«درد» نقطه اشتراک قیصر و مودب
سیزدهمین مراسم «شب شاعر» پاسداشت علی محمد مودب با حضور محمدعلی بهمنی، غلامرضا کافی، وحید جلیلی، محمدحسین جعفریان، مهدی قزلی، محسن مومنی شریف، سعید حدادیان، حسین قرائی، میلاد عرفانپور، میثم نیلی، زهیر توکلی، علی داوودی، نماینده سفیر افغانستان و همچنین جمعی از شعرا و علاقمندان به علی محمد مودب عصر در نخلستان سازمان هنری رسانهای اوج برگزار شد.
مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی در این مراسم گفت: اولین آشنایی من با مودب به بیش از 13 سال پیش برمیگردد و اولین شعری که شنیدم از وی در رابطه با مردهشور بود و همان جا فهمیدم که این شاعر مرگ آگاهی در شعرش وجود دارد. بعد شعری از وی در مورد امام رضا(ع) شنیدم و فهمیدم که وی مشهدی است و بعدها فهمیدم از آن روستاییهایی است که شهری نشده است. در روزگار ما مهمتر از انقلابی بودن، متعهد بودن است زیرا متعهد بودن ما را وادار میکند که اخلاق را رعایت کنیم. آن چه که بر انقلابی بودن سایه میاندازد متعهد بودن است.
مودب به پختگی رسیده است
وی افزود: مودب برای بروز ظرفیتهای تعهدش به پختگی رسیده است. هنر امروز ما دچار آفت نشستگی شده است که برای برخی موجب زخم بستر و برای بعضی موجب زخم مواضع شده است، ولی مودب به پختگی رسیده و با ایستادگی شعر انقلاب را جلو میبرد.
توجه به مستضعفین در شعر مودب جلب توجه میکند
سعید حدادیان شاعر و مداح اهلبیت علیهم السلام در ادامه گفت: در ارتباط با چگونگی شعر مودب بزرگان سخن گفتهاند و سخن خواهند گفت اما در ارتباط با شخصیت مودب چند شاخص برایم درخشیده است و کسانی که در شاخه ادبیات فعال هستند باید به آن توجه کنند:فقدان توجه به موضوعات مستضعفان در شعرا و نویسندگان مذهبی یک آفت است که در شخصیت مودب این موضوع به چشم نمیخورد.
شعرا گرفتار تجملگرایی نشوند
وی افزود: فقرگرایی و ستودن فقرا در قلم و شعر روشنفکران ابتدای انقلاب از اهمیت ویژهای برخوردار بود. محتوای کار شما آنقدر هست که نباید گرفتار تجملگرایی شوید. حدادیان ادامه داد: آغوش باز شخصیت مودب برخلاف ظاهر وی بسیار چشمگیر است. مودب با این شخصیت پناه شعرای جوان شده است و توانسته پرچمداری کند. تا غرور شاعری را کنار نگذارید نمیتوانید حرکت کنید و کاری صورت دهید.
شاعر عاشقانههای نوح همیشه خود را بدهکار انقلاب میداند نه طلبکار. دغدغههای مودب، شعر انقلاب است اما مودب شعر عاشقانه هم دارد. مودب شاعر موضعدار است که در بزنگاهها حضور داشته و شعر سروده است.
مودب اهل درد است
این شاعر و مداح اهل بیت (ع) گفت: چون مودب اهل درد است جوانهای شاعر دورش جمع شدهاند. این درد باید فراتر از دردهای شخصی باشد هرچند برخی دردهای شخصی مثل مادر بسیار والاست. مرحوم قیصر میگفت خیلی دوست دارم که شعری برای زحمات مادرم بسرایم. اما منظور از درد عدم تعلق به وابستگیهای دنیا است. مودب پنج قطعه شعر برای جانبازان شیمیایی گفته است و من در جلساتی که شعر برای شیمیاییها خوانده شد میدیدم که مودب گریه میکند و همین توجه موجب شد که وی شاعر دردمندی شود.وی افزود: انتخاب نام «شهرستان ادب» یعنی توجه به روستا و مستضعفین پس باید مراقب باشند تا گرفتار سانتی مانتالیسم و تجملگرایی نشوند.
