بررسی مشکل ترافیک

عکس نویسنده

بازدید :

تاریخ : جمعه 1393/04/13

بررسی مشکل ترافیک – جلسه هفتم

عنوان و موضوع درس: مدیریت روش مند ترافیک

اهداف جلسه شامل اهداف رفتاری و آموزشی:
1- ارایه اصول برنامه ریزی ترافیک
2- تدوین توصیه های عملیاتی برای مجریان
3- تعیین اولویت های بحرانی و مرزی ترافیک
4- پردازش پیشنهاد ایجاد بایگانی – آرشیو ترافیک
5- نگاهی به تجارب سایر کشورها

زمان عملیاتی: 2 تا 3 ساعت

وسایل لازم:
• پوشه های موضوعی
• دسترسی به اینترنت
• برگه های کوچک یادداشت شبیه فیش
• فسفر داخلی!

روند کار:

بعد از هر فاصله ای که بین جلسات با دانش آموزان داریم بد نیست نگاهی بر آنچه کرده ایم و کرده اند، داشته باشیم. و خصوصا از خودشان بخواهیم برایمان توضیح دهند که در این مدّت، چه یافته های احتمالاً تازه ای داشته اند و یا درباره پروژه چه کارهایی انجام داده اند. این مرور هر چند سریع، هم موجب استمرار بهتر و بیشتر کار می شود و هم باعث می شود، همه از موقعیت و وضعیتی که در آن قرار دارند، بهتر آگاه شوند.

اما موضوع کار این جلسه مان کمی با گذشته متفاوت است. این بار می خواهیم از موضع و مرتبه ی بالاتری به مسأله نگاه کنیم.

فرض کنید از شما ( و دانش آموزان ) خواسته اند که یک وضعیت بحرانی و ترافیک ایجاد شده را کنترل و مدیریت کنید. یعنی اصطلاحاً یک گره ترافیکی را باز کنید!

خب، شما به ترتیب، چکار می کنید ؟ از بچّه ها بخواهید هر کدام ابتدا به تنهایی آنچه به ذهن شان می رسد، روی برگه های کوچک بنویسند.
با آرامش، به ایشان فرصت و دقت کافی بدهید...

وقتی تقریبا تمام افراد، دست از نوشتن ( و فکر کردن ) کشیدند، از همه بخواهید برگه هاشان را با هم عوض کنند. ( مثلاً همه به فرد سمت راست خودشان بدهند ) هر چند همیشه کسانی هستند که باز هم تقاضای وقت بیشتری می کنند، امّا همه باید بیاموزیم که انجام هر کار جمعی، اقتضایات مخصوص خودش را دارد!

حالا که برگه ی هیچ کس دست خودش نیست، از همه ی دانش آموزان تیم بخواهید به مواردی که دوستانشان در برگه ها نوشته اند، دقت کنند، آنها را ارزیابی کنند و با یک رنگ دیگر مواردی را که به نظرشان می رسد، یادداشت کنند. حتی اگر بعضی کارهای مشترک با نوشته های خودشان یافتند، آنها را علامت گذاری کنند.

این گردش برگه ها ( به شکل دست به دست ) می تواند چند بار دیگر هم بنا به حوصله و وقتی که داریم، تکرار شود، تا جایی که دوباره برگه ی هر کس به دست خودش برسد. این کار هر چه در آرامش و سکوت بیشتری انجام شود، جالب تر و هیجان انگیزتر خواهد بود. در پایان هم البتّه می توان فرصتی برای توضیحات اضافی و شفاهی به ایشان داد تا نظرات نهایی خود را بیان کنند.

باز هم مطابق قبل، یکی از افراد تیم که تا الان، مشارکت کمتری داشته و وظایف مختصرتری بر دوشش نهاده شده، باید مسئولیت جمع آوری کل برگه ها،استخراج موارد غیر مشترک و تازه از هر کدام و اولویت بندی و ثبت و یادداشت و نهایتاً نگهداری آنها را در پوشه ی جداگانه ای به عهده بگیرد.

