آسیب‌های اینترنت بر فرزندان
با ورود رایانه‌ها و تلفن‌های همراه به زندگی‌ها، آسیب‌های همراه آن هم به خانه‌ها و افراد آن راه پیدا کرده است. فناوری‌های روز، به همان میزان که نعمت شمرده می‌شوند، می‌توانند خطرناک و مایه دردسر هم شناخته شوند.
به یاد داشته باشیم که استفاده صحیح و به‌اندازه از وسایل ارتباطی، جایگاه پسندیده خود را دارد و مطالبی که در پی می‌آیند، برای هشدار و اطلاع‌رسانی درباره سوءاستفاده از این وسایل ارتباطی و تحقیقی است.
آسیب‌های استفاده از اینترنت:
1. خطرات اینترنت در سایه امنیت ظاهری!
بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد که استفاده از سایت‌های اینترنتی مبتذل، رو به افزایش است. هر هفته، صدها فرد به استفاده‌کنندگان ازاین‌گونه سایت‌ها اضافه می‌شوند. کارشناسان و محققان دراین‌باره می‌گویند: فضای اینترنت، بسیار خطرناک است و چه‌بسا یکی از دلایلی که باعث شده تا این اندازه، اینترنت خطرناک باشد، منحصربه‌فرد بودن آن باشد. این ویژگی اینترنت که کاربران آن قادر خواهند بود به‌طور ناشناس باقی بمانند، خیلی از افراد را آسیب‌پذیر نموده است.
درگذشته، افراد به این صورت افسارگسیخته، دچار فعالیت‌های منحط اخلاقی نمی‌شدند؛ زیرا لازم می‌آمد که فرد به اماکنی رفت‌وآمد کند که به‌نوعی خطرناک و پراسترس بوده است که همین مسئله، مانع رفتن فرد به آن اماکن می‌شد؛ ولی امروزه در خانه امن و به‌صورت ناشناس و گمنام، فرد درگیر این‌گونه مسائل می‌شود؛ بدون این‌که مانع جدی برای او وجود داشته باشد.
2. محدود شدن فعالیت جسمی
یک گروه از کاربران اینترنت، کودکانی هستند که اکثر اوقات خود را به استفاده از بازی‌های رایانه‌ای اختصاص می‌دهند؛ درحالی‌که افزایش سطح خشونت در کودکان و تقلید رفتارهای پرخطر، از پیامدهای آن بازی‌هاست. کارشناسان دراین‌باره گفته‌اند: پیامدهای منفی این پدیده عبارت است از: اختلالات فیزیولوژیکی و روان‌شناختی همانند التهاب عصبی، خستگی، کاهش شنوایی، کم‌اشتهایی و سردردهای مزمن و...
همچنین اگر فرزند شما مدت طولانی را در مقابل رایانه بگذراند، او را از ورزش و دیگر فعالیت‌هایی که برای رشد او مفید است، محروم می‌کند. کودکان نیاز دارند که حواسی همچون بویایی، شنوایی و لامسه را پرورش دهند؛ درحالی‌که استفاده مداوم و زیاد از رایانه، به چشم، دست و ستون فقرات کودکان آسیب می‌رساند.
3. افت مهارت‌های اجتماعی
بهترین راه و روش کشف خود برای کودک، تعامل و ایجاد ارتباط با دیگر کودکان است. یادگیری از طریق تجربه و تحریک حواس به وجود می‌آید؛ اما وقتی که کودک از رایانه استفاده می‌کند، کمتر یادگیری از این طریق اتفاق می‌افتد.
مدام کار کردن با کامپیوتر و اینترنت و همچنین بازی‌های کامپیوتری، پیشرفت مناسب مهارت‌های زندگی و اجتماعی را به تأخیر می‌اندازد. هنگامی که کودک به فضای اینترنتی عادت بکند، انگیزه‌اش برای تعامل با دوستان و دیگران کم می‌شود که این خود، اثرات نامناسبی بر ارتباط شخصی و تعاملات اجتماعی او می‌زند.