همدردی مودب را میستاییم
محمدرضی الهام نماینده سفیر کبیر جمهوری اسلامی افغانستان پیام ایشان را برای حضار قرائت کرد و گفت: با کمال مسرت محفلی برای تجلیل از شاعر پر آوازه فارسیزبان علیمحمد مودب برگزار میشود خوشحالم که اجرگذاری خود را برای این شاعر بزرگ داشته باشیم. شعر مودب پیوندی با شعر فارسی دارد که ما آن را میستاییم. همدردی و مهربانی ایشان نسبت به ملت افغانستان در خاطرهها خواهد ماند و صمیمانه همدردی وی را میستاییم.
عمر شعری مودب بالای 50 سال است
حسین قرایی استاد دانشگاه در این نشست گفت: علیمحمد مودب دفتر شعرش را در کوچه آفتاب پیدا کرده است و در این سیزدهمین برنامه به جوانی پرداختهایم که عمر شعری وی بالای 50 است و دفاتر شعری مودب گویای این سخن است. مودب شاعر خوبی است و نکته دوم این است که یک مدیر فرهنگی خوب است.وی افزود: در «شب شاعر» به دنبال وفاق شاعران انقلاب اسلامی هستیم و دیده شده که «امین شعر» انقلاب جلسات کوچک را نیز رصد میکند و سعی دارد که این حلقه از هم نگسلد. ما به سایر نهادهای فرهنگی نیز تلنگر میزنیم تا جلو آمده و جدیتر و زیباتر این مراسم را برگزار میکنیم.
مودب خود را بدهکار انقلاب میداند نه طلبکار!
شاعر عاشقانههای نوح همیشه خود را بدهکار انقلاب میداند نه طلبکار. دغدغههای مودب، شعر انقلاب است اما مودب شعر عاشقانه هم دارد. مودب شاعر موضعدار است که در بزنگاهها حضور داشته و شعر سروده است.
نسل اول هنر و شعر انقلاب خوش درخشیدند
وحید جلیلی در ادامه این نشست گفت: شعر و هنر انقلاب دارای یک هویت هنری است و یک هویت جریانی. از روزهای ابتدای انقلاب بسیاری از جوانان برآمده از انقلاب برخواستند تا خلأ انقلاب در حوزههای رسانهای را پر کنند. نسلی که در اواخر دهه پنجاه و اوایل دهه شصت شکل گرفتند یک نسل طلایی بودند و انقلاب مظلوم و انقلاب تنها را یاری کردند و در بهت روشنفکران که فکر میکردند اگر انقلاب را تنها بگذارند موفقیت حاصل نمیشود، نسل اول هنر و شعر انقلاب خوش درخشیدند.
رویشهای انقلاب در دهه هشتاد نشان دادند انقلاب تنها نیست
وی افزود: شعر انقلاب یک هویت جریانی پیدا کرد به خصوص که با انقلاب ارتباط قوی برقرار کرد. شعر انقلاب در دهه هفتاد کمرنگ شد و چنان فکر شد که شعر انقلاب در هویت شعری خود مستحیل شده و برخی چهرهها سعی کردند در هویت شعری و فنی فرو روند و چهره انقلابی خود را مخفی کنند اما از ابتدای دهه هشتاد این موضوع عوض شد و رویشهای شعر انقلاب به چشم آمد و بروز این موضوع در جریان فتنه سال 88 است و نشان دادند که انقلاب تنها نیست و با تمام وجود وارد میدان شدند.
مودب از نمادهای شعر انقلاب است
جلیلی ادامه داد: مودب یکی از نمادها و نمودهای شعر و هنر انقلاب است و چنانچه کسی در شعریت وی شکی ندارد و این افتخار و توفیق را پیدا کرد که در جریاناتی که برخی توفیق حضور نداشتند او حضور پیدا کرد و علمداری کرد.