این تجربه ی ساده که امیدوارم جالب هم بوده باشد و هم مۆثّر، می تواند در نوبت ها و موضوعات دیگری هم، عیناً و یا با مختصر تغییراتی ( که باید از بچّه ها بپرسید! )، تکرار شود.

می توانیم و باید پیش از شروع جلسه، خودمان قدری به موضوع فکر کنیم و از پیش، موارد و نمونه ها و مثال هایی داشته باشیم تا در صورت پرسش بچّه ها، و یا در انتهای کار آنها را عرضه کنیم. امّا تا ممکن است خصوصاً در ابتدای کار، باید اجازه بدهیم و ( علیرغم سختی اش ) حوصله کنیم تا خودشان شروع کنند به فکر کردن و نوشتن.

مثلاً اگر از بنده می خواستند یک گره ترافیکی را باز کنم، اوّلاً دو حالت، متصوّر بود، یکی اینکه خودم در صحنه باشم ( یعنی در ترافیک یا حاشیه ی آن گرفتار شده باشم )، دیگر اینکه از فاصله ای دور بخواهم اوضاع را کنترل کنم. امّا در هر دو حالت مرحله ی کسب اطلاعات مرتبط از مامورین پراکنده ی مستقرّ در محل و اطراف ناحیه ی پر ترافیک، ضروری است.

تقریباً مثل گره های دیگر، باید یک سر نخ گیر آورد. یعنی باید راه های خروجی اتومبیل ها را از دور تا دور غدّه ی ازدحام، شناسایی و تخلیه ی سریع آنها را هدف گرفت. معنی این حرف این است که یک وضعیت بغرنج، پیچیده و بحرانی، با آرامش و تمرکز و یافتن راه حل های پیرامونی هر چند ساده و به کار بستن ترتیب مند آنها، رفع می شود.

اینجاست که یک بار دیگر تمام عوامل قبلی مۆثّر در ایجاد یا کاهش ترافیک به کار می آیند تا در شرایط اضطراری به گونه ی دیگری عمل کنند. شاید لازم باشد بعضی خیابان های دو طرفه، یک طرفه شوند، یا جهت حرکت در برخی مسیرها، کاملاً بر عکس شود. این حالت های حاد، خصوصاً به هنگام حوادث مانند زلزله، آتش سوزی، سیلاب، خرابی یک پل، فرو نشستن یک خیابان ؛ آشوب های اجتماعی! وحتّی تصادف های سنگین ممکن است بروز کند.

مطالعه ی وضعیت های احتمالی و برآورد نسبی شرایط در موقعیت های خطرناک، پیش از وقوع آنها، بهترین و مطمئن ترین روش پیش گیری است.

حتماً لازم است ظرفیت و گنجایش هر خیابان و در فاصله های بین دو تقاطع محاسبه شده و در صورت اشباع شدن یک ناحیه، از ورود بیشتر ماشین ها، جلوگیری کرد. ثبت و در اختیار داشتن اطلاعات حدّی و مرزی یعنی حدّاکثری ترافیک ها، منجر به تشکیل آرشیوی از آنها می شود و بدین ترتیب با دقّت درجزییات و مقایسه ی آنها مثل ساعت ایجاد و گشایش ترافیک، محدوده و امتداد آن، علّت های معمولی یا خاصّ آن تعداد اتومبیل ها و تدبیرهای به کار رفته واقعاً می توان تا حدود زیادی در نوبت های بعدی، مشکل راحتی در آستانه و پیش از ایجاد آن مهار کرد.
نکته ی جالب دیگر، ضرورت توجّه به ساعات خاصّ است.

