تبیان، دستیار زندگی
ویت دین و بحران هویت جوانان (4) دین و هویت پرسشى كه در این باره فراروى دانشمندان دینى قرار دارد چگونگى موضع دین در برابر «هویت‏» است؟ با مراجعه به متون دینى مى‏توان اصول زیر را در این باره به دست آورد دین على الاصو...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دین و هویت

دین و بحران هویت جوانان (4)



دین و هویت

پرسشى كه در این باره فراروى دانشمندان دینى قرار دارد چگونگى موضع دین در برابر «هویت‏» است؟

با مراجعه به متون دینى مى‏توان اصول زیر را در این باره به دست آورد

دین على الاصول در باب اجزاء و عناصر هویت در طیف وسیع آن موضع تایید و پذیرش دارد . منابع دینى پاره‏اى از هویت‏هاى فردى، صنفى، گروهى، خانوادگى، ملى، تمدنى، اجتماعى، فرهنگى و مانند این‏ها را هیچ گاه نفى نكرده و نخواسته است كه از روان آدمى زدوده شود، بلكه برخى از آن‏ها مورد تاكید هم قرار گرفته است

با این اوصاف، دین بر شكوفاسازى و مزیت‏بخشى و ارجحیت گذارى هویت فطرى، معنوى و اخلاقى اصرار ورزیده است . ادیان این توصیه را براى بشر به ارمغان آورده‏اند كه متعالى‏ترین عنصر هویت و شخصیت عبارت است از سرشت معنوى آدمى، و آن را در مقایسه با سایر اجزاى هویت‏باید بر صدد نشاند

علاوه بر آن‏ها، دین بر تنظیم، متعادل‏سازى و اصلاح دیگر عناصر در احساس هویت و بازدارى از افراط در احساس هویت صنفى، گروهى، خانوادگى، ملى، نژادى و مانند آن تاكید تام مى‏ورزد و هماره متذكر آدمى مى‏شود تا از دام افراط و تعصب‏هاى جاهلانه نژادى، ملى و همانند آن بپرهیزد


دین و بحران هویت

پرسش دیگر در این باره این است: موضع و نقش دین در قبال انواع بحران‏هاى برشمرده شده چیست؟

با قطع نظر از رویكردهاى افراطى و تفریطى در كار كرد دین، به اجمال مى‏توان نقش‏ها و كار كردهاى مثبت دین را در حل بحران‏هاى هویت‏به شكل زیر صورت بندى كرد


1- پاسخ‏گویى و حل مشكل

نخستین كار كرد دین حل بحران از طریق حل ریشه‏اى آن و پاسخ گویى به پرسش و مشكل است . این كار كرد در قلمرو همه بحران‏ها جارى نیست، بكله برخى از مهم‏ترین بحران‏هاى هویت در زمینه‏هاى عام انسانى در قلمرو این صورت قرار مى‏گیرند . حل بحران معنى دارى زندگى یا مرگ و بقا مستقیم در حوزه رسالت دین قرار دارد و از دین انتظار مى‏رود آن را پاسخ گوید . همین طور درجه‏بندى و تبیین نظام اولویت‏ها در زندگى و فعال‏سازى عناصر برجسته هویت‏بیشتر در ساحت دین قرار مى‏گیرد


2- ترغیبت‏به بهره‏گیرى از اندیشه و تجربه بشرى

در بسیارى از مشكلات انسانى و بحران‏هاى هویتى دین با قواعد كلى و عمومى به بهره‏بردن از عقل و اندیشه و معرفت و تجربه بشرى توصیه مى‏كند و یافتن راه كارهاى عملى را به آدمى واگذار مى‏كند . چگونگى حل بحران خانواده یا آینده زندگى یا گسست نسل‏ها و مانند آن امورى است كه به عقلانیت آدمى سپرده شده است . البته ایمان و اخلاق معنوى پشتوانه مهمى در این راستا خواهد بود . همان طور كه رعایت اصول و قواعد كلى مورد تاكید دین باید مورد توجه باشد


3- جایگزین‏سازى و مقاومت‏بخشى

كاركرد دیگرى كه از دین متوقع است و فى‏الواقع این نقش را دین در تاریخ و تجربه خود به نمایش گذارده است، مقاومت‏بخشى است . هنگامى كه بحرانى و تعارضى در آدمى وجود دارد و پاسخ گویى به نیازى یا حل مشكلى امكان ندارد، ایمان دینى و مفاهیم وابسته به آن مى‏تواند جلوى فرسودگى و اشتداد بحران و واماندگى فرد را بگیرد و به او اراده و دلیرى و استوارى ببخشد كه بحران هویت در او فروكش كند . مفاهیم دینى مانند صبر، توكل، رضا و . . . نشان دهنده این محور مهم در سلامت روانى و مهار بحران‏هاى روحى است

مقاومت‏یابى در روان آدمى داراى ساز و كارهایى است و یكى از آن‏ها جایگزین سازى است . آدمى هر گاه در یكى از ابعاد و ساحت‏ها احساس شكست و ناكامى بكند، مى‏كوشد در بعدى دیگر آن را جبران كند و امر دیگرى را جایگزین سازد، در آموزه‏هاى ادیان نیز از این ساز و كار استفاده، و بر انگیزه‏هاى متعالى ایمانى و موفقیت‏هاى معنوى به عنوان جایگزین درد و رنج‏هاى غیر قابل چاره، تاكید شده است

در پایان بر این نكته باید تاكید كرد كه راز سعادت انسان و رهایى نسل پراضطراب امروز از بحران‏ها در گرو بازگشت دوباره به دین، اخلاق، معنویت، تفاهم و همدلى است

منبع: DANAEE.COM

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.