چگونه «همه چیز تمام» باشیم!
اگر گزندگان، درندگان، میكروب‌ها، سیل‌ها، زلزلهها و آفت‌ها را بَد می دانیم به این دلیل هست كه موجب مرگ یا از دست دادن عضوى یا نیرویى مىشوند. در واقع مانع و سدّ راه رسیدن استعدادها به كمال مىگردند. اگر گزندگان، موجب مرگ و بیمارى نمىشدند بد نبودند؛ اگر آفتهاى نباتى موجب نابودى درختان یا میوه آنها نمىشدند بد نبودند؛ اگر سیل‌ها و زلزلهها تلفات جانى و مالى به بار نمىآوردند بد نبودند. بدى در همان تلفات و از دست رفتنها است.
انسان این از دست رفتن ها را دوست ندارد، کلاً هر نقصی که موجب ضرر و زیان برایش شود، دوست ندارد. منظور از زیان، موانع رسیدن استعدادها و توانایی های انسان به بالاترین نقطه و اوج است. انسان فطرتاً از هر آنچه که مانعی برای رسیدن به کمال مطلق باشد، تنفر دارد، از آن بیزاری می‌جوید و به دنبال برطرف کردن و از بین بردن آن است. هرچند ممکن است که در تشخیص موانع نیز دچار اشتباه شود ولی به طور کلی از آنچه که بر فرض و تشخیص خودش، مانع دستیابی به کمال باشد بیزار است.
به فرایند خرید یک کالا که دقت کنیم، می بینیم گاهی اینکه قیمت یک جنس بالا باشد، برای ما حسن است زیرا قیمت بالا را نشانه کیفیت بالای جنس می دانیم. گاهی عیب است، زیرا قیمت بالا را نشانه بی انصافی فروشنده می دانیم. و یا بالا بودن قیمت را فقط به دلیل اسم و رسم دار بودن کالا می دانیم که خود این مطلب نیز می تواند از نظر ما حسن یا عیب تلقی شود. اما آنچه در نهایت برای ما مهم است بهترین کیفیت با مناسب ترین قیمت است. برخی از موارد گفته شده می توانند موانع و پوشش هایی برای تشخیص اشتباه کیفیت جنس باشند و بر اساس آنها به بیراهه انتخاب کنیم.
این روند بر تمام مسائل مربوط به انسان حاکم است. یعنی برای تشخیص بهترین ها در زندگی مان، با موانعی مواجه هستیم که تشخیص ما را دچار اشکال می کند و گاهی کاملا جهت برعکس را به ما نشان می دهد.در واقع وجود کمال‌طلبی در انسان موجب می‌شود که انسان هرچیز را در حدّ کمالش بخواهد به همین دلیل انجام دادن کاری به صورت تمام و کمال خواسته همه انسان‌هاست، هر چند در عمل از انجام آن ناتوان باشند.
این حقیقت که فطرت آدمی عاشق کمال است، منشأ تمام حرکات و سکنات و زحمات آدمیان است و همین حقیقت، محرک تمام اعمال نوع انسان است اما آنچه موجب اختلاف انسان‌هاست، تشخیص کمال و مصداق حقیقی کمال مطلق است.
برای رسیدن به کمال موانعی وجود دارد که به آنها می پردازیم:
الگوی فریب کار: به همان خرید کالا بر می گردیم. برای مثال، تبلیغات و قیمت کالا می توانند الگویی فریب کارانه برای تشخیص ما باشند. اگر بدون دقت در کالا فقط با معیار تبلیغات و یا قیمت، تصمیم به خرید بگیریم در واقع فریب خورده و در نتیجه انتخاب اشتباه خواهیم داشت. این نوع الگوگیری در همه موضوعات زندگی و از جمله در بحث های مهم معنوی هم برای ما وجود دارند با این تفاوت که اشتباه در برخی مسائل، ضررهای عمیق و گاهی جبران ناپذیر به ما می زنند. الگوی صحیح باید بر اساس حقیقت و ماهیت اصلی کار یا شیء باشد، نه بر اساس مسائل عاریه ای.
همنشین بد: واقعا همنشین بد چقدر در تشخیص کمال یک چیز مۆثر است؟ خیلی از ما حاضر نیستیم با هر کسی به خرید برویم و حتما همسفری مناسب برای خرید انتخاب می کنیم. مخصوصاً خرید کالاهایی که ممکن است یک سال یا چند سال جزء دارایی ما باشند. و یا کالاهایی که به واسطه آنها شخصیت ما سنجیده می شوند. برخی از افراد بدسلیقه هستند، برخی عجول هستند، برخی ناتوان هستند و با رفتن به چند مغازه خسته می شوند.
از آن طرف برخی افراد خیلی خوش سلیقه اند و تقریبا همه از سلیقه آنها تعریف می کنند. برخی حسابی با حوصله خرید می کنند، اینقدر حوصله به خرج می دهند که مغازه دارها حرص می خورند. برخی به قول معروف حسابی پایه هستند که تمام مغازه های شهر را هم زیر رو کنند تا بالاخره آن چه را مناسب و زیبا می دانند بخرند، اصلاً هم خسته نمی شوند.بله همه جور آدم هست. مهم این هست که ما کدام را به عنوان همسفر خریدمان انتخاب می کنیم. در خصوص مسائل مهم معنوی هم، گاهی همنشین حرف اول و آخر را می زند، پس باید خیلی مراقب انتخاب دوست و همنشین خود باشیم.
ظاهر نگری: آفت ظاهر نگری آنقدر فراگیر است که از یک طرف فکر می کنی اصلا گفتن ندارد، از طرف دیگر می بینی باید آنقدر دقیق آن را توضیح بدهی که همه متوجه شوند و دست از ظاهر نگری بردارند. هر چیز ظاهری دارد و باطنی. این را که همه می دانند. یک کالا هم می تواند زیبا باشد و بی کیفیت، هم می تواند نازیبا باشد و با کیفیت و هم می تواند زیبا باشد و با کیفیت. خب بهترین انتخاب، انتخاب کالای زیبا و با کیفیت است. اما بسیاری از مواقع، مصداق مثل «عقلش به چشمش هست» می شویم! شاید این مثل را برای دیگران خیلی به کار ببریم غافل از آنکه خودمان هم در گیر همین مشکل هستیم. در کوچکترین کارها مثل خرید یک شیء ساده تا بزرگترین آنها مثل انتخاب همسر، انتخابمان بر اساس ظاهر صورت می گیرد و در نهایت پشیمانی به بار می آورد. لحظه به لحظه زندگی، فرصت های انتخاب برای رسیدن به موقعیت های جدید و مهم هستند. با توجه به هویت کمال طلب مان، سعی کنیم بهترین ها را بر اساس حقیقت وجود خود، انتخاب کنیم تا دچار نقص و ضرر نشویم و قدم به قدم به کمال حقیقی نزدیک تر شویم.
لیلا علیخواه
بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط:
