2 تزکیه به مدیریت سرکار خانم زرین کاشانی در نهمین دوره جشنواره پروژه‌های دانش آموزی تبیان حضور داشتند.

پروژه ی ساخت صابون گلیسیرینه بدیع و کاربردی با سنتز نانو ذرات نقره و عصاره آویشن از این مدرسه جزء تقدیری های غرفه های این دوره از جشنواره شد. هدی شریعتمداری، زهرا رحمان زاده و مریم کسایی پژوهشگران عزیزی هستند که این پروژه را با راهنمایی سرکار خانم نرگس ایروانی انجام داده اند. در زیر خلاصه ای از این پژوهش ارایه می گردد.

مقدمه: گستردگی روزافزون تنوع باکتری ها، افزایش چشم گیر مقاومت آنها نسبت به آنتی بیوتیک ها و مواد شیمیایی، پژوهشگران را به تحقیقات و مطالعات گسترده پیرامون باکتری ها و عوامل موثرتر برای مبارزه علیه آنان وا داشته است.

هدف از انجام این مطالعه نیز بررسی خواص ضد باکتریایی نقره که از قدیم الایام برای درمان زخم ها مورد استفاده قرار می گرفته در قالب بهبود یافته و بروز آن یعنی به شکل نانو ذرات نقره و استفاده همزمان آن با عصاره گیاهی آویشن که استفاده از آن هم قدمتی دیرینه دارد، به عنوان یک ترکیب ضد قارچ مورد استفاده قرار می گرفته است و طبق مطالعات اخیر ضد باکتری قوی گیاهی در یک محصول آرایشی بهداشتی یعنی صابون گلیسرینه است.

مواد و روش ها:

نانو ذرات نقره: 30 سی سی از محلول سدیم بروهیدرید2 میلی مولار (500-cad number:567440) سرد با مقدار 10 سی سی از محلول نقره نیترات 1 میلی مولار (cad number:8063730010) تیتر شد و محصول بلافاصله در بطری تیره و در محیط سرد قرار داده شد. پس از آن، با توجه به زرد رنگ بودن محلول، انجام آزمایش هایی از جمله پراش نور به وسیله ی نور لیزر، قرار دادن محلول در دستگاهUV، اطمینان کافی برای تهیه نانو ذرات با ابعاد مناسب و کیفیت قابل قبول حاصل شد.

عصاره ی گیاه آویشن: 10گرم برگ خشک شده آویشن در اتانول 85 درصد برای 72 ساعت در حالی که محلول به آرامی بهم می خورد خیسانده شد. سپس محلول صاف شده و عصاره حاصل شده تقطیر شد و عصاره ی نهایی حاصل، مورد بررسی قرار گرفت.

صابون: مجموعه ای از روغن ها شامل روغن جامد، زیتون و نارگیل به مقدار مورد نیاز وزن شده، بعد از ترکیب شدن روی حرارت قرار داده شد. هم چنین 100 سی سی محلول سدیم هیدروکسید 8 میلی مولار آماده شد. سپس هر دو محلول، به دمای 45 درجه سانتی گراد رسانده و با هم مخلوط شدند.

بدین ترتیب واکنش صابونی شدن انجام می گیرد.

سپس اجازه ی خنک شدن به آن ها داده می شود. پس از آن می توان نانو سیلور تهیه شده را به همراه عصاره ی آویشن و رنگ خوراکی دلخواه، به مقدار مناسب، به صابون افزود.

نتایج: با وجود نانو ذره، صابون خاصیت ضد باکتریال پیدا می کند و با اضافه کردن آویشن به صابون، این خاصیت افزایش می یابد. البته معرفی این محصول به عنوان یک ترکیب آرایشی _ بهداشتی نیاز به تحقیقات کیفی بیشتری دارد.

تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه

نقره عنصری سفید رنگ و براق فلزی است که از قدیم الایام خواص متعدد آن شناخته شده و به کار گرفته می شده است. برای مثال در گذشته از نقره برای درمان بیماری ها و عفونت ها و زخم ها استفاده می شده است. امروزه نقره به شکل بهبود یافته نانو ذرات در آمده و براساس تحقیقات، این ذرات بعد از نانو لوله های کربن پرکاربرد ترین ذرات در حوزه نانو هستند.

نانو ذرات نقره به دلیل داشتن خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه، کاربرد فراوان دارند.

مثلاً در زمینه های الکترونیکی، نوری، دارویی، بهداشتی و کاتالیتیکی. نکته ی حایز اهمیت در مورد آن ها این است که علی رغم سمی بودن برای عوامل بیماری زا، برای بدن انسان و موادغذایی بی ضررند.

روش های مختلفی برای سنتز این ذرات وجود دارد از جمله: احیای شیمیایی یون های نقره در محلول آبی یا غیرآبی، روش های بر پایه بستر، احیای الکتروشیمیایی و... ما برآن شدیم جهت سنتز نانو ذرات نقره روشی ساده و متناسب با محدودیت های علمی و آزمایشگاهی و اقتصادی خود را استفاده کنیم در نتیجه از روش احیای شیمیایی در سنتز نانو ذرات استفاده شد.

صابون ها، نمک های سدیم یا پتاسیم اسید های چرب هستند”‌CH3-(CH2)n-COO-Na”‌.

اسید های چرب از جمله اسید های آلی هستند که در روغن های گیاهی یا در چربی حیوانات وجود دارند.

آویشن از قرن 16 رسماً به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شده است. آویشن یا آویشم گروهی از گیاهان تیره نعناع، راسته لامیل ها  می باشد و نیز خاصیت ضد باکتریال، ضد قارچ و ضد تورم، محرک سیستم ایمنی و التیام بخش دارد و دارای قدمت دیرینه است و در موارد بسیار و عرصه های بهداشتی مورد استفاده قرار گرفته، گاهی از اسانس آن به عنوان داروهای ضد تشنج و ضد روماتیسم، از طعم تند و گرم آن در صنایع غذایی و از اثرات ضد عفونی کننده آن در صنایع بهداشتی در تهیه صابون های معطر یا در فرمول خمیر دندان ها و محلول های دهان شویه استفاده می شود.

بوی مطبوع و طعم تند دارد. از برگ های این گیاه به صورت دم کرده برای التیام سرفه استفاده می شود. عصاره الکلی آن اثر ضد عفونی کننده و خلط آور دارد. داروهای متعددی از مواد مۆثره آن به صورت شربت، پماد، قطره و ... در بازارهای دارویی دنیا عرضه می شود. درنتیجه ما در صدد استفاده از این ترکیب طبیعی به عنوان مکملی برای خواص جادویی نانو ذرات نقره بر آمدیم.

تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه

مواد و روش ها:

2-1 تهیه ی نانوذرات نقره

در تهیه ی نانو ذرات نقره از روش احیای شیمیایی که روشی مقرون به صرفه تر و متناسب تر با محدودیت های آزمایشگاهی و علمی ما نسبت به سایر روش های سنتز نانو است، استفاده شد.

ابتدا مقدار مناسبی AgNO3 (نقره نیترات) با NaBH4 (سدیم بوروهیدرید) سرد احیا شد. در حین انجام، سرعت اضافه شدن قطرات، بسیار دقیق تحت کنترل قرار گرفت. رنگ محلول در مقادیر 2، 5 و 10 سی سی، مورد بررسی قرار گرفت. پس از ساخته شدن محلول و ریختن آن در بطری های شیشه ای تیره رنگ و در ضمن فویل کشی دیواره ی آن ها به دلیل جلوگیری از ورود نور به داخل شیشه، محلول در یخچال قرار گرفت.