ابتدای روز، عزیمت کارمندان و دانش آموزان به محلّ کار، گاه موجب ترافیک های چند کیلومتری روزانه و همیشگی در امتداد شرق به غرب، شمال به جنوب یا بر عکس می شود، در حالی که به هنگام عصر و بازگشت از کار روزانه جهت ترافیک کاملاً برعکس می شود.
خوب است در مسیرهایی که ممکن است، عرض و کشش مسیرها در ساعات مورد تقاضای سنگین حرکتی، افزایش پیدا کند ( به قیمت کاهش عرض و کشش مسیرهای مقابل ) مانند یک طرفه شدن های ساعتی و صبحگاهی و عصرانه، و این موضوع، از قبل به اطلاع و آگاهی عابرین رسیده باشد، تا با آمادگی قبلی، مسیرهای جایگزین جدید خود را معلوم کرده باشند ؛ حتّی می توان به شکل محلّی، نقشه های کوچک امّا با وضوح و بزرگ نمایی بالا در اختیار رانندگان گذاشت تا بهترین و سریعترین مسیر حرکت خود را روی آن یافته و رسم کنند. این برگه ها می تواند در مدارس و مراکز خرید، ادارات و محلّ مراجعات عمومی توزیع شود. آنگاه با جمع آوری آنها می توان به آمار حدّاقلی و متوسّط تقاضای حرکت، دست یافت و برنامه ریزی بهتر و جامع تری داشت.

پیش بینی محلّ نصب تابلوهای راهنما و یا تابلوهای دو رو با قابلیت تعویض و نصب سریع یا جابجایی طرفین آن در کنار ابزار هدایت روی سطح خیابان و تقاطع ها ( مانند جدول و بلوک های متحرّک چرخدار ) و یا انواع میله ها و نرده ها با لوله های طراحی شده و... از دیگر تدابیر در این مواقع است.

در پایان این جلسه، می توان از دانش آموزان خواست تا نشست بعدی به بررسی اوضاع و احوال ترافیکی در سایر کشورها و شهرهای بزرگ و جاده ها و اتوبان های پر تردّد دنیا بپردازند.
بی شک، تجربیات و طرح های اجرا شده در دیگر نقاط جهان به مجموعه ی دانش و بینش ما به شدّت غنی می بخشد.
بهر حال این یک مشکل تقریباً فراگیر است. اصلاً برخی شهرهای دنیا به شلوغی و ترافیک ( مثل آلودگی هوا! ) مشهور هستند. البتّه در برخی مناطق، این موضوع مربوط به سال های گذشته و دهه های پیشین بوده و الآن تا حدود زیادی مشکل حل شده است.

در این انتقال تجارب، باید به تفاوت های وسیع فرهنگی رفتاری، اقتصادی، زیر ساختی و... توجه کرد.
اقتباس صِرف یک نسخه ی پیچیده شده ( و حتّی به فرض، خوب هم عمل کرده ی ) در هر شهر یا کشوری، الزاماً نتیجه بخش نیست. و گاهی حتّی خودش هم به یک معضل و مسأله ی تازه، بدل می شود.

به احتمال زیاد برای این جستجو و یافتن کلید واژه ها و کلمه های اصلی باید به کمک بچّه ها بشتابید! پس بشتابید!!
از آنجا که این کندوکاو کم و بیش جالب و هیجان آور است می تواند نوعی رقابت و مسابقه برای بهترین نتایج ترتیب داد. تا هر فرد تیم جداگانه و با تمام توان به انجام آن بپردازد.

به عنوان موضوعی برای آخرین جلسه ( جلسه آینده ) می توان از افراد خواست به ابعاد و محتوای غرفه و نحوه ی هدایت و بازدید و دریافت اطّلاعات توسط مراجعین، فکر کنند و پیشنهادهای خود را برای برّرسی و تصمیم گیری در جلسه هشتم، به همراه تمامی یافته ها و مدارک قبلی، جدول ها، نمودارها، ماکت ها، عکس ها و پرسش نامه ها و... با خود بیاورند. وقتی هر تیم به مجموع کارهای انجام شده توسط تیم های رقیب نگاه کند در آخرین فرصت های باقیمانده تمام توان خود را برای جبران، صرف خواهد کرد.
از طرف ما هم به تمامی دوستان دانش آموز، خسته نباشید و خدا قوّت بگویید.

تا جلسه ی بعد!

خدانگهدار همگی.