از سویی، استفاده از فضای اینترنت، یک فعالیت زمان‌بر است؛ پس می‌تواند مدت تعامل اعضای خانواده را با همدیگر کاهش دهد. بر اساس تحقیقاتی که به عمل آمده است، استفاده از اینترنت به‌طور قابل توجهی احساس تنهایی و بی‌پناهی افراد را بیشتر می‌کند و سلامت روانی کلی افراد را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
یک تحقیق نشان داد به همان مقدار که افراد، بیشتر از اینترنت استفاده کرده بودند، رابطه کمتری با دوستان خود داشتند. همچنین روشن شد که آن‌ها کمتر با افراد خانواده خود گفت‌وگو می‌کردند و اضطراب و استرس روزمره بیشتری با خود داشتند. بنابر این، کاربرانی که بیش از اندازه از اینترنت استفاده می‌کنند، به‌تدریج و رفته‌رفته، قوه درک، کسب مهارت‌ها و صبر و تحمل خود را در روابط اجتماعی و زندگی زناشویی از دست خواهند داد.
4. اعتیاد اینترنتی
یکی از خصیصه‌های مهم اینترنت، جذابیت و تمایل مستمر به سیر و گردش در آن به‌وسیله کاربران و استفاده‌کنندگان از آن است که بعد از مدتی، افراد را به‌شدت به خود وابسته می‌کند؛ تا جایی که برای عده‌ای از افراد، اعتیاد اینترنتی می‌آورد.
اعتیاد پیدا کنندگان به اینترنت، زمان‌های بسیار طولانی‌مدت را به استفاده از این فضای ارتباطی اختصاص می‌دهند؛ به‌طوری‌که عملکرد اجتماعی و حتی شغلی خود را تحت تأثیر قرار می‌دهند. چه‌بسا علت اعتیاد به اینترنت در بسیاری ازاین‌گونه افراد، دست پیدا کردن به راهی برای سرکوب کردن اضطراب‌ها و تنش‌های زندگی است. بر اساس گفته محققان، احتمال اعتیاد به اینترنت در افراد منزوی و افرادی که در ارتباط‌های اجتماعی و بین‌فردی خود دچار مشکل هستند، بیش از افراد دیگر است.
نشانه‌های شناخته شده این اختلال چنین است:
1. استفاده از کامپیوتر و اینترنت برای گذراندن خوش زندگی، شادی یا تسکین استرس و اضطراب است.
2. احساس تحریک‌پذیری غیرقابل کنترل و احساس افسردگی، هنگامی که از آن استفاده نمی‌کنند.
3. صرف کردن زمان‌های طولانی‌مدت و صرف کردن هزینه بسیار زیاد برای خرید نرم‌افزار و سخت‌افزار و فعالیت‌های مربوط به کامپیوتر و اینترنت.
4. برنامه نداشتن و به‌نوعی بی‌خیال شدن نسبت به کار، مدرسه و خانواده.
5. اغفال شدن.
افراد ناشناس، کلاه‌بردار، کودک‌آزار و... از طریق پیام‌های الکترونیکی و اتاق‌های اصطلاحاً چت، با دیگر کاربران ارتباط برقرار کرده و افراد را اغفال و مورد سوءاستفاده قرار می‌دهند. در تبلیغات تجاری هم با استفاده از بنرهای جذاب، جوایز بازی‌ها و تصاویر رنگی، از کودکان سوءاستفاده می‌شود. بعضاً به بهانه فروش و بازاریابی و با استفاده از شخصیت‌های آشنای کارتونی، از کودکان اطلاعات شخصی آن‌ها گرفته می‌شود.
همچنین می‌توان به آسیب‌های دیگر این تکنولوژی اشاره کرد؛ مانند دسترسی سهل و آسان به پایگاه‌ها و سایت‌هایی که تصاویر مربوط به بی‌مبالاتی‌های جنسی و خشونت‌ورزی و مصرف مواد را تبلیغ می‌کنند و همچنین ظاهر شدن ناخواسته پیام‌های مستهجن بر روی صفحه کامپیوتر، تبلیغاتی مربوط به مصرف سیگار و ... که بدون محدودیت، برای همه و از جمله کودکان ظاهر می‌شود.