انجام آزمایش هایی از جمله پراش نور به وسیله ی لیزر، قرار گرفتن محلول در دستگاه UV و اندازه گیری λmax و کسب اندازه ی 393 از آن، دلیلی برای اثبات اندازه و کیفیت مناسب نانو ذرات محلولمان می باشد.

2-2- تهیه ی عصاره ی آبی الکلی از گیاه آویشن:

ابتدا 10 گرم برگ آویشن را وزن کرده و در اتانول 85 درصدخیسانده شد. این محلول روی استیرر قرار گرفته و در طی 72 ساعت به طور مرتب و با حرکات آرامی هم می خورد. پس از آن محلول، صاف شده سپس تقطیر شد. تقطیر با دمای ملایمی تا 50 درجه سانتی گراد انجام شده و عصاره ی حاصل در ظرف تیره ریخته شد.

تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه

به دلیل خاصیت ضد باکتریال، ضد قارچ و ضد تورم گیاه آویشن و قدمت دیرینه استفاده آن در موارد بسیار و عرصه های بهداشتی، از این ترکیب طبیعی به عنوان مکملی برای خواص جادویی نانو ذرات نقره بهره برده شد.

تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه

2-3- تهیه صابون گلیسیرینه:

ابتدا 32 گرم NaOH به آرامی و کم کم به 100 سی سی آب مقطر سرد اضافه شد و به دلیل عدم تنفس بخارات حاصل از این واکنش گرماده، این آزمایش، در زیر هواکش آزمایشگاه انجام گردید. سپس مقدار مناسبی از مجموعه ای از روغن ها از جمله روغن جامد روغن زیتون و روغن نارگیل وزن شده حرارت ملایم داده شد تا همه مایع شدند.

تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه
تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه

سپس به آرامی سود اضافه گردید و دایماً در طول این فرایند pH محلول حاصل اندازه گیری می شد. پس از آن صابون ته نشین شده را، صاف کرده و پس از سرد شدن آن نانو ذره ی تهیه شده، عصاره ی آویشن و رنگ خوراکی به آن افزوده شد. صابون را در قالب های مختلف ریخته و پس از گذشت تقریباً دو هفته با دقت کافی صابون ها از قالب خارج گردید.

تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه   تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه
تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه  تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه
تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه

نتـایـج: این محصول بهداشتی بدیع صابون گلیسیرینه ای است، که حاوی نانو ذرات نقره بوده، خاصیت ضد باکتریال و ضد ویروسی دارد و به دلیل وجود عصاره ی گیاه آویشن در آن، که بهبود دهنده و تکمیل کننده این خاصیت می باشد و هم چنین خود به تنهایی خاصیت ضد قارچ دارد. روغن نارگیل و زیتون به کار رفته در صابون و ساختار شیمیایی آن به نحوی است که گلیسیرین بسیار دارد و به دلیل pH تنظیم شده ی آن برای انواع پوست مناسب است و می تواند تحولی عظیم در صنعت صابون سازی ایران به وجود آورد.

تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه    تقدیری متوسطه 2 تزکیه، صابون گلیسیرینه

هم چنین قابل ذکر است که این محصول جدید و مفید طبیعی احتمالاً به دلیل هزینه کم و مواد اولیه دردسترس و کم هزینه می تواند به عنوان یک محصول بهداشتی و بعضاً درمانی در بهداشت پوست و سلامت آن نقش به سزایی را ایفا کند.

امیدواریم این محصول به روز به دلیل تنوع رنگ، اشکال زیبا، بویی مطبوع و طبیعی بودن و کارایی بالا مورد توجه بسیاری از مردم قرار گیرد.

مطالب مرتبط:

صابون مایع بسازیم!

 صابون بسازید

رنگ های روی حباب صابون از کجا می‌آیند؟

حباب های صابون

اسیدهای چرب، چربی و صابون

صابون و تمیزی

می دانید نام صابون از کجا آمده است؟

ساختن حباب های صابون

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه سارا خرّمی نژاد

تنظیم: نسرین صادقی