تبیان، دستیار زندگی
همان طور که درطرح های قبل آشنا شدید ATP از پیرروات و آن هم از گلوکز ساخته می شود. جالب است بدانید که از 30 مولکول ATP تشکیل شده در جریان اکسایش کامل گلوکز به دی اکسید کربن و آب تقریبا 26 مولکول در جریان فسفریله شدن اکسایشی ایجاد می گردند. . .
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زنجیره تنفسی

اهداف:

  • آشنایی با زنجیره تنفسی
  • آشنایی با کمپلکس های موجود در زنجیره تنفسی
  • آشنایی با مولکول های موجود در زنجیره تنفسی

شرح درس:

همان طور که درطرح های قبل آشنا شدید ATP از پیرروات و آن هم از گلوکز ساخته می شود. جالب است بدانید که از 30 مولکول ATP تشکیل شده در جریان اکسایش کامل گلوکز به دی اکسید کربن و آب تقریبا 26 مولکول در جریان فسفریله شدن اکسایشی ایجاد می گردند. فسفریله شدن اکسایشی از نظر مفهومی ساده اما از لحاظ مکانیسم کاملاً پیچیده است. فسفریله شدن اکسایشی نتیجه نهایی مجموعه ای از تغییر و تبدیلات انرژی است که به طور کلی تنفس سلولی و یا به عبارت ساده تر تنفس نامیده می شود. در جریان الکترون از NADH و FADH2 به اکسیژن کمپلکس های پروتئینی که در غشای داخلی میتوکندری قرار گرفته اند پروتون ها را به خارج از میتوکندری انتقال می دهند.

سه کمپلکس مهم در این روند عبارتند از : Q-NADH اکسیدوردوکتاز، Q- سیتوکروم C اکسیدوردوکتاز، سیتوکروم C اکسیداز.

حاصل این عمل توزیع نامتقارن پروتون ها، ایجاد شیب PH و پتانسیل الکترونیکی تراغشایی است که نیروی محرکه ی پروتون را ایجاد می کند.

زنجیره تنفسی

زنجیره تنفسی:

الکترون های NADH از طریق Q-NADH اکسیدوردوکتاز وارد زنجیره می شوند. در این انتقال دو الکترون از NADH به کوآنزیم Q سبب پمپ شدن چهار یون هیدروژن به خارج از ماتریکس میتوکندری می شود. دومین پمپ زنجیره ی تنفسی Q - سیتوکروم C اکسیدوردوکتاز سبب انتقال الکترون ها به کمپکلس سوم یعنی سیتوکروم C اکسیداز می باشد.

در مرحله پایانی زنجیره انتقال الکترون سیتوکروم C احیا شده و به احیا اکسیژن به دو مولکول آب جفت می گردد. در هر چرخه واکنش سیتوکروم C اکسیداز برای پمپ کردن چهار پروتون اضافی دیگر از ماتریکس به سمت سیتوپلاسمی غشا ویژگی یافته است بنابراین در مجموع هشت پروتون از ماتریکس برداشته می شود.

فیلم:

  • زیست شناسیزنجیره تنفسی
  • الکترون های NADH از طریق کمپلکس های مختلف و انتقال الکترون به خارج ماتریکس میتوکندری می شود. در هر کمپلکس یک سری فلزات به عنوان کمک کننده آن کمپلکس در مرکز آن قرار دارند و سبب تسهیل انتقال الکترون ها بین کمپلکس ها می شوند.

    اگرچه سیتوکروم C اکسیداز و سایر پروتئین هایی که سبب احیا اکسیژن می شوند تا اندازه ای بالایی در رها نکردن حدواسط ها موفق هستند اما مقادیر کمی از آنیون های پراکسید و هیدروژن پراکسید به طور اجتناب ناپذیر تشکیل می شوند. این گونه ترکیبات را در مجموع به نام گونه های فعال اکسیژن یا ROS  می شناسند. اما راه کارهایی جهت حذف این ترکیبات در سلول وجود دارد که احتمال آسیب به سلول را از بین می برد.

    زنجیره تنفسی

    آنزیم سوپراکسید دیسموتاز یکی از این راه کارها است که با کاتالیز کردن واکنش تبدیل دو رادیکال سوپراکسید به پراکسیدهیدروژن و اکسیژن معمولی سبب عدم تجمع رادیکال های سوپراکسید می شود. سلول های یوکاریوتی دارای دو نوع از این آنزیم هستند. یک نوع دارای منگنز بوده و در میتوکندری یافت می شود و نوع دوم سیتوزولی است و به مس و روی وابسته است. آنزیم دیگر کاتالاز است که سبب تبدیل H2O2 به آب و اکسیژن است.

    زنجیره تنفسی


    مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحراشین سامانی

    تنظیم: مهسا شاه حسینی