تبیان، دستیار زندگی
ابتدایی ترین ضرورت فعالیت در هر محیطی اعم از کارگاه ها تولیدی ، کارگاه های ساختمانی ،شرکت های مرتبط با صنایع و معادن و ... رعایت نکات ایمنی مختص آن محیط است....
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ضرورت ایمنی در آزمایشگاه شیمی

ضرورت ایمنی در آزمایشگاه شیمی

اهداف:

  • آشنایی با ضرورت رعایت نکات ایمنی

شرح درس:

ابتدایی ترین ضرورت فعالیت در هر محیطی اعم از کارگاه ها تولیدی ، کارگاه های ساختمانی ،شرکت های مرتبط با صنایع و معادن و ... رعایت نکات ایمنی مختص آن محیط است.

هر ساله آمارهای ناراحت کننده ای از عدم رعایت نکات ایمنی در محیط های مختلف گزارش می گردد که گاه مسبب برخی از این حوادث، در نظر نگرفتن نکته یا نکات کوچکی هستند که به تنهایی میتوانند از بروز چنین حوادثی جلوگیری کنند و یا با کاهش اثرات مخرب آن از عمق فاجعه بکاهند.

اما سوال ما اینجاست که:

  • در یک آزمایشگاه شیمی چه خطراتی ما را تهدید می کنند؟
  • چگونه می توانیم قبل از بروز حادثه از خطرات آن آگاهی پیدا کنیم؟
  • چه اقداماتی را می توانیم حین بروز هر حادثه انجام دهیم؟
  • پس از حادثه چه اقداماتی به ما در کاهش اثرات مخرب کمک می کنند؟

در این مجموعه به دنبال پاسخ های این سوالات بخصوص در آزمایشگاه شیمی و حین کار با مواد شیمیایی هستیم.

بررسی عمق یک فاجعه و علل بروز آن:

یکی از مهم ترین قسمت های عملیات کشاورزی مبارزه با آفات مختلف است. به همین منظور از سموم مختلفی در این صنعت  استفاده می گردد و یکی از پرکاربردترین آن ها، سمی است که برای تولید آن از ماده آلی متیل ایزوسیانات استفاده می‌شود.

ضرورت ایمنی در آزمایشگاه شیمی

شرکت آمریکایی "یونیون کارباید" از سال 1934 با به کارگیری بیش از 9000 نفر از اهالی این منطقه در شهر بوپال هند به کار تولید متیل ایزوسینات مشغول بود.

این شرکت با تولید انبوه ماده متیل ایزوسیانات آن را در مخازن بزرگی انبار می کرد تا در زمان مقتضی از آن استفاده کند. در دسامبر 1984 برابر با آذرماه 1363 سی تن از این مواد پس از تولید در یک مخزن بزرگ انبار شد. از قبل در مخزن، مقداری آب وجود داشت.

بر اثر عدم رعایت مسائل ایمنی، مشاهده کنید که چه اتفاقی در این آزمایشگاه افتاده است.

فیلم:

  • فاجعه صنعتیبزرگترین فاجعه صنعتی تاریخ
  • متیل ایزوسیانات به راحتی با آب واکنش می دهدو گاز کربن دی اکسید تولید می کند. به معادله واکنش شیمیایی زیر دقت کنید:

    ضرورت ایمنی در آزمایشگاه شیمی

    ب

    ه نظر شما علت اصلی حادثه چیست؟

    با توجه به فرمول شیمیایی متیل ایزوسیانات ، وزن مولکولی  این ماده آلی  بالاست و لذا  در حالت گازی، دارای بخارات سنگینی می باشد.

    همان طور که قبلا اشاره شد، متیل ایزوسیانات با آب واکنش داده و گاز کربن دی اکسید تولید می کند، فشار بالای این گاز باعث انفجار مخازن می شود.

    جالب است بدانید در روز حادثه فشار گاز داخل مخازن افزایش یافته بود که توسط مانومترهای متصل به این مخازن ثبت  می شود ولی متاسفانه کسی به آن دقت نکرده بود، مخازن منفجر شدند و بخارات متیل ایزوسیانات فاجعه را رقم زد. متاسفانه در آن روز جهت وزش باد به سمت بوپال بود.

    استنشاق بخارات متیل ایزوسیانات ماهیچه های تنفسی را فلج می کند و متاسفانه حدود 20000  نفر از مردم بوپال دچار خفگی شده  و جان می سپارند.

    در آن روزها، مسئولین بهداشتی شهر حتی نمی دانستد که مشکل چیست؟ و هیچ نوع برنامه نجات از قبل تعیین شده ای برای مقابله با حادثه وجود نداشت. و آمار مرگ و میر هر لحظه افزایش می یافت.

    در پایان با پرسیدن سوالات زیر از دانش آموزان می توانید درک کنید که به هدف خود در تدریس رسیده اید یا خیر؟

    سوال:

    1.        به نظر شما مردم بوپال چگونه می توانستند در برابر این واقعه تلخ مقابله کنند و چه توانمندی هایی را برای مواجهه با این واقعه باید از قبل می داشتند؟

    2.        آیا شما می توانید نقاط ضعف کارخانه و مجموعه  کارکنان بهداشت شهری را حدس  بزنید؟


    مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: پیمان خوش راه