تجربه گذشتگان چراغ راه رویشهای انقلاب
این کارشناس جبهه فرهنگی انقلاب گفت: این رویشها و نسل جدید هستند و روزگار نو و افق پیشرو، قاعدتاً همان آفتها و تهدیدهایی که نسل اول را تهدید میکرد همین نسل را نیز تهدید میکند با این تفاوت که این نسل تجربههای نسل قبل را با خود دارد اما خوشبختانه، نسل جدید هنر انقلاب با توشهبرداری از تجربیات گذشتگان آیندهای درخشان خواهند داشت که این را در پیشبینیهای وجود هنرشناس رهبری میبینیم و به قلههای بلند در ادبیات و هنر خواهد رسید. امیدوارم دوستان که این توفیق را پیدا کردند تا با هدایت الهی علمداری کنند بتوانند علم را بر دوش حفظ کنند و هدایت نیروهای جوان را رقم بزنند.
آثار جبهه فرهنگی انقلاب کم تبلیغ میشوند
غلامرضا کافی در سیزدهمین «شب شاعر» گفت: آثار تولید شده در حوزه هنر و ادبیات انقلاب اسلامی زیاد است ولی به خاطر اینکه کم تبلیغ میشود کمتر شناخته شدند البته بد سلیقه بودن هم عاملی است که نمیشود انکار کرد.وی ادامه داد: جبهه تند انقلاب در غاز راه افراد را از دست داد و کسانی که در برابر جریان انقلاب ایستادند کسانی بودند که زمینهساز جریان شعر انقلاب بودند و ما کاری کردیم که هم چهره شدند و هم در برابر انقلاب ایستادند.این استاد دانشگاه افزود: امروز به خاطر تجدید مطلع جریان هنری انقلابی نباید نگران باشیم که برخی شعرها تکرار شوند ولی باید نگران باشیم که جبهه خودی پاکی خود را از دست ندهد. نگرانی هم در حوزه هنر و ادبیات انقلاب همین جاست.
مودب شاعر انقلابی است
وی اضافه کرد: شاعر انقلاب عام است و شاعر انقلابی خاص، به خصوص بعد از انقلاب، زیرا بعد از انقلاب همه شعرا شاعر انقلاب هستند ولی برخی در این بین شاعر انقلابی هستند. به روز بودن و همزمان بودن با زمان از نشانههای شاعر انقلابی است و زمان آگاهی، شورش علیه وضع مطلوب، سازش پذیری دغدغه من جمعی به جای من جمعی، دل مویه بودن اشعار که موجب دراز دامنی اشعار میشود، ماهیت وسیلگی شعر برای غایت اندیشه شعر و ... از ویژگیهای شاعر انقلابی است که علیمحمد مودب این ویژگیها در شعرش وجود دارد. روایت گری، عینیت پذیری و ... مباحثی است که قبل از این در اشعار سلمان هراتی دیده شده بود که اکنون در شعر مودب وجود دارد.
شعر مودب شعر اعتراض است
کافی گفت: اعتراض در شعر مودب به چشم میآید که قبل از این قزوه پیشگام شهر اعتراض در جریان شعر انقلاب بوده است. پاسخ به تقاضا و ایجاد تقاضا نکته ظریفی است که در شعر مودب است. ایجاد تقاضا ویژگی شعر تمام شعرای انقلاب نیست و اتوپیااندیشی و مآل اندیشی موجب میشود که در شعر مودب این ایجاد تقاضا به چشم میآید.وی افزود: ایجاد تقاضا، یعنی چه باید کرد؟ کجا باید رفت و چه افقی را باید دید که در شعر مودب است. نیما به شعر زبان تاکید میکند یعنی حالت آزاد در شعر وجود داشته باشد و به جای گزینش کلمات که زبان شعر است انتخاب شود. این در شعر علیمحمد مودب بروز پیدا کرده است و این نکتههایی بود که بیرون داد شعر مودب بود اما تنها همینها نبود بلکه شعر مودب دارای ویژگیها بسیاری است که این قابلیت در اشعار مودب وجود دارد که سوژه پایاننامههای دانشجویی قرار بگیرد. علیمحمد مودب براساس آنچه گفته شد نماینده تام شعر انقلاب است.
