اقسام علم

اهداف كلی:

هدف از ارائه این بخش این است كه دانش آموز :

شرح درس:

چكیده :

علوم و آگاهی ها به دو دسته تقسیم می شود : تصورات، تصدیقات پس منطق نیز دارای دو بخش است یك بخش كه تفكر مربوط به تصورات را سامان می دهد و یك بخش كه مربوط به تصدیقات است. تصور همان صورتی است كه از شی ء در ذهن ما حاصل می شود بدون آنكه حكمی آن را همراهی كند.

اقسام علم :

در بخش قبل ذكر شد كه سرو كار منطق با تفكرات و سرو كار تفكر نیز با معلومات و دانسته های انسان است . علم و آگاهی های ما به دو بخش تقسیم می شود تصورات و تصدیقات و برهمین اساس منطق نیز دارای دو بخش خواهد بود : یك بخش كه تفكر مربوط به تصورات را سامان می دهد و بخش دیگر كه راه و رسم تفكر در حوزه تصدیقات را بیان می كند پس چیزی را كه ما نمی دانیم و برای ما مجهول است و می خواهیم به كمك دانسته های پیشین خود به آن دست یابیم گاهی تصوراست و گاهی تصدیق . كه در این بخش ما فقط به ذكر تصور و متعلقات آن خواهیم پرداخت.

تصور :

مقصود از تصور همان صورتی است كه در ذهن حاصل می شود بدون آنكه قضاوتی آن را همراهی كند مثلا وقتی به یك خانه نگاه می كنید نقشی از آن در ذهن شما حاصل می شود كه همان تصور خانه است البته تصور فقط شامل امور دیدنی نمی شود مثلا زمانی كه صدایی را می شنوید تصویری از آن صدا در ذهن شما نقش می بندد در واقع هر چیزی را می شناسیم و به آن علم داریم به سبب صورتی است كه از آن در ذهن ماست كه این تصور گاهی واحد است مانند : جسم، خدا ، كتاب و گاهی این تصور متعدد است. مانند : كتاب كهنه، سیب قرمز، گل سرخ و...

متعلقات تصور:

تصور به یكی از چهار مورد زیر تعلق می گیرد :

1-     الفاظ مفرد : كتاب، خورشید، میز، و از اسم های اشخاص، افعالی كه فاعل آن ها مستتر است مانند : ذهب

2-     الفاظ مركب ناقص: صفت و موصوف، مضاف و مضاف الیه مانند : سیب سرخ، كتاب علی

3-     جملات انشائی: امر، نهی، دعا، ندا، استفهام، مانند : درست را بخوان، دزدی نكن الهی به ما كمك كن، یا علی و علی كجاست؟

4-     جملات خبریه ی مشكوك:  زمانی كه ما درباره ی آن عبارت و جمله شك داریم مانند افرادی در كره ی مریخ زندگی می كنند . این امر در اینجا محتمل است و ما احتمال می دهیم كه افرادی در مریخ در حال سكونت هستند پس نمی توانیم به قاطعیت آن را رد یا قبول كنیم لذا در مورد آن شك داریم. كه این عبارت همچون حكمی قطعی را به دنبال ندارد متعلق تصور هستند.

خلاصه :

علوم و اگاهی های ما به دو قسمت تصور و تصدیق تقسیم می شوند . تصور عبارت است از صورتی كه از شی ء درذهن حاصل می شود بدون آنكه حكمی را به دنبال داشته باشد .

باتوجه به این كه متعلقات تصور در كتب درسی دانش آموزان بیان نشده است برای روشن شدن بهتر این مبحث و فرا گیری بهتر آن برای دانش آموزان این قسمت را بیان نمودیم.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: رضا هاشمی