چگونگی کمک کردن به فرزندان
* والدین لازم است که اطلاعات بیشتری در مورد وسایل و فضاهای ارتباطی همچون رایانه، اینترنت و گوشی‌های مدل بالا داشته باشند و همچنین مهارت خود را در استفاده از آن‌ها افزایش دهند.
* والدین باید فعالیت‌های متناسب با سن و رشد فرزندان خود را معین کنند؛ به‌عنوان مثال، کودکان دبستانی نیاز به نظارت مستقیم و همچنین هشدار مداوم در مورد تبلیغ‌ها و ورود به اتاق‌های چت دارند. کما این‌که لازم است به نوجوانان یادآوری کرد که نکات ایمنی در اینترنت و مدت استفاده از آن را رعایت کنند.
* اجازه ورود به اتاق گفت‌وگوی مجازی برای فرزندان، تنها با نظارت والدین باید صورت بگیرد.
* والدین باید همراه با فرزند کودک خود از اینترنت استفاده کنند و با هم سایت‌ها و پایگاه‌ها را جست‌وجو کنند و همچنین نقش تبلیغات را برای کودکان توضیح دهند.
* در زمان استفاده از اینترنت، والدین باید الگوی خوبی برای فرزند خود باشند و زمان استفاده را به هدفی مشخص و ویژه محدود کنند.
*
والدین باید در مورد اتفاقاتی که در رابطه با فعالیت‌های کامپیوتری و اینترنتی در مدرسه کودک به وجود می‌آید، اطلاعات کافی داشته باشند و لازم است این اطلاعات را به دست آورند.* برای نظارت بهتر و آسان‌تر والدین بر کودکان، باید رایانه را در محلی عمومی و قابل دسترس برای همگان قرار داد.
* یکی از توانایی‌های مرورگرهای اینترنت، این است که والدین قادر خواهند بود با تغییر در تنظیمات مرورگرها، تعداد محدودی سایت را آن هم بر اساس نیاز فرزندان، در اختیار کاربر قرار بدهند و احیاناً سایت‌های دیگری که مضر هستند، از دسترس کاربر خارج کنند.
* زمانی را هم برای ورزش و تفریح در خارج از خانه برای فرزندان باید اختصاص داد تا از این طریق، علاوه بر تخلیه انرژی و هیجانات و همچنین ایجاد سلامتی و نشاط فرزندان، از آسیب‌های احتمالی جسمانی استفاده از رایانه بر حذر ماند.
امروزه، ابزارهای ارتباطی مانند اینترنت و رایانه، بیشتر در دسترس کودکان، نوجوانان و جوانان است؛ بنابر این لازم است که فرهنگ‌سازی درباره نحوه استفاده از اینترنت و این‌گونه فضاهای مجازی، بیشتر معطوف قشر کم‌سن و سال شود، تا در نتیجه، در یک بازه زمانی مشخص، این فرهنگ در جامعه جوان ما نهادینه شود.
البته این فرهنگ‌سازی درباره نحوه استفاده از اینترنت، باید از مدارس و حتی قبل از آن نیز شروع شود؛ اما نباید از این نکته غافل ماند که والدین نقش مهم‌تری را می‌توانند در نحوه استفاده از اینترنت و فضای مجازی برای فرزندان خود ایفا کنند. از این رو، والدین لازم است که آمادگی کافی برای روبه‌رو شدن با این پدیده ارتباطی را داشته باشند تا این تکنولوژی را از یک تهدید، به یک فرصت تربیتی تبدیل کنند.
خبرگزاری رسا
باشگاه کاربران تبیان - ارسالی از: فاطیما احیا
برگرفته از گروه: خانواده
مطالب مرتبط:
اعتیاد کودک به تلویزیون و کامپیوتر!