تفکر فرا اجتماعی در اشعار مودب
محمدعلی بهمنی در مراسم پاسداشت مودب گفت: در بندرعباس با مودب آشنا شدم که دعوت بچههای آن جا را قبول کرده بود. تمام اشعار مودب دارای یک تفکر فرا اجتماعی است، وقتی اشعار مودب را میشنویم متوجه میشویم که با یک اتفاق جدید روبرو هستیم و این اتفاقات در شعر مودب برای من رخ میدهد. اولین شوق من برای حضور در این جلسه شنیدن شعرهای وی بود.
با شعرهای مودب زندگی کردهام
وی ادامه داد: من فرصت زیادی نداشتم که با مودب زندگی کنم ولی با شعرش زندگی کردهام و تمام نسلها چه هم نسلهای من و چه نسل جوان با شعر مودب انس دارند. از دیدگاه من کسی که میتواند یک نگاه کاشفی از زندگی دیگران که نمیتوانند کشف کنند را ارائه دهد به نظرم بزرگوار است و ایشان به واقع بزرگوار است.
مودب تا گریه نکند شعر نمیگوید
زهیر توکلی در ادامه سیزدهمین «شب شاعر» گفت: اشعار عاشقانه مودب دارای ارجاعات، تلمیحات و ... است که ممکن است ربطی به مضمون آن نداشته باشد. مودب شاعری است که در لحظه شعر میگوید و تا وقتی گریه نکند شعر نمیسراید و معمولا شاعر ژنریکی نیست. وی شاعری است که وقتی منقلب میشود نمیتواند به قواعد و محدودات شعری خود را پایبند کند. از اشعار مودب احساس غرور به انسان دست نمیدهد.
*نقطه اتفاق شعر قیصر و مودب، دردمندی است
وی افزود: مودب در قبال معشوقه بر نقش شاعر بودنش بسیار تاکید دارد و در هر دو سه شعر یک بار به رخ خواننده میکشد که من شاعرم ولی از این موضوع احساس غرور به مخاطب دست نمیدهد و علتش این است که یک دردمندی در شعر وی وجود دارد و موجب میشود که باقی مباحث را بپوشاند. قیصر لحن دردمندانه و زخمی در شعر دارد که این موضوع نقطه اتفاق قیصر و مودب است. اگر مودب در دوران انقلاب هم نبود باز این دردمندی را داشت هرچند انقلاب موجب شده که وی بهتر بتواند این درد را بچشد.
توکلی اشاره کرد و گفت: در شعر مودب یک متافیزیکی وجود دارد و با کمک آن شعر را پیش میبرد و شعر عاشقانه را در یک اتمسفر متافیزیکی قرار داده است. آدم با خیلیها میخندد ولی کسی که با وی گریه میکند را هرگز فراموش نمیکند و از همین رو مودب برای من بسیار عزیز است.
در میان برنامه از سایت علیمحمد مودب که توسط دوستانش در موسسه شهرستان ادب طراحی شده بود، رونمایی شد.عشق، آشیانه شعر است
در پایان این مراسم علیمحمد مودب گفت: در رابطه با شعر بحث زیاد است اما به اعتقاد من آشیانه شعر عشق است و در همان آشیانه جوجههای دیگر خود را پرورش میدهد و اگر شعر در حوزههای دیگر وارد میشود، در حقیقت در همان آشیانه رشد کردهاند. در روایتی میدیدم که دختر امام حسین(ع) از ایشان میپرسد که به مدینه برنمیگردیم؟ که حضرت جواب میدهد، اگر پرنده را آزاد بگذارند به آشیانه خود باز میگردد. و با توجه به همین روایت اگر میگذاشتند شاعر در آشیانه خود میماند. ولی شاعر ناچار است که پرنده شعرش بال بزند تا از آشیانهاش دفاع کند.وی به موضوعات فرهنگی نیز اشاره کرد افزود: چرا نباید کتاب سال و مراسم مرتبط به آن از تلویزیون پخش مستقیم شود؟، چرا نباید دوربینهای خبری به سمت فرهنگ بچرخند. ما در حوزههای قهرمانسازی چرا ضعیف عمل کردهایم که بچههای ما نمیشناسند چهرههای فرهنگی را، ولی ساکنان شهرک ورزشی کشوری اروپایی را میشناسند. امید است که بتوانیم برنامههای فرهنگی مثل جشنواره شعر فجر را از تلویزیون تماشا کنیم.
منبع: فارس