تبیان، دستیار زندگی
مولکول های آب نیرویی بر هم اعمال می کنند که جهت آن به طرف مرکز برآمدگی یا تحدب آب است....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

به اختیار خودش

مقدمه:

می دانیم شیمی، علم مطالعه ی راه های ترکیب مواد و رفتار آن ها در شرایط مختلف است، این علم همانند سایر علوم با حواس انسان سروکار دارد. دیدن، شنیدن، چشیدن، حس کردن و بوییدن.
شیمی جزیی از زندگی روزانه ی ماست. در این آزمایش و سایر مطالب مرتبط با آن سعی شده است مفاهیم شیمی به طور ساده، و با سرگرمی و هیجان مطرح گردد.
با این حال، افرادی که با آزمایش های علمی سر و کار دارند، قبل از شروع هر آزمایش، می بایست نکاتی را مورد توجه قرار دهند. در ادامه دستورالعمل هایی را که برای انجام این سری آزمایش ها لازم به نظر می رسد ذکر می کنیم:
قبل از شروع هر آزمایش، به طور کامل آن را مطالعه کنید.
اگر مواد و وسایل مورد نیاز آزمایش را از قبل آماده کنید، در طول انجام آن خستگی کمتر و سرگرمی بیشتری خواهید داشت. جستجو برای یافتن مواد در حین آزمایش، رشته ی کار را از دست شما خارج می سازد.
مواد و وسایلی که در این آزمایش ها مورد نیاز است، به راحتی قابل تهیه هستند وغالبا در گوشه و کنار خانه یافت می شوند.
در انجام آزمایش ها عجله نداشته باشید. هر مرحله را با دقت پیگری کنید، و هرگز مرحله ای را نادیده نگیرید و یا چیزی از خودتان به آن اضافه نکنید.
ایمنی از هر چیز مهم تر است. سعی کنید با مطالعه ی دقیق هر آزمایش، قبل از شروع و انجام آن، از نتایج غیر منتظره جلوگیری کنید.
چنان چه جواب آزمایش مطابق آنچه گفته شده نبود، مجددا با دقت دستورالعمل را بخوانید و از قدم اول شروع کنید.


هدف

  مشاهده ی حرکت دایره ای کاغذ که به نظر می رسد به اختیار خودش حرکت می کند.

به اختیار خودش


مواد و وسایل

  • ورق دفترچه
  • دستگاه سوراخ کن کاغذ
  • لیوان کوچک با قطر کمتر از 5 سانتی متر
  • قطره چکان
  • خلال دندان


روش

با استفاده از سوراخ کن، تعداد 3 یا 4 عدد دایره ی کاغذی درست کنید.
لیوان را تا حد 3/4 از آب پر کنید.
وقتی آب آرام گرفت، دایره های کاغذی را در وسط آب روی سطح آن قرار دهید.


نتیجه

بعد از چند ثانیه کاغذ ها به کنار حرکت می کنند.
2 عدد کاغذ دیگر اضافه کنید و با خلال دندان کاغذ ها را به وسط آب بیاورید.

کاغذ ها مجددا به کنار می روند.
کاغذ ها را در آورید و لیوان را تا حدود سر ریز شدن از آب پر کنید. از قطره چکان برای اضافه کردن آب مورد نیاز به جهت ساختن برآمدگی یا تحدب آب در بالای لیوان استفاده کنید.
وقتی آب آرام گرفت، کاغذ های دایره ای شکل را وسط آب روی سطح قرار دهید.
به کمک خلال دندان با دقت دایره های کاغذی را به طرف لبه حرکت دهید و سپس آنها را رها کنید. دقت کنید که آب از لبه ی لیوان نریزد. عمل را تکرار کنید.


کاغذ ها به حرکت خود به طرف مرکز آب ادامه می دهند.

اما چرا

مولکول های سطحی آب به یکدیگر می چسبند ولی به مولکلول های شیشه بیشتر جذب می شوند.
این جاذبه سبب می شود که آب به طرف لیوان کشیده شود. آب روی کاغذی که در لیوان نیمه پر قرار دارد به طرف کناره کشیده می شود و دایره های کاغذی سبک وزن ر ا نیز با خود می برد.
لیوانی که لبالب از آب پر شده است، دارای دیواره ی شیشه ای آشکار برای جذب مولکلول های آب نیست. نتیجه این که مولکول های آب نیرویی بر هم اعمال می کنند که جهت آن به طرف مرکز برآمدگی یا تحدب آب است.
کاغذ خیس به طرف مرکز حرکت می کند، زیرا آب رویِ آن، به این سمت کشیده می شود.